Hoewel Elon Musk vandaag de dag voornamelijk in het nieuws komt door zijn Twitter-escapades, zijn elektrische autogigant Tesla en zijn raketbedrijf SpaceX, is de centimiljardair ook met een aantal andere projecten bezig. Een daarvan is Neuralink, een bedrijf dat hersenimplantaten voor mensen ontwikkelt. Maar hoe ver staat dat bedrijf nu eigenlijk? En wat is het einddoel?
Op 22 augustus tweette ‘s werelds rijkste man het volgende: “Neuralink voortgang update show & tell op 31 oktober (Halloween)”. Hoewel dat een grap kan zijn (het zou niet de eerste keer zijn dat Musk het platform gebruikt om zijn volgers te trollen), doet het wel de vraag rijzen hoeveel vooruitgang het bedrijf de voorbije jaren heeft geboekt.
Het is immers al meer dan een jaar geleden sinds Neuralink een intussen berucht filmpje publiceerde, waarin een makaak te zien is die het bekende videospel ‘Pong’ speelt met behulp van een hersenimplantaat. Toen leek het even alsof het bedrijf enorm snel vooruitgang begon te maken. Musk zei later, in december van 2021, dat hij hoopte dat het bedrijf dit jaar al proeven met mensen kan beginnen uitvoeren.
Maar dat lijkt een ambitieuze, en misschien onhaalbare voorspelling. Volgens berichtgeving van Reuters zou de zakenman intussen gefrustreerd zijn met de trage vooruitgang die het bedrijf boekt. Vier huidige en voormalige werknemers van Neuralink vertelden aan het persagentschap dat Musk om die reden wil investeren in rivaal Synchron, een bedrijf dat al sinds mei proeven is beginnen uitvoeren op mensen. Neuralink zelf is daar nog niet mee begonnen, en het is niet duidelijk wanneer dergelijke proeven van start zouden kunnen gaan.
Het is vooralsnog niet bekend of Musk wel degelijk zal samenwerken met Synchron. Hoewel het wel mogelijk is dat de twee bedrijven de handen in elkaar zullen slaan, heeft geen van beide daar al aankondigingen over gedaan. Het is best mogelijk dat Musk in oktober iets over een potentiële samenwerking zal zeggen, maar de kans is groot dat Neuralink gewoonweg zal tonen waar het tot nu toe zelf staat.
Eerder dit jaar publiceerde het bedrijf een vacature voor een directeur voor klinische proeven, dus de kans is reëel dat het bedrijf misschien zal aankondigen dat het binnenkort testen met mensen zal beginnen uitvoeren. Het heeft daar tot nu toe echter nog geen toestemming voor gekregen van de Food and Drug Administration (FDA), het Amerikaanse federale agentschap dat waakt over voedsel en medicijnen. Het is ook nog niet duidelijk hoe ver het bedrijf op dat vlak staat.
Hulp voor verlamden
Als Musk er binnenkort toch in slaagt om die toestemming van de FDA te krijgen, kunnen de eerste proeven, vermoedelijk met verlamde mensen, van start gaan. In het begin zal dat waarschijnlijk sterk lijken op de demonstratie met de makaak: verlamden zouden dan een computer kunnen controleren met het implantaat. Dat is overigens geen baanbrekende technologie: vorig jaar slaagden onderzoekers in Australië erin om een verlamde man te laten tweeten met een gelijkaardig implantaat.
Latere versies van Neuralinks implantaat moeten daar een schepje bovenop doen. Nadat het filmpje met de makaak werd vrijgegeven, tweette de centimiljardair immers dat Neuralinks apparaat uiteindelijk zelf signalen naar het lichaam moet kunnen sturen. Daardoor zouden verlamden uiteindelijk terug in staat moeten worden om te wandelen, of zullen blinden terug kunnen zien.
Maar daar houdt het verhaal van Neuralink nog bijlange niet op. Het uiteindelijke doel van de excentrieke zakenman is enorm veel ambitieuzer. Musk is er immers al jarenlang van overtuigd dat een van de grootste dreigingen voor de mensheid wel eens artificiële intelligentie (AI) kan zijn. Om onze soort daartegen in te dekken, wil Musk uiteindelijk een tijdperk van “bovenmenselijke cognitie” inluiden.
In een zeer uitgebreid interview uit 2017 met de blogger Tim Urban doet Musk zijn verhaal uit de doeken. Om het kort samen te vatten ziet Musk de huidige technologie die mensen gebruiken, zoals smartphones en computers, als een soort derde hersenhelft, die tot nu toe heel traag informatie naar de rest van het brein kan sturen. Met Neuralink wil de centimiljardair er uiteindelijk voor zorgen dat het menselijk brein versmelt met die technologie, waarbij het als het ware een derde hersenhelft wordt.
Daardoor zou het probleem met AI opgelost kunnen worden, doordat de mensheid in zijn geheel een deel wordt van het globale AI-netwerk. Daarbij zei Musk dat individuele personen nog altijd het gevoel zullen hebben zichzelf te zijn, zonder een onpersoonlijk deel te worden van het netwerk. De AI zou simpelweg een nieuw onderdeel worden van hun cognitie, die door de verbinding onvoorstelbaar veel krachtiger zou worden.
Mensen zouden daardoor in staat worden om bovenmenselijke daden te verrichten. Niet alleen zou communicatie aan lichtsnelheid gebeuren, een soort virtuele telepathie, ook zouden mensen in staat worden om – net als in sci-fi film The Matrix – aan ongeziene snelheid nieuwe vaardigheden aan te leren, zoals vreemde talen. Dat zal er volgens Musk ook toe leiden dat mensen elkaar meteen verstaan door hun gedachten met elkaar te delen, waardoor conflicten sneller zullen worden opgelost en de coöperatie van onze hele soort bevorderd zal worden.
“Als we een hechte symbiose bereiken, zou de AI niet ‘anders’ zijn – hij zou jou zijn”
Elon Musk
Om het in Musks eigen woorden samen te vatten: “De uitdaging is dat de communicatiebandbreedte (tussen een toestel en het menselijk brein, red.) extreem traag is, vooral de uitvoer. Als je iets uitvoert op een telefoon, beweeg je twee duimen heel langzaam. Dat is waanzinnig trage communicatie. Als de bandbreedte te laag is, dan zou je integratie met AI erg zwak zijn. Gezien de limieten van zeer lage bandbreedte, is het een beetje zinloos.”
Een superkrachtige AI zou volgens Musk gewoon zijn eigen ding doen, omdat het te traag is voor ‘gewone’ mensen om ermee te communiceren. “Hoe sneller de communicatie, hoe meer je geïntegreerd bent – hoe trager de communicatie, hoe minder. En hoe meer we gescheiden zijn – hoe meer de AI ‘anders’ is – en hoe groter de kans dat hij zich tegen ons keert”, klinkt het.
Als AI’s die losstaan van de mens uiteindelijk intelligenter zouden worden dan onszelf, zou dat er volgens Musk dus kunnen toe leiden dat zij hun eigen belangen zullen nastreven, ten koste van die van de mens. En dat zou wel eens het grootste gevaar in de geschiedenis kunnen zijn voor onze soort. De oplossing, aldus Musk: “Als we een hechte symbiose bereiken, zou de AI niet ‘anders’ zijn – hij zou jou zijn.”
Met andere woorden: Musk vindt de bandbreedte waarmee mensen communiceren met hun technologie de belangrijkste factor die zal bepalen of onze soort kan geïntegreerd worden met AI. Die integratie zal dan weer de belangrijkste factor zijn die zal bepalen of de mensheid de opkomst van superintelligente AI zal overleven. En hoewel we daar nog lang niet zijn – en het volgens sommige computerwetenschappers zelfs nooit zal gebeuren – begint de technologie stilaan toch dichterbij te komen (hoewel daar nog veel over wordt gedebatteerd).
Musk gelooft alvast van wel. De conclusie van de visionaire zakenman luidt dan ook als volgt: “We zullen de keuze hebben om achter te blijven en nutteloos te zijn of als een huisdier – je weet wel, als een huiskat of zoiets – of uiteindelijk een manier te vinden om symbiotisch te zijn en te versmelten met AI. Een huiskat is een goede uitkomst, trouwens.”
(kg)
