Zoals verwacht heeft de Europese Centrale Bank (ECB) geen vergaande maatregelen aangekondigd om de inflatie te temperen. De toezichthouder bevestigt wel het opkoopprogramma in het derde kwartaal te zullen stopzetten.

Ondanks de torenhoge inflatie gaat de ECB momenteel niet harder aan de rem trekken. Zo blijft een renteverhoging uit, ook al zeiden sommige bestuursleden tijdens de voorgaande vergadering dat aan alle voorwaarden is voldaan om de rente naar boven bij te stellen. Dat betekent dat de banken nog altijd een strafrente van 0,5 procent moeten betalen als ze geld stallen in Frankfurt. De herfinancieringsrente blijft 0 procent, dus de financiële instellingen kunnen gratis geld blijven lenen.

Einde opkoopprogramma derde kwartaal

De toezichthouder bevestigt wel het opkoopprogramma, waarbij schuldpapier wordt opgekocht om de langetermijnrente laag te houden, in het derde kwartaal te zullen stopzetten. “De gegevens die sinds de vorige vergadering beschikbaar zijn gekomen, ondersteunen de verwachting dat de netto activa-aankopen moeten worden beëindigd in het derde kwartaal”, zei Christine Lagarde, voorzitter van de ECB, tijdens een persconferentie. De centrale bank gaat via het zogenaamde APP-programma in april nog 40 miljard euro aan schuldpapier opkopen, gevolgd door 30 miljard euro in mei en 20 miljard euro in juni.

De centrale bank houdt vol dat een eerste renteverhoging pas zal volgen wanneer het opkoopprogramma is afgelopen. Een verhoging in het vierde kwartaal is dus zeker niet uitgesloten.

Oorlog in Oekraïne

De ECB blijft eerder voorzichtig door de oorlog in Oekraïne. De centrale bank merkt op dat het conflict en de daaraan verbonden onzekerheid zwaar wegen op het vertrouwen van bedrijven en consumenten. “Handelsverstoringen leiden tot nieuwe tekorten aan materiaal en productiemiddelen. Door sterk stijgende prijzen van energie en grondstoffen loopt de vraag terug en wordt de productie geremd. Hoe de economie zich ontwikkelt, hangt met name af van het verloop van het conflict, de impact van de al getroffen sancties en van eventuele nieuwe maatregelen”, merkte Lagarde op.

Ze erkende ook dat de inflatie nog een tijdje hoog zal blijven. “De hoge energieprijzen blijven de voornaamste reden waarom de inflatie zo hoog is. Die zijn fors opgelopen na de uitbraak van de oorlog in Oekraïne. Die prijzen liggen nu 45 procent hoger dan een jaar geleden. Marktindicatoren wijzen erop dat de prijzen hoog zullen blijven op de korte termijn om vervolgens ietwat te matigen”, aldus de voorzitter.

De toezichthouder voegt er wel aan toe dat de economische bedrijvigheid nog steeds steun ondervindt van de heropening van de economie na de crisisfase van de pandemie.

Geen afbouw balans in het vooruitzicht

In tegenstelling tot de Federal Reserve is er bij de ECB nog geen sprake van een afbouw van de balans. Dat betekent dat de centrale bank de opbrengsten van de verkochte effecten opnieuw zal investeren. Een afbouw komt er pas “geruime tijd nadat de basisrentetarieven zijn verhoogd.”

Carsten Brzeski, econoom bij ING, merkt op dat we het beleid van de ECB niet zomaar mogen vergelijken met dat van de andere centrale banken. “Europa is anders en de ECB is anders. In plaats van een paniekreactie zet de ECB haar zeer geleidelijke normalisering van het geldbeleid voort, die volgens ons voor het einde van het jaar een einde maakt aan het tijdperk van negatieve rentetarieven”, klinkt het.

(lb)