Het oorlogsgeweld in Oekraïne zet de grondstoffenmarkten op stelten, omdat zowel Rusland als Oekraïne belangrijke leveranciers zijn. Een overzicht.

Olie

De prijs van Brentolie uit de Noordzee steeg de voorbije dagen tot boven 100 dollar per vat, en dat voor de eerste keer sinds 2014.

“Hoewel er tot dusver nog geen sprake is van een onderbreking van de Russische olietoevoer naar de wereldmarkt, is dit het scenario waarover de markt zich nu de meeste zorgen maakt”, schrijven de economen van KBC. “Het kan zich voordoen als gevolg van westerse sancties, zoals de uitsluiting van Rusland uit het SWIFT-betalingssysteem of een geopolitiek gemotiveerd besluit van Rusland.”

In dat scenario verwachten de KBC-economen dat de prijs van Brentolie zal stijgen tot 140 à 150 dollar per vat, afhankelijk van de omvang of de duur van de verstoringen en de reactie van andere
producenten.

“Maar zelfs indien er zich geen onderbreking van de bevoorrading voordoet, zullen de
aanhoudende onzekerheid en de geopolitieke risicopremie de Brentprijs op korte termijn waarschijnlijk boven 100 dollar houden.”

Aardgas

De referentieprijs voor aardgas in Europa, die al op een hoog peil stond, schoot donderdag als een raket verder de hoogte in, om een dag later weer af te koelen. “De huidige extreme volatiliteit wordt gedreven door de pogingen van handelaren om het risico in te schatten dat Rusland de leveringen aan Europa gaat verminderen, een angst die vrijdag tijdelijk wegebde toen Gazprom de voorraden voor Europa verhoogde”, zeggen de beursstrategen van Saxo.

Veel analisten verwachten dat de gasprijzen op een hoog peil zullen stabiliseren, of gaan stijgen als Rusland zijn dreigementen waarmaakt. Saxo: “Het vooruitzicht op een daling van de gasprijzen op lange termijn lijkt steeds beperkter, aangezien de Nord Stream 2-pijpleiding voor onbepaalde tijd gesloten blijft.”

Graan

Toen de Russische troepen Oekraïne binnenvielen, stegen de wereldwijde tarweprijzen naar een record, terwijl andere belangrijke gewassen zoals maïs en eetbare oliën ook in de lift zaten. Rusland is immers de grootste exporteur van tarwe ter wereld en Oekraïne staat bekend als de “graanschuur van Europa”.

Zoals voor olie kan de Russische export belemmerd worden door een westerse sanctie (SWIFT) of door een besluit van het Kremlin, wat de tarweprijzen zou opdrijven.

Ook de Oekraïense export kan uiteraard haperen. Het is vooral uitkijken naar de impact op de volgende oogst, zegt Saxo. “Oekraïne heeft in november vorig jaar al twee derde van zijn beoogde export verzonden. De impact op korte termijn zou dus beperkt moeten zijn. De focus zal komen te liggen op de oogst van dit jaar. Aangezien de wereldmarkt voor tarwe, net als voor veel andere grondstoffen, krap is, zullen eventuele verstoringen of een verminderde oogst over de hele wereld voelbaar zijn.”

Rusland en Oekraïne zijn ook belangrijke exporteurs van kunstmest.

Zeldzame metalen

Rusland en Oekraïne zijn ook producenten enkele specifieke grondstoffen die belangrijk zijn voor de industrie of voor de bouw van elektrische auto’s, zo stippen de analisten van ABN Amro aan. Voorbeelden daarvan zijn palladium, titanium, nikkel en grafiet.

De studiedienst van de Nederlandse bank zette het belang van Rusland op verscheidene grondstoffenmarkten op een rij. Daaruit blijkt dat de Russen op tal van markten tot de drie belangrijkste spelers behoren:

bron: ABN Amro

Goud

Een van de metalen waar Rusland tot de topdrie behoort, is goud. Het edelmetaal, dat naast zijn functie als belegging en basisstof voor juwelen ook industriële toepassingen heeft, is bij geopolitieke onrust traditioneel een vluchtoord voor beleggers.

De goudprijs steeg donderdag tot circa 1.950 dollar per ounce, of het hoogste peil in ruim een jaar, om vrijdag weer wat terug te zakken. De jojobewegingen zijn zo het spiegelbeeld van de schommelingen op de grillige aandelenbeurzen. Als de Oekraïnecrisis verder zou escaleren of uitbreiden naar andere landen, is de kans groot dat de goudprijs door de grens van 2.000 dollar gaat uitstijgen.

(lp)