Duitsland is van plan om werknemers het recht te geven van thuis uit te werken. Dat zegt de Duitse minister van Arbeid in een interview met de krant Financial Times (FT). Ondertussen woedt overal in Europa het debat over hoe men de ommezwaai naar telewerk moet reguleren. 

Minister Hubertus Heil werkt aan een wetsontwerp dat hij ‘binnen enkele weken’ ter goedkeuring gaat voorleggen aan de Bundestag. De bedoeling is om werknemers de optie te geven om van thuis uit te werken indien mogelijk.

Het is natuurlijk een reactie op de pandemie, die de manier waarop we werken grondig door elkaar geschud heeft. Nu thuiswerk meer de norm dan de uitzondering is vindt Heil dat we thuiswerk ook goed moeten reguleren. De Duitse politicus zegt dat de wet de rechten van werknemers moet vrijwaren, of ze nu aan hun keukentafel zitten of op kantoor. 

Werk versus privé

Het is volgens hem ook belangrijk dat er duidelijke scheidingslijnen komen tussen persoonlijk en professioneel leven. Nu veel mensen van thuis uit werken wordt die grens nog vager dan ze al was door de digitalisering. ‘Niemand mag worden gedwongen om de klok rond beschikbaar te zijn voor de werkgever. Niet thuis, maar ook niet op het kantoor’, zei Heil eerder in de Duitse pers. 

De minister wil er naar eigen zeggen over waken dat de nieuwe trend niet enkel voordelig is voor de bedrijven. Het is natuurlijk een grote kostenbesparing als er geen kantoor meer nodig blijkt te zijn. Maar wat als een thuiswerker een ergonomische bureaustoel nodig heeft? Wie moet die kosten dragen? 

Heil kreeg de voorbije maanden heel wat tegenkanting van Duitse bedrijfsleiders, die vonden dat regulering overbodig was. ‘Het zal zichzelf wel uitwijzen’, zei Jana Schmike op de Duitse televisie. Zij is vicevoorzitter van een koepelorganisatie voor middelgrote bedrijven. 

Thuiswerkwetten in andere landen

Veel overheden zijn daar niet zo zeker van, en er zijn heel wat experimenten aan de gang om na te gaan hoe we het welzijn van werknemers kunnen reguleren wanneer ze niet op kantoor zijn. 

Spanje heeft decreten uitgevaardigd die werkgevers doen opdraaien voor werkgerelateerde kosten. Frankrijk beperkt de verplichting voor werknemers om telefoons en e-mails te beantwoorden als ze niet op kantoor zijn. Scandinavische landen en Nederland hebben al goed uitgewerkte arbeidswetten die telewerk regelen. Voor de pandemie toesloeg waren zij dan ook al koplopers in Europa wat betreft de prevalentie van thuiswerk.

In België is thuiswerk grotendeels informeel geregeld. Het is alleszins geen recht: zowel werkgevers als werknemers kunnen er op vrijwillige basis voor kiezen. Belangrijk is dan dat de arbeidsovereenkomst duidelijkheid schept over de terugbetaling van eventuele kosten die de thuiswerker heeft: verwarming, elektriciteit, telefoon, printer enzovoort. Als dat niet is opgenomen in de arbeidsovereenkomst, is in België vastgelegd dat de onkosten forfaitair 10 procent uitmaken van de brutovergoeding van de werknemer.