De Europese Commissie en AstraZeneca hebben tijdens een crisisvergadering deze nacht geen uitweg gevonden uit het dispuut over het lage volume aan vaccinleveringen de komende drie maanden. De EU verwijt het Britse farmabedrijf ‘een gebrek aan helderheid’,  

Vorige week maakte het Brits-Zweedse farmabedrijf bekend dat het kampt met productieproblemen, voornamelijk op zijn Belgische site. Daardoor zullen er in het eerste kwartaal minstens 60 procent minder vaccins dan aanvankelijk afgesproken worden geleverd aan de EU. Dat is een van de redenen waarom de vaccinatiecampagne ook in ons land trager zal verlopen dan voorzien. 

‘Eerst komt, eerst maalt’

De gemoederen liepen op toen de CEO van AstraZeneca in een interview met de Italiaanse krant La Repubblica leek te suggereren dat de EU het vaccin maar sneller had moeten goedkeuren: ‘We sloten het akkoord met het VK drie maanden eerder dan met Europa. Het contract met het VK werd eerst getekend en zei zeiden dan ook: bevoorraad ons eerst. Dat lijkt me fair’, zei Soriot in het interview. 

EU-functionarissen vermoeden dat AstraZeneca echter leveringen die bestemd waren voor de EU omgeleid heeft naar de Britten. Door de ‘eerst komt eerst maalt’-opmerking schoot de commissie dan ook in een Franse colère. Woensdagavond eiste Brussel dat het bedrijf de productie uit zijn Britse fabrieken gebruikt om de Europese tekorten aan te vullen. 

Spook van brexit duikt op

Daarmee leken we opnieuw in de venijnigste fase van de brexitonderhandelingen beland te zijn. De Britse krantenkoppen schreeuwen moord en brand, alsof de EU Britse vaccins zou komen stelen. De Britse minister die de scheiding overziet, Michael Gove, zag zich gedwongen om te reageren. In de Britse krant The Telegraph zei hij dat alle vaccins ‘die gepland, betaald en voorzien zijn voor het VK’ in geen geval naar Europa zullen gaan. 

Ondertussen houdt AstraZeneca voet bij stuk dat het contract met de EU niet stipuleert dat het het geplande leveringsschema in steen gebeiteld staat, maar dat het bedrijf ‘zijn best moet doen’ om zich daaraan te houden. 

Stella Kyriakides, de commissaris voor Volksgezondheid, zei na het crisisoverleg gisteren dat de EU ’vastberaden blijft’ in haar overtuiging dat contractuele verplichtingen moeten worden nagekomen’. Ze riep AstraZeneca dan ook tevergeefs op om de contracten te publiceren.

EU stuurt inspectieteam naar Belgische AstraZeneca-site 

De Europese Commissie stuurde dan maar een inspectieteam naar de Belgische site van AstraZeneca. Het bedrijf wijt de productievertraging namelijk aan problemen op de site van Novasep, een bedrijf in Seneffe dat het vaccin mee produceert. Zoals beschreven gelooft de EU die uitleg niet zomaar. 

Het Belgische geneesmiddelenagentschap FAGG is op vraag van de EU ter plaatse gegaan, het inspectieverslag zou binnen enkele dagen klaar zijn. Volgens minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke was het doel van de controle ‘ons ervan te verzekeren dat de leveringsvertraging wel degelijk te wijten is aan een productieprobleem op de Belgische site’.

Het zogenaamde Oxford-vaccin van AstraZeneca wordt naast de Waalse site ook geproduceerd in twee centrales in Groot-Brittannië en één in Duitsland. 

Lees ook: Onze vaccins zitten op de Europese trein der traagheid