Na twintig jaar hebben de taliban Afghanistan weer in handen. Na een verwoestende humanitaire crisis dreigt nu een economische crisis voor het land, onder andere als gevolg van stopgezette financiële steun.
Afghaanse economie staat op instorten
Waarom is dit belangrijk?
De Afghaanse economie was voor de overname van de taliban al uiterst kwetsbaar en sterk afhankelijk van hulp. Een land wordt als hulpafhankelijk beschouwd wanneer 10 procent of meer van zijn bruto binnenlands product (bbp) afkomstig is van buitenlandse hulp. In het geval van Afghanistan bestond ongeveer 40 procent van het bbp uit internationale hulp, volgens de Wereldbank.Afghanistan kreeg afgelopen weken te maken met lange rijen voor banken, waarvan er vele nu gesloten zijn. De bevolking is nu steeds wanhopiger omdat ze maar beperkt aan geld kunnen komen.
Alles bevroren
Toen de taliban op 15 augustus de macht grepen, bevroor het binnenlandse banksysteem van Afghanistan. De buitenlandse reserves van de Da Afghanistan Bank (DAB), de centrale bank van Afghanistan, zijn ook bevroren. De DAB beschikt over reserves van ongeveer 9 miljard dollar (7,7 miljard euro).
Ajmal Ahmady, de voormalige gouverneur van de DAB is vorige week het land ontvlucht met een Amerikaans militair vliegtuig. Hij zei dat het grootste deel van de reserves van de DAB volgens internationale normen wordt aangehouden in veilige, liquide activa zoals Amerikaanse schatkistcertificaten en goud offshore.
De Verenigde Staten hebben de financiële reserves van de Afghaanse overheid, waaronder de goudreserve die in New York is ondergebracht, bevroren. Ook het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank hebben de geldkraan dichtgedraaid.
Afghanistan importeert 5,5 miljard dollar (4,7 miljard euro) meer dan het exporteert. Dat verschil werd grotendeels gedoneerd vanuit het buitenland.
Afghaanse munt keldert
“Tijdens de afgelopen dagen hebben zich overal in Afghanistan enorme rijen gevormd voor de banken, en de banken hebben nu geen geld meer”, vertelde Fawaz Gerges, hoogleraar internationale betrekkingen aan de London School of Economics (LSE), woensdag aan de BBC.
“Het maakt niet uit of je Afghaanse valuta hebt, want dat geld heeft het grootste deel van zijn waarde verloren. En de centrale bank, de middelen, de activa die hielpen om de Afghaanse munt echt in stand te houden, zijn bevroren.”
De Afghaanse munt is gekeldert door het afnemende vertrouwen in de Afghaanse economie, aldus Gerges. De burgerbevolking is afhankelijk geworden van buitenlandse ngo’s en humanitaire organisaties.
Daarbovenop zit Afghanistan midden in een verwoestende droogte. Volgens VN-ramingen is ongeveer de helft van de kinderen in het land ondervoed.
“De machtsovername door de Taliban heeft de vele crises die er al waren nog verergerd”, zei Gerges. “Wat we in Afghanistan hebben is een perfect storm – en wat ik daarmee bedoel is dat er meerdere crises tegelijk plaatsvinden. Het zou Afghanistan echt kunnen veranderen in een catastrofale humanitaire crisis, vergelijkbaar met die in Syrië en Jemen.”
Lees ook:
- Australië evacueert 50 vrouwelijke voetballers en atleten uit Afghanistan
- Europa waarschuwt: “Onmogelijk om alle Afghanen die bescherming nodig hebben uit Kaboel te krijgen”
(NS)
