De Europese Unie wil volgend jaar een Media Freedom Act introduceren. Met die nieuwe wet hoopt de Europese Commissie kleine mediagroepen te beschermen van marktintimidatie door grotere spelers of de invloed van overheden.

De Europees Commissaris voor Interne Markt Thierry Breton heeft maandag de plannen bekend gemaakt voor een Europese mediawet. Met die wet hoopt de Commissie de Europese mediamarkt beter te beschermen. De plannen komen er als antwoord op de toenemende intimidatie van enkele Europese regeringen tegenover de media.

Pluralisme waarborgen

“We willen optreden tegen alle vormen van onrechtvaardige ingrepen tegen de activiteiten van onze mediabedrijven”, zegt Breton. “We moeten het pluralisme in de mediamarkt garanderen, ook online, zodat geen enkele speler te groot kan worden om het publieke debat naast zich neer te kunnen leggen.”

De media in Europa maken de laatste jaren een concentratiebeweging mee. Dat wil zeggen dat er steeds meer mediamerken in handen van hetzelfde bedrijf komen. Volgens de Media Pluralism Meter van het Europees Centrum voor Media Pluralisme en Mediavrijheid (CMPF) is het marktpluralisme in Europa naar een hoog risico verschoven. Ook in België merken we een steeds sterkere concentratie van mediabedrijven. Volgens de Vlaamse Regulator voor de Media is 80 tot zelfs 100 procent van de klassieke mediaproducten op de markt in handen van slechts vijf grote spelers. Daarnaast zouden volgens de Vlaamse Regulator de Vlaamse spelers ook samenwerken tegen internationale bedrijven.

In de Media Pluralism Meter valt het Belgische medialandschap onder de categorie van medium risico. Het CMPF haalt in hun studie van de Belgische media aan dat een studie van het Belgische medialandschap bijzonder moeilijk en weinig transparant is, aangezien Belgische media gesplitst zijn in drie taalgroepen.

Polen, Hongarije en Slovenië

De Europese wetgeving komt er als reactie tegen de vijandige houding die enkele Europese regeringen tegenover kritische media nemen. Zo is er in Polen, Hongarije en Slovenië sprake van een disproportionele invloed van de overheid in het medialandschap. De intimidatie kan gezien worden als een schending van de rechtsstaat of democratie.

De regerende partij van Polen, Recht en Rechtvaardigheid (PiS), nam vrij snel na haar verkiezing in 2015 de controle over de Poolse openbare omroep TVP. Sindsdien zou uit media-analyses gebleken zijn dat de berichtgeving van TVP vaak de kant van de regering kiest.

Volgens Reporters Without Borders knipt de Poolse overheid de vleugels van commerciële media die zich kritisch uiten. Zo heeft de regering een wet goedgekeurd die het aandeel van buitenlandse mediagroepen op de Poolse markt sterk moet beperken. In die beslissing zien critici een directe poging van de Poolse overheid om kritische mediagroepen het zwijgen op te leggen, zoals commerciële zender TVN, die in handen is van de Amerikaanse mediagroep Discovery.

(lb)