Het houdt maar niet op: Vooruit-voorzitter Conner Rousseau z’n cafébezoek van zo’n maand geleden blijft beroeren. In prime time op televisie gaf Rousseau gisteren een persconferentie vanuit het bewuste café in Sint-Niklaas, waarbij hij excuses aanbood. Maar die volstaan allerminst voor Groen en cd&v, waar voorzitters Nadia Naji en Sammy Mahdi heftig en persoonlijk reageerden. Naji trok zelfs naar de radiostudio’s om het er minutenlang enkel over de racistische uitspraken op café te hebben: “Er zijn geen verzachtende omstandigheden”, en meer: “Hij moet zich beraden en een groter signaal geven”. Cd&v-voorzitter Mahdi heeft het over “een wereldbeeld om van te kotsen”. Ook Unia, het Gelijkekansencentrum, springt tegelijk op het dossier. Directeur Els Keytsman (ex-Groen) spreekt over “aanzetten tot discriminatie en zelfs geweld” en tilt er extra zwaar aan “omdat het gaat over een BV en een partijvoorzitter”. Die nieuwe golf doet vermoeden dat Rousseau het dossier nog niet achter zich kan laten. De vraag is vooral hoe de hele zaak, die in de Wetstraatbubbel aandacht opslokt, leeft bij de man in de straat. De communicatie van Rousseau lijkt zich zeer geconditioneerd op die laatste te richten, soms tot frustratie van de media.
In het nieuws: Hij blijft permanent in het nieuws, Conner Rousseau.
De details: Een aanval van Sammy Mahdi (cd&v), Nadia Naji (Groen), Zakia Khattabi (Ecolo), Hadja Lahbib (MR) en tenslotte Raoul Hedebouw (PVDA). Allen schreeuwen ze moord en brand over excuses “die het eigenlijk nog erger maken”.
- Vriend en vijand moesten het gisteren erkennen in de Wetstraat: de persconferentie die Conner Rousseau belegde, werd alweer tot in de puntjes voorbereid en uitgevoerd. “Hij blijft een ijzersterke communicator. Feilloos, hoe hij die vragen allemaal wist te counteren, en dat blijkbaar op voorhand goed geoefend had”, zo merkt een sterkhouder binnen Vivaldi op.
- Rousseau deed zijn mediaoptreden dan ook doelbewust midden in prime time, tijdens de journaals, om 19 uur 15. Daarmee kon hij zich rechtstreeks richten tot de man en vrouw in de huiskamer, eerder dan via kranteninterviews of een één-op-één met een journalist te moeten gaan. Bij VTM Nieuws kreeg hij de vrije baan, zij brachten het allemaal live. Bij de VRT was het korter, en verschoof veel naar de duiding van Terzake.
- Wat hij (kort samengevat) vertelde:
- Rousseau gaf meteen context: “In mijn buurt leeft al heel lang een frustratie over overlast, zwerfvuil en intimidatie.“
- Over die avond in café ‘t Hemelrijk. “Ik ben hier op een bepaald moment met een aantal agenten in een dronken bui aan de praat geraakt. Daarbij heb ik de frustratie van veel mensen in de buurt op een foute manier geuit.”
- Daarna de obligate excuses: “Ook al was het zattemansklap en grappend, ik ben een beetje geschrokken van mezelf en het was fout. Daarvoor wil ik me heel duidelijk oprecht excuseren.”
- Opvallend: hij weigerde zelf te herhalen wat hem dan aangewreven wordt in het PV. Hij ontweek de vragen, maar tussen de lijnen viel duidelijk te lezen dat hij het PV toch wat in vraag stelt: op de camerabeelden zijn die racistische uitspraken niet gevallen. “Dat zijn zaken die ik nooit in een nuchtere toestand zou zeggen, dus ik ga die hier ook niet in een nuchtere toestand herhalen.”
- Lekken uit dat PV, die ook deze nieuwsbrief bereikten, hebben het over “bruin gespuis” en “hen aanpakken met de matrak”.
- Tenslotte, over de aanklacht van ‘racisme’: “Dat is aan het parket. Maar er is een intentioneel aspect nodig. Je moet iemand willen kwetsen. Daar is bij mij geen sprake van.”
Waarover dit gaat: Rousseau verandert de ongeschreven regels in omgang tussen politici en media.
- Die keuze, om via de journaals gewoon zijn repliek af te dwingen, typeert Rousseau. Hij bepaalt de spelregels met de pers, niet omgekeerd. Daarbij schrikt hij er niet voor terug om bijzonder onconventioneel aan de slag te gaan, tot en met een eenzijdig verzoekschrift bij de rechtbank, om een publicatie tegen te houden.
- “Dit artikel liet hij tegenhouden”, zo kopte Het Laatste Nieuws meteen na de persconferentie, met het bewuste verhaal over wat nu precies aan racistische uitlatingen te lezen waren, in dat PV dat de politie van Sint-Niklaas tien dagen na de feiten opstelde. Daarmee legde DPG Media de eis van de rechter eigenlijk naast zich neer, want die gaat pas volgende week ten gronde in op de zaak. Maar het was de logische tegenzet, nadat Rousseau altijd had geargumenteerd dat hij eerst de aanklacht zelf wel eens wilde zien, en ze niet eerst via een lek in de pers wenst te lezen. Eens de persconferentie voorbij was, was dat argument ook weg.
- Die wat brutale aanpak van Rousseau, die bijzonder strak de regie in handen houdt van zijn eigen personage en zijn verhaallijn, is toch even schrikken voor de Wetstraatbubbel. Ook partijen als N-VA en zeker Vlaams Belang hebben historisch altijd moeilijke relaties gehad met een (deel) van de pers. Maar zo ver als Rousseau waagden noch Tom Van Grieken (Vlaams Belang) noch Bart De Wever (N-VA) zich ooit.
- De vraag borrelt daarbij overigens onvermijdelijk op: wat als het een voorzitter op (extreem-)rechts zou geweest zijn, hoe had de pers dan gereageerd? Ook in die zin is Rousseau onconventioneel: hij lijkt lak te hebben aan het politiek correcte, en dat wringt voor kranten die daar veel belang aan hechten.
- Maar evengoed zijn aanpak om dus rechtstreeks naar de burger te gaan, via een persconferentie. De enige vraag die voor Rousseau relevant is, blijft daarbij hoe de man in de straat de hele zaak beoordeelt. Zijn communicatie moest een en ander rechttrekken. En daarbij is de racistische zattemansklap tijdens een nacht op café misschien niet het schadelijkst, maar wel het beeld dat ontstaat van de Vooruit-voorzitter, waar nu wel elke dag iets mee aan de hand lijkt.
- De schokgolf van zo’n eenzijdig verzoekschrift, wat de facto een preventief publicatieverbod inhoudt, zinderde daarbij zo hard na voor de geschreven pers, dat de relaties met Rousseau hoe dan ook zichtbaar zurig zijn geworden. Wie de standpunten van de kranten leest, vindt weinig sympathie, na de excuses van Rousseau.
- Maar het past wel feilloos in een visie van Rousseau op het invullen van zijn rol als politicus. Niet “saai in het maatpak wetsvoorstellen indienen”, zoals hij het zelf omschreef op het debat aan de UGent deze week, maar “tussen het volk staan”, een “gewone mens” zijn, maar ook een fenomeen op sociale media, en een BV zijn.
- En voor die laatste categorie gelden nu eenmaal andere mediawetten, dan eerder lijdzaam de klassieke paden van een politicus moeten bewandelen, via kritische journalistieke benadering. Alleen is er ook de keerzijde van die medaille: BV’s komen in Dag Allemaal en konsoorten, met hun privéleven, goedschiks of kwaadschiks. Maar welke regels gelden dan daar voor de BV-politicus?
- “En dan eindig je dus met politici die op café persconferenties geven, live in het journaal en die eigenlijk wegkomen met allerlei aangebrande uitspraken, net als Trump. Communicatie is dus het nieuwe goud, het enige wat nog telt. Al de rest in politiek, zoals beleid? Bijzaak blijkbaar”, zo zucht een lid van de regering concluderend.
Het verhaal is nog niet ten einde: Een offensief van Groen en Ecolo vanmorgen. Met zelfs de MR die meedoet.
- Toch opvallend, een stevige aanval als tegenreactie. Groen-voorzitter Nadia Naji trok vanuit haar thuisbasis in Molenbeek immers naar de studio’s aan de Reyerslaan, om het een heel gesprek lang op Radio 1 maar over één onderwerp te hebben: Rousseau.
- Vreemd genoeg stelde ze daarbij “getwijfeld te hebben om hier te zitten”, “want het gaat over een andere partij, en een andere partijvoorzitter”. Om vervolgens toch die andere voorzitter bijzonder hard terecht te wijzen: “Racisme is racisme. Er zijn geen verzachtende omstandigheden”, wat meermaals herhaald werd.
- Daarbij maakte ze brandhout van de argumenten van Rousseau: “Ik mag hopen dat het niet intentioneel is. Iemand die dronken iemand anders aanrijdt, dat is ook niet intentioneel. Maar de schade is er wel.”
- “Het is heel triest, ik mis een bondgenoot tegen racisme, alle progressieven moeten hand in hand blijven vechten.”
- Daarbij volstaan de excuses van Rousseau voor haar niet: “Ze moeten zich zelf beraden en een groter signaal geven.”
- Ook vanmorgen, even voor de middag, kwam dan Sammy Mahdi, de voorzitter van cd&v, met een hele post op Facebook. Ook die was bijzonder hard voor Rousseau:
- “Elke vezel in mij zegt dat ik moet reageren. Alleen al omdat ik als kind en als tiener ook van dat “bruin gespuis” was in de ogen van extreemrechts. En in zatte buien dat nu blijkbaar ook ben in de ogen van sommige socialisten.”
- Wie ons verdeelt moet collectief worden gecorrigeerd. Van “alle blanken zijn racisten”, tot “bruin gespuis”, het is een wereldbeeld om van te kotsen, zelfs zonder liters alcohol in uw lichaam te kappen.”
- Ook vanuit de federale regering, nochtans in coalitie met Vooruit, kwamen opvallend genoeg straffe reacties. Ecolo-minister Zakia Khattabi, nooit verlegen om profilering alsof ze nog partijvoorzitter is, haalde fors uit, in een hele reeks tweets. Vooral de uitspraak, “ik uitte het gevoel van veel mensen”, deed bij Khattabi alle lichten op rood gaan, ook al ging dat niet over racisme: “Zijn oplossing voor het probleem is nu erger dan het probleem zelf.”
- En ook de minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib, van de Franstalige liberalen van Georges-Louis Bouchez (MR) nochtans, sprong in het bad: “Racisme om te lachen, is racisme. Dronken racisme is racisme. Racisme na excuses blijft racisme.” Een opvallende stelling, mogelijk niet toevallig van een minister die slechts enkele maanden geleden wankelde, na beukwerk van de socialisten in de Kamer.
- Op links kon ook Raoul Hedebouw (PVDA) niet achterblijven. “Wanneer ik dronken ben, begin ik toch niet met racistische beledigingen te roepen“, stelde hij vanmorgen op de RTBF. Hij noemde het ook “een groot probleem als een leider van links racisme uitspreekt”. “En nog erger als hij excuses daarvoor vindt.”
Het verhaal is nog niet ten einde (bis): Uiteraard is er altijd nog Unia, om mee in de dans te springen.
- De extra laag op het verhaal kwam er dan vanmorgen van Els Keytsman, ooit zeer actief bij de groenen, die een half uurtje na Naji in de studio’s van de VRT langskwam. Als directeur van Unia, het Gelijkekansencentrum, kon zij niet achterblijven, zo vond ze.
- Ze kondigde aan dat haar Unia “een onderzoek opent naar Rousseau. En daarbij hanteerde ze scherpe bewoordingen. “Op basis van wat wij nu allemaal hebben gehoord, lijkt dit een voorbeeld van aanzetten tot discriminatie en zelfs geweld. Toch als hij inderdaad heeft gevraagd aan agenten om de wapenstok te hanteren tegen een bepaalde bevolkingsgroep. Bovendien zou hij met ‘die bruine mannen’ verwezen hebben naar de Romagemeenschap, wat duidelijk racistisch taalgebruik is.”
- “Als die feiten kloppen, tillen we daar zwaar aan. Wij veroordelen dit, te meer omdat het gaat om een BV, een partijvoorzitter en een volksvertegenwoordiger die zich bovendien richt aan politieagenten. Voor elke gewone mens is dit laakbaar, maar voor iemand met zo’n rol en macht zeker.”
- Unia overweegt nu om zelf een klacht in te dienen als benadeelde persoon. Of ze kunnen zich in het lopende onderzoek ook burgerlijke partij stellen.
Het verhaal is nog niet ten einde (tris): Bij de socialisten zijn ze niet bepaald onder de indruk van Naji en Unia.
- “Een rondje sossen pesten“, zo omschrijft een hoge bron vanmorgen het dubbele offensief vanuit Groen én tegelijk vanuit Unia. “Mensen doorzien dat nu toch wel, waarom Unia hier plots zo’n prominente rol in wil gaan spelen?”, zo stelt een kopstuk.
- Dat Naji ook in de aanval gaat tegen Rousseau, krijgt een wat schampere reactie bij de socialisten: “Die dankt haar voorzitterschap nochtans aan Rousseau. Want is die niet enkel voorzitter geworden bij Groen, zonder enig palmares, omdat ze absoluut iemand uit Molenbeek moesten hebben, na de Molenbeek-uitspraken van Rousseau. Anders bestond ze gewoon niet.”
- De aanval van Groen, en de felle reactie van Vooruit zet ook daar de animositeit die al langer gist nog eens op scherp. Rousseau steekt niet onder stoelen of banken dat hij in Groen en Ecolo helemaal geen preferente partner ziet, voor de coalitievorming in 2024.
- Bij Groen is dan weer een stijgende verontwaardiging over een partij op links die helemaal niets heeft met het wereldbeeld dat bij de groenen dominant is. De leiding van Groen voelt zich best comfortabel in die positie, als enige oprechte ‘woke-partij’, een geuzennaam die de top gerust wil dragen. Maar dat brengt hen in dit soort discussies wel lijnrecht tegenover Rousseau.
Het verhaal is nog niet ten einde (quatro): Bij Vooruit borrelt nu wel intern ongenoegen op. Voorzichtig weliswaar, en van mindere goden.
- Opvallend genoeg was het Bert Anciaux (Vooruit), die tegenwoordig wel socialist is, maar ooit leider bij de Vlaams-nationalisten, die reageerde, en een noot van kritiek op X postte, over de aanpak van z’n voorzitter. En daarmee kwamen toch wel wat reacties opborrelen.
- Brussels staatssecretaris Ans Persoons (Vooruit) heeft daarbij de hoogste functie. Zij stelde wel “dat het goed is dat hij zich geëxcuseerd heeft, en afstand neemt van zijn uitspraken. Want dit is niet waar ik en Vooruit Brussel voor staan.”
- Minder voorzichtig is Astrid De Bruycker (Vooruit), schepen in Gent. Zij stelt dat “de uitspraken van Rousseau haaks staan op waar ik als socialist en mens voor sta.” En vooral: “Verontschuldigingen zijn een belangrijke eerste stap, maar vertrouwen herstellen is ook nodig. Niet in het minst ten aanzien van de Roma-gemeenschap zelf. Dat zal nog tijd en veel oprechte inspanning vragen.” De Bruycker krijgt bij de komende verkiezingen in Gent niet echt een prominente rol.
Op de agenda: Vanavond meetings, dit weekend ook, voor de begroting van Vivaldi.
- Verwacht geen witte rook dit weekend, de traditie federaal is en blijft toch om op maandagnacht door te trekken, en meestal dinsdagnacht of in de ochtend te landen. Vorig jaar was het een uurtje voor de speech, de State of the Union, dat er pas finaal een deal was.
- Maar dit weekend steekt de federale ploeg dus de koppen bijeen. Daarbij geldt wel dat er wat gesteggeld wordt over hoeveel de totale begrotingsinspanning nu moet zijn, maar “iedereen weet wel wat er in dat Stabiliteitsprogramma staat, dat we aan Europa hebben overgemaakt”. Met andere woorden: er moet nog 1,2 miljard euro uit het tekort, willen of niet.
- Moeilijk daarbij is dat iedereen in een verkiezingsjaar nog maar eens met verlanglijstjes komt. En die lopen op. Na een rondje IKW’s, overleg tussen de kabinetten, is de totale som van wat men nog graag extra wil uitgeven gekrompen, van 2 miljard begin deze week, naar 1,2 miljard aan meeruitgaven, waar men van droomt.
- “Maar dat is zonder de klassieke ‘solidaire meervragen’, zoals de opvang van asiel en migratie, of stijgende energiepremies, of andere meeruitgaven in de sociale zekerheid, waar niemand een vraag over stelt, maar die we toch wel zullen moeten gaan doen, hoe dan ook”, zo stelt een bron uit het kernkabinet. Dat maakt dat de totale extra vraag eerder richting 1,4 of zelfs 1,5 miljard gaat, bovenop de inspanning die men dus officieel moet doen voor Europa. Dan zit je dus in een totale cijferdans die al richting 2,7 miljard gaat.
- Daarbij heeft de staatssecretaris voor Begroting, Alexia Bertrand (Open Vld) de onpopulaire taak om fors op de rem te gaan, zo is te horen. “Ze stelde dat het ‘absurd zou zijn, als een gezin dit zou doen’, aan de regeringstafel. ‘Je hebt geen inkomsten meer zijn, maar je blijft toch op café en restaurant gaan, en blijft maar feesten… Dat is toch heel vreemde manier van met de centen omgaan?’, zo liet ze weten aan de collega’s.”
- Opvallend is dat er ondertussen wel al een pak voorstellen circuleren om nieuwe belastingen te heffen, van de bankentaks tot het verstevigen van de effectentaks, over een veel forsere vliegtaks én de heruitvinding van een taks op verpakkingen.
- “Er is oneindige creativiteit aan de kant van nieuwe belastingen, dat klopt. Maar minder aan de kant van nieuwe besparingen”, zo vat men het wat cynisch samen.
- Dat de MR-vicepremier David Clarinval ondertussen in La Libre zijn traditioneel interview geeft om z’n borst nat te maken, heeft ook niet bepaald indruk gemaakt. Hij gaat naar eigen zeggen “zijn tanden tonen”, om tegen te houden dat alles via nieuwe belastingen wordt betaald. Nochtans trekt achter de schermen niemand de 1/3-regel in twijfel: als er een inspanning is van 1,2 miljard, of van 2,7 miljard, als je nieuw beleid telt, dan komt 1/3 van nieuwe taksen.
- Toch is het laatste woord echt niet gezegd over die nieuwe taksen. Zo is een taks op de overwinsten van de banken al behoorlijk omstreden: want is het finaal erom te doen om de grootbanken te doen bewegen op hun spaarrente, of is het echt om geld te gaan ophalen?
- En daarnaast is er nog een klassieker: Bpost. Dat dossier zorgde vorig jaar voor een enorme clash, toen de waarde van het krantencontract bepaald moest worden, wat tot een nachtelijke impasse leidde tussen PS en Open Vld.
- Die vraag ligt terug op tafel, in meervoud. Er is de vraag of het krantencontract überhaupt wel 125 miljoen euro moet kosten, wat vorig jaar de consensus was. Uit interne getuigenissen blijkt dat Bpost het bussen van die kranten doet aan 75 miljoen euro kost én met de uitgevers die al 105 miljoen betalen. Dus de staat hoeft eigenlijk helemaal niets bij te passen. Een audit daarover moet uitsluitsel brengen, maar ook die dreigt al meteen gecontesteerd te worden.
- En er is vooral ook de som die Bpost moet terugbetalen aan de staat: ze rekenden op meerdere overheidscontracten veel te veel aan. Bpost zelf schreef 75 miljoen euro provisie in hun boeken, dat kan dus ook in de begroting. Maar logischerwijze gaat de federale regering niet mee in die eenzijdige berekening vanuit Bpost, die wel héél optimistisch is over wat de werkelijke som is die het postbedrijf te veel aanrekende. Ook dat wordt dus heftig, qua discussie.
Ook op de agenda: Een Europees lijsttrekker bij Open Vld.
- Bij Open Vld is dit het meest concreet, daar kan het partijbureau maandag al de knoop doorhakken over wie de Europese lijst zal trekken in juni 2024. Officieel moesten alle kandidaten zich melden, en er zijn naast een heel pak onbekenden ook vijf ‘grote’ namen.
- Er is huidig Europees Parlementslid Hilde Vautmans, maar daarnaast is ook oud-staatssecretaris Eva De Bleeker kandidaat, net als Kamerlid Goedele Liekens. Die laatste maakt geen kans meer in de Kamer, omdat vermoedelijk Gwendolyn Rutten daar de Kamerlijst zal trekken, en een derde plek niet meer verkiesbaar is voor Open Vld.
- Opvallend genoeg gooit ook Willem-Frederik Schiltz, nu nog fractieleider in het Vlaams Parlement zich in de strijd: hij krijgt in Antwerpen immers ook forse concurrentie, met voorzitter Tom Ongena, die de lijst voor het Vlaams Parlement zou trekken, en Bart Somers de Kamerlijst.
- Tenslotte is er Vincent Stuer, die een heel verdienstelijke score haalde als kandidaat-voorzitter, maar die verder geen echte basis heeft om op terug te vallen. Lijsttrekker lijkt te hoog gegrepen, en een tweede zetel zit er voor Open Vld niet meer in.
- Mooie namen dus, waar op papier Liekens zeker de meeste naamsbekendheid heeft in heel Vlaanderen, en De Bleeker na haar ontslag veel profiel pakte. Maar al ons geld staat op Vautmans, die de expliciete steun geniet van oud-premier Guy Verhofstadt. Die laatste valt nooit te onderschatten als het over politieke greep op zo’n proces gaat. Hij is het ook die in Europa toch invloed heeft en houdt, als straks anderen een internationale of Europese carrière moeten maken.
- Finaal is het aan het partijbureau, en daar zou Verhofstadt toch makkelijk een meerderheid moeten kunnen vinden. Maandag dus.
Lijstvorming (Bis): Bij Vlaams Belang neemt Gerolf Annemans afscheid.
- Naast Verhofstadt zwaait ook een andere veteraan af: Gerolf Annemans trekt niet langer de Europese lijst. Hij ziet het, in een reactie aan Belga, als “een nieuwe vernieuwingsoperatie”, waarbij hij eraan herinnert dat hij ooit aan Barbara Pas ook het fractieleiderschap in de Kamer doorgaf.
- Mogelijk kiest het Belang voor hun meest populaire man, Tom Van Grieken, om die in heel Vlaanderen uit te spelen. Anders komt dan Tom Vandendriessche, huidig Europees Parlementslid, in beeld als nieuwe kopman. Die heeft een erg hard imago, met allerlei incidenten. Zo noemde hij onder meer Nicole de Moor (cd&v) een “asielheks” en deed een soort white power-gebaar in het Europees Parlement.
- Recent nog stelde hij in het halfrond over de EU-migratiedeal dat dit “doelbewust georganiseerde ‘omvolking’ is”. “Het is de kolonisering van Europa. De onderwerping van de Europeanen. De zelfmoord van onze unieke Europese beschaving. Dit EU-migratiepact is pure waanzin.”