Economisch consultant en publicist Matthew Lynn betoogt in het Britse blad The Spectator dat de EU een misstap begaat door AstraZeneca aan te klagen. Het Brits-Zweedse farmaceutische bedrijf ging volgens de EU in de fout omdat het zijn vaccins te laat leverde. Maar draait een rechtszaak sowieso positief uit voor de Unie? ‘Een forensisch advocaat zou de EU-figuren wel eens stuk voor stuk uit elkaar kunnen halen,’ oppert Lynn.

‘Ongetwijfeld zijn de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, en haar team van plan om vrijgesproken te worden’, vat Lynn het opiniestuk aan. 

‘Zij zullen eindelijk kunnen aantonen dat het hele debacle met de vaccins (…) allemaal de schuld was van het Brits-Zweedse bedrijf. Ongetwijfeld zullen ook de onbetrouwbare Britten hierbij worden betrokken. En de trage, onbekwame en overbezorgde Brusselse bureaucratie zal geen blaam treffen’, klinkt het ironisch.

Wrange woorden

Iets verder veinst Lynn dat hij tot een inzicht komt: ‘De actie kan echter gemakkelijk terugslaan op de EU. AstraZeneca had de zaak nog maar net op gang gebracht of het kwam met een behendig geformuleerde verklaring waarin het zei zich te zullen verdedigen.’

AstraZeneca is van mening dat een eventuele rechtszaak ongegrond is en ‘verwelkomt de kans om een geschil met de Unie zo snel mogelijk op te lossen’. 

In een persbericht van AZ vallen ook volgende, vrij wrange woorden te lezen: ‘Er staat ons in de EU en elders nog veel werk te wachten, aangezien we de verschrikkelijke pandemie en de uitrol van vaccinatieprogramma’s blijven aanpakken.’

Onvoorspelbare gebeurtenis

‘In werkelijkheid is een rechtszaak, zoals elke advocaat u zal vertellen, een onvoorspelbare gebeurtenis, en niet iets om lichtvaardig aan te beginnen’, schrijft Lynn. 

‘Er zal veel meer informatie openbaar worden gemaakt over de aanbestedingsprocedure van de EU.’

Intellectueel eigendom? In het Verenigd Koninkrijk

Lynn komt ter zake: ‘De aanbestedingsprocedure was tot dusver grotendeels gehuld in de geheimzinnigheid die de meeste van de EU-besluiten omgeeft.

Maar: hoeveel doses zijn er besteld en wanneer? Hoeveel is ervoor betaald? Hoeveel energie en geld is er gestoken in het opvoeren van de productie, en waar moest die plaatsvinden? Waar werd de oorspronkelijke intellectuele eigendom gecreëerd (een tip: probeer eens naar het westen te rijden langs de M40 vanuit Londen).’ 

De journalist schetst het scenario van de rechtszaak: ‘Hoge ambtenaren, waaronder VDL zelf, zullen mogelijk als getuigen moeten verschijnen in een heus proces. Zij zullen zich laten onderwerpen aan een kruisverhoor. En een forensisch advocaat zou hen wel eens stuk voor stuk uit elkaar kunnen halen. 

Het hele optreden zal pijnlijk zijn voor veel mensen, die dat misschien niet hadden zien aankomen.’ 

Conclusie: ‘In werkelijkheid kan de EU de hele zaak op dit moment waarschijnlijk beter laten rusten. Haar vaccinatieprogramma’s komen eindelijk op gang, en ook al loopt zij achter op het VK en de VS, toch zal zij er eindelijk in slagen vaccins voor iedereen beschikbaar te maken.

De EU zou beter de hand in eigen boezem steken. Haar poging om het gezondheidsbeleid onder controle te krijgen lijkt op een mislukking uit te draaien (het is erg onwaarschijnlijk dat de Duitsers of de Fransen willen dat Brussel de leiding neemt bij de volgende crisis). Een proces zal dat nu niet oplossen. De schade is al aangericht. Een rechtszaak zou de hele schandelijke episode wel eens veel erger kunnen maken.’

Matthew Lynn was CEO van het consultancybedrijf Strategy Economics. Hij is de auteur van ‘Bust: Greece, the Euro and the Sovereign Debt Crisis’, gepubliceerd eind 2010. Meer recent schreef hij ‘The Long Depression: The Slump of 2008 to 2031’.

Zijn artikelen en adviezen worden door andere economische auteurs en onderzoekers als referentie gebruikt. (mah)