Door Oekraïne binnen te vallen, heeft de Russische dictator Vladimir Poetin Zweden en Finland in de armen van de NAVO geduwd. Daarmee komt de hele noordwestelijke flank van Rusland bloot te liggen. Vraag is hoe het Oost-Europese land hier kan op reageren.

Poetin heeft de afgelopen dagen alvast zijn ongenoegen geuit over de plannen van Zweden en Finland. Zo zei hij dat hij acties zal ondernemen indien de NAVO die twee landen gaat bewapenen. “Wat die reactie zal zijn, zullen we zien aan de hand van de bedreigingen die voor ons worden gecreëerd”, klonk het. Hij voegde er wel aan toe geen problemen te hebben met die twee landen.

Ondertussen zal Rusland een nieuwe strategie moeten uitstippelen in de Baltische regio en in het noorden, waar het een 1.340 km lange grens deelt met Finland. Volgens een analyse van CNBC heeft Poetin drie realistische opties – een militaire invasie hoort daar duidelijk niet bij.

1. Meer provocaties aan het adres van NAVO

De NAVO provoceren is niets nieuws voor Rusland. In de loop der jaren heeft het land herhaaldelijk provocaties uitgevoerd in de buurt van of in het luchtruim van NAVO-bondgenoten, en dit lijkt de jongste jaren steeds vaker voor te komen.

“Dit verandert de veiligheidsomgeving voor de hele Oostzee en het Noordpoolgebied,” vatte gepensioneerd luitenant-generaal Ben Hodges, voormalig bevelhebber van het Amerikaanse leger in Europa, samen tegenover CNBC. “Natuurlijk zullen er schendingen van het luchtruim blijven plaatsvinden, net als in andere NAVO-landen, maar we zijn een defensieve alliantie en we zullen op een koele, professionele manier reageren. Het laatste wat de Russen willen is in gevecht raken met de 30 NAVO-landen, binnenkort 32. Poetin zal erover klagen, hij zal dreigen, maar er is eigenlijk niets wat hij kan doen, want de meeste van zijn soldaten zitten vast in Oekraïne, dus ik zie geen echte dreiging tegen Zweden of Finland”.

2. Cyber- en hybride aanvallen

In een reactie aan CNBC zei de premier van Zweden, Magdalena Andersson, zondag dat ze vreest voor Russische cyberaanvallen en zogenaamde hybride aanvallen. In dat laatste geval kan men bijvoorbeeld opteren om een humanitaire crisis te veroorzaken in een bepaald land door op een gerichte manier migranten naar daar te sturen. Denk bijvoorbeeld aan de grenscrisis tussen Polen en Wit-Rusland in 2021. Zweden en Finland verwachten ook herschikkingen van Russische troepen in de buurt van hun grenzen.

3. Energie gebruiken als een wapen

Rusland heeft op dit gebied nog steeds de grootste troef in handen: het voorziet in ongeveer 40 procent van de gasinvoer van de EU. En terwijl Europa alternatieve energiebronnen probeert te vinden om minder afhankelijk te worden van Rusland, blijft het in grote mate afhankelijk van dat land.

Daags nadat de Finse leiders hun steun voor het NAVO-lidmaatschap bekend hadden gemaakt, kondigde het Russische staatsbedrijf Inter RAO aan dat het de export van elektriciteit naar Finland zou stopzetten (Finland ontvangt ongeveer 10 procent van zijn elektriciteit uit Rusland), wegens wanbetalingen. Zolang deze hefboom bestaat, zal Rusland hem gebruiken.

(ns, lb)