Argentinië worstelt voor de zoveelste maal in zijn bestaan met een zware economische crisis. Haar nationale munt, de peso, is dit jaar in waarde gehalveerd, de inflatie gallopeert en een recessie lijkt in de maak. Tot overmaat van ramp moest het Internationaal Muntfonds (IMF) Argentinië een levenslijn toewerpen, maar ook dat kon de financiële markten amper kalmeren.
Dit alles gebeurt dan nog onder de regering van Mauricio Macri, de man die drie jaar geleden als de redder des vaderlands werd binnengehaald en die een eind beloofde te maken aan een eeuw van financiële chaos.
Argentinië: decennialang en ‘onophoudelijk politiek mismanagement’
De problemen in Argentinië waren het gevolg van decennialang en ‘onophoudelijk politiek mismanagement’. Het land kampte al jaren met massale inflatie, verstoorde relaties met de globale markten en weigerde jaren elke IMF-evaluatie. Omdat het land vanwege zijn faillissement in 2001 geen geld kon ophalen op de internationale markten, zat de situatie jarenlang muurvast.
Maar 15 jaar nadat het land van de kapitaalmarkten werd verbannen maakte het daar in 2016 een triomfantelijke come back. Het land veilde voor 16 miljard dollar aan obligaties. De uitgifte was vier keer overingeschreven. Een jaar later veilde Argentinië dan een staatsobligatie met een looptijd van 100 jaar. Ook toen was er vier keer meer vraag dan aanbod voor de uitgifte, die jaarlijks 7,125 % rente belooft uit te betalen.
Zes factoren hebben de huidige crisis veroorzaakt:
1. De Argentijnse Peso stort in
Geen enkele opkomende economie heeft meer te lijden gehad onder de sterke dollar dan de peso. Investeerders halen hun geld weg uit o.a. Argentinië omdat ze in de VS risicoloos meer rente kunnen krijgen dan elders.
2. Argentinië heeft een verleden met het IMF
Het land moest dus opnieuw bij het IMF aankloppen voor een noodlening van 50 miljard dollar. Dat is een controversiële maatregel, omdat het IMF steevast geld leent in ruil voor grote besparingen in het staatsapparaat. Dat is nu niet anders: Macri wil 1 op elke 2 ministeries sluiten. Het IMF wordt in Buenos Aires ook met de vinger gewezen voor de nog niet uit het collectieve geheugen verdwenen crisis van 2001. Een eerste noodlening dateert al van 60 jaar geleden.
3. Een land dat zijn financiën maar niet op een rij krijgt
Het land kampte jarenlang met massale inflatie, verstoorde relaties met de globale markten en weigerde jaren elke IMF-evaluatie. Macri beloofde dat zijn regering minder zou uitgeven dan ze in belastingen kon innen. Maar de cijfers spreken dat opnieuw tegen. Investeerders vragen zich af waarom het deze keer wel zou lukken.
4. Een chaotische handelsbalans
Tegen alle beloftes in is ook het tekort op de handelsbalans de voorbije jaren steeds toegenomen. Dat betekent dat het land meer goederen en diensten importeert dan het uitvoert. Dat verschil moet dan weer worden gefinancierd door geld te lenen in het buitenland (dollars) en dat op een moment dat de rente daar stijgt en investeerders Argentinië in het rijtje van potentiële wanbetalers hebben geplaatst.
5. Galopperende inflatie
Het land heeft ook een lange geschiedenis van ongecontroleerde inflatie. Voor dit jaar zou de inflatie al rond de 30% schommelen. Dat betekent dat een product of dienst die begin 2018 nog 100 kostte, vandaag voor 130 wordt verhandeld. Dat is een van de hoogste inflatiecijfers wereldwijd. Op de grafiek is te zien hoe de inflatie een tijdlang onder controle was, alvorens de lijn onderbroken werd, omdat het IMF de cijfers onbetrouwbaar achtte. Ook het bruto binnenlands product – de som van alle goederen en diensten die een land op een jaar produceert – liep een tijd lang parallel met de inflatie, maar sinds 2010 zijn de economische prestaties van het land schabouwelijk slecht.
6. De rente is geëxplodeerd
De belangrijkste rentevoeten in het land zijn door de centrale bank sterk opgetrokken in een poging om de peso te stabiliseren en de inflatie onder controle te brengen. Consumenten en/of bedrijven die geld willen lenen zijn de klos. Zelfs indien de regering Macri er in slaagt de door het IMF geëiste hervormingen door te voeren, lijkt Argentinië op weg naar een zoveelste economische crisis.
Het mysterie Argentinië
Argentinië was in termen van bbp 100 jaar geleden rijker dan vele West-Europese landen. Het land bouwde in 1913 de eerste metrolijn in de Spaans sprekende wereld, 5 jaar vroeger dan Madrid. Nu haalt het in verhouding met moeite nog de helft van het niveau van Frankrijk, Duitsland of het VK. Economen spreken in dat verband van “een van de meest bizarre verhalen in de geschiedenis van de moderne economische geschiedenis”. (Foto onder: president Mauricio Macri)
© Getty Images
