Terug naar 2015: Iran en VS opnieuw in gesprek over hervatting nucleaire deal

Iran zal eind november terug met verschillende wereldmachten onderhandelen over de nucleaire afspraken uit 2015. Dat maakte de Iraanse diplomaat Ali Bagheri Kani bekend op Twitter. De gesprekken over de nucleaire deal met Iran liggen al een tijdlang stil. Voormalig president Donald Trump trok zich terug uit het akkoord omdat volgens hem Iran de afspraken niet nakwam. Onder Biden heeft de VS opnieuw interesse getoond in het akkoord.

Draad terug oppakken met hardere tegenpartij

Op 29 november zal Iran terug aan de tafel gaan met zes andere grootmachten om de draad van het nucleair pact terug op te pikken. Iran zal in Wenen in gesprek gaan met afgevaardigden van China, Rusland, Duitsland, het VK, de VS en de EU.

Sinds het begin van zijn ambtstermijn toonde Amerikaans president Joe Biden zich bereid om terug toe te treden tot het nucleair akkoord waar zijn voorganger Donald Trump zich uit terugtrok. Maar de onderhandelingen lagen sinds afgelopen zomer stil na de presidentsverkiezingen in Iran, waar de ultraconservatieve hardliner Ebrahim Raisi de meer gematigde Hassan Rouhani opvolgde als president.

Raisi toont zich nu ook bereid aan de gesprekken deel te nemen, al hebben de zes onderhandelaars met Raisi te maken met een lastige tegenpartij. Raisi zou reeds hebben laten weten dat Iran op geen enkele manier toegevingen zal doen, dat meldt persagentschap Reuters.

Verrijkt uranium

In 2015 bereikte Iran een akkoord met de zes grootmachten over hun nucleair programma, het zogenaamde Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) of kortweg de Irandeal.

Iran voert al jarenlang onderzoek naar de verrijking van uranium, naar eigen zeggen doen ze dat voor civiele doeleinden, namelijk om kerncentrales te bouwen. Maar de internationale gemeenschap stond argwanend tegenover Iran, het verrijkte uranium kan namelijk ook ingezet worden om nucleaire wapens te ontwikkelen.

Gezien Irans vijandige positie tegenover het Westen kwam een diplomatieke actie op gang, waarbij men via dialoog en verschillende verdragen probeerde Iran onder controle te krijgen. Na jarenlang overleg kwam men in 2015 tot een akkoord. Iran beloofde zijn nucleaire capaciteiten strikt in te perken tot het absolute minimum dat nodig zou zijn om de civiele doelstellingen te kunnen bereiken. In ruil zouden de EU en de VS enkele sancties opheffen die Iran meer bewegingsruimte bieden op de internationale markten.

Beleid van Trump uitwissen

Amerikaans president Donald Trump vond echter dat Iran de gemaakte afspraken niet nakwam, hij trok zich daarom in 2018 terug uit het akkoord en voerde opnieuw strenge sancties in. Trump zag zich echter geïsoleerd in de strenge aanpak tegen Iran, de andere naties die het akkoord ondertekenden bleven aandringen op een dialoog. Uit schrik om getroffen te worden door Amerikaanse sancties, trokken veel Europese landen desalniettemin hun zaken terug uit Iran, waardoor de relaties toch verzuurd raakten en Iran duidelijk maakte niet langer de afspraken in het akkoord te volgen.

Na Joe Bidens verkiezing tot president, maakte hij duidelijk interesse te tonen om terug deel te nemen aan het akkoord. De beslissing van Trump zette echter kwaad bloed bij de Iraniërs, die zich opvallend agressiever begonnen te gedragen tegenover Israël en de VS. Hierdoor zal het voor Biden niet makkelijk zijn de brokken te lijmen die Trumps terugtrekking heeft veroorzaakt.

De EU waarschuwde dat een onmiddellijke hervatting van het akkoord nodig was, anders zou Iran zijn nucleaire capaciteit zodanig verder ontwikkelen dat er geen stappen terug meer mogelijk zijn.

(NS)

Meer