Het Independent Panel for Pandemic Preparedness and Response (IPPPR), een onafhankelijke expertencommissie, is bijzonder scherp voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de regeringen. Volgens die commissie hadden zij de coronapandemie kunnen voorkomen.
Wereldwijd hebben al meer dan 3,3 miljoen mensen het leven gelaten ten gevolge van het coronavirus. In totaal zijn er al ruim 160 miljoen besmettingen geteld. Nu verschillende landen volop bezig zijn met hun bevolking te vaccineren, lijkt het slechts een kwestie van tijd vooraleer we terug kunnen keren naar het normale leven. Toch had het allemaal niet zo ver moeten komen, leert een rapport van het IPPPR. Het rapport is in opdracht van de directeur-generaal van de WHO opgesteld.
Zwakke schakels
Het rapport is vernietigend over hoe de regeringen en de WHO de pandemiecrisis hebben aangepakt. ‘Er waren zwakke schakels op elk punt in de keten’, staat er te lezen. Om te beginnen werd er te traag gereageerd, volgens de experten. ‘Februari 2020 was een maand van gemiste kansen om een pandemie af te wenden, omdat zoveel landen ervoor kozen om af te wachten’, aldus Helen Clark, premier van Nieuw-Zeeland en één van de voorzitters van het IPPPR.
De WHO heeft pas op 11 maart voor de eerste keer gesproken over een pandemie. Volgens het rapport hebben de Chinezen het nieuwe virus onmiddellijk ontdekt en geïdentificeerd toen het eind 2019 opdook en hebben zij waarschuwingen gegeven die in acht hadden moeten worden genomen.
‘Voor sommigen was het pas toen de bedden op intensieve zorg vol begonnen te liggen dat er meer actie ondernomen werd’, aldus Clark. ‘Dan was het al veel te laat om in te grijpen. Wereldwijd werden de gezondheidswerkers tot het uiterste getest en het aantal infecties, ziekten en sterfgevallen steeg en stijgt nog steeds.’
Onvoorbereid op een pandemie
Uit het rapport blijkt ook dat het merendeel van de landen simpelweg niet was voorbereid op een pandemie. ‘Nochtans zijn er veel evaluaties van eerdere gezondheidscrises die zinnige aanbevelingen bevatten. Ze liggen weliswaar stof te verzamelen in VN-kelders en op regeringsplanken’, aldus Ellen Johnson Sirleaf, voormalig president van Liberia en eveneens voorzitter van het IPPPR.
De commissie concludeert in het rapport dat het huidige systeem niet volstaat om te voorkomen dat een pandemie ontstaat door een nieuwe, besmettelijke ziekteverwekker die op elk ogenblik kan opduiken. Daarom wil het IPPPR dat de WHO enkele grote veranderingen in zijn beleid doorvoert.
Enkele wijzigingen
Om te beginnen verplicht de expertencommissie rijke landen om tegen september 1 miljoen dosissen van het coronavaccin aan 92 arme landen te geven. Voorts moeten farmabedrijven vrijwillig meer vergunningen verlenen voor de productie van vaccins. Als blijkt dat er binnen drie maanden onvoldoende vaccins zijn geproduceerd, kunnen patenten worden opgeheven.
In het rapport wordt ook de oprichting aanbevolen van een ‘raad voor mondiale gezondheidsbedreigingen’, onder leiding van staatshoofden, om een eventuele dreiging van een pandemie op te volgen en te zorgen voor collectieve actie. Tot slot wordt er opgeroepen om een pandemiefonds op te richten dat jaarlijks 5 tot 7 miljard dollar uittrekt om de voorzorgsmaatregelen tegen nieuwe pandemieën te betalen.
Lees ook:
