12 dagen voor de verkiezingen worden complottheorieën in de VS de norm eerder dan de uitzondering in de VS. Uit een peiling van de vzw HOPE not Hate blijkt dat meer dan 1 op 3 Amerikanen denkt ‘dat het waarschijnlijk waar is dat de elites in het geheim bij kindermisbruik en kindertrafiek op grote schaal zijn betrokken’. 1 op 10 zegt zelfs sympathie te hebben voor het samenzweringscollectief QAnon.
Een tiental QAnon-aanhangers doet op 3 november mee aan de verkiezingen. Ze hopen zo een plaats in het Congres te verwerven. 41 procent van de Republikeinen die bekend zijn met QAnon vinden dat ‘een goede zaak voor het land’.
Aanhangers van QAnon (wat staat voor Q Anonymous) geloven dat Q iemand met een hoge functie in de Amerikaanse regering is. Die houdt hen op de hoogte van een grote machtsstrijd die zich afspeelt achter de schermen. President Trump neemt het daar op tegen een geheime wereldregering van politieke elites en Hollywoodsterren die een pedofilienetwerk uitbaten. Met Hillary Clinton als spilfiguur.
QAnon krijgt de steun van Trump
QAnon krijgt alvast de steun van president Trump. Uit een analyse van Media Matters blijkt dat Trump ruim 258 keer QAnon-gelinkte Twitter-accounts heeft vermeld of geretweet. Daarbij ook een tweet met de hashtag #PedoBiden.
Toen Trump vorige week werd gevraagd de QAnon-complottheorie te ontkennen, weigerde hij dat te doen. ‘Ik weet niet veel over QAnon’, zei Trump. ‘Wel dat ze zeer hard tegen pedofilie zijn en dat vind ik goed’.
’A lot of people are saying’ en andere varianten
Trumps voorliefde voor complottheorieën dateert van de tijd toen hij bij de populaire Amerikaanse ochtendshow ‘Fox & Friends’ werd opgevoerd als politiek analist.
Hij gebruikte zijn tijd op antenne voornamelijk om controversiële uitspraken te doen en complottheorieën de wereld in te sturen. Zonder bewijs en meestal enkel steunend op uitspraken als ‘Millions of people agree with me when I say’, ’A lot of people are saying’ en nog een reeks varianten.
Trump vertelde op antenne de meest onwaarschijnlijke verhalen. ‘Een extreem geloofwaardige bron heeft mijn kantoor gebeld en me verteld dat Obama’s geboortecertificaat een vervalsing is’, tweette Trump in 2012 naar zijn toen nog 2,5 miljoen volgers (Ondertussen heeft hij er 87 miljoen). Toen opperrechter Antonin Scalia in februari 2016 onverwacht overleed, was er volgens Trump wel degelijk sprake van ‘foul play’. ‘Velen zeggen dat er een hoofdkussen op zijn gezicht lag, een vreemde plaats om een hoofdkussen te vinden, niet?’
Toen Trump in 2016 zonder het minste bewijs een verhaal de wereld instuurde als zou de vader van Ted Cruz, op dat moment zijn laatste tegenkandidaat voor de Republikeinse presidentsbenoeming, betrokken zijn geweest bij de moord op John F. Kennedy, zei hij: ‘Zelfs als het niet helemaal waar is, is er toch iets gaande.’
Het nieuwe complotdenken
Het nieuwe complotdenken berust veelal op een lukrake stellingname die totaal losgekoppeld is van alles wat feitelijk kan worden vastgesteld. Steunden klassieke samenzweringen in het verleden op theorieën, dan steunt de nieuwe samenzwering op gebakken lucht en herhaling. Als ‘vele mensen het zeggen’, om Trumps slagzin te gebruiken, dan is het waarschijnlijk waar genoeg.
Dat Trump weigert QAnon af te vallen is geen toeval. QAnon is niet langer een marginaal fenomeen. Het is een mainstream politieke beweging, met tenminste 26 miljoenen aanhangers en gebaseerd op een gevaarlijke ideologie. Die heeft al brokken gemaakt in de Amerikaanse samenleving.
Het kwaad is geschied
Facebook besloot eerder deze maand aan QAnon gelinkte pagina’s te verwijderen. Maar dat gebeurde enkel nadat intern onderzoek bij Facebook duizenden groepen en pagina’s aan het licht hadden gebracht, die de QAnon-samenzweringstheorie ondersteunen. Die pagina’s hadden miljoenen leden en volgers. Ook TikTok, Twitter, YouTube e.a. namen gelijkaardige maatregelen. Maar sociale media krijgen het steeds moeilijker om de tandpasta terug in de tube te duwen. Zoals bovenvermelde cijfers aangeven is het kwaad geschied.