Duitsland heeft een zogenaamde ‘stoplichtcoalitie’, rood, geel en groen, is dat. In België heet zoiets paars-groen, de liberalen hebben hier blauw en in Duitsland geel als kleur. Maar belangrijker dan de kleur en naam, is wat de nieuwe coalitie uittekent, onder leiding van de socialist Olaf Scholz.

• Immers, Duitsland geldt als de metronoom van de EU. Als grootste lidstaat en veruit grootste economie, wegen zij het meest door. En omdat hun economie bovendien zo verbonden is met de Belgische, onder meer door de haven van Antwerpen, hebben ze een enorme invloed op de context waarbinnen ook de Belgische politici opereren.
• Om te beginnen is er erg goed nieuws voor Vivaldi, in die zin dat onder impuls van Scholz de nieuwe Duitse regering de lonen gaat verhogen. Dat betekent dat er automatisch meer ruimte komt in België, dat haar loonbeleid koppelt aan de evolutie in de buurlanden.
• Niet toevallig zijn dat de boeien die de loononderhandelingen ketenen. Bijzonder explosieve politieke materie in België: de zogenaamde ‘wet van 96’ is een doorn in het oog van de vakbonden, die daardoor vinden dat ze met handen en voeten gebonden aan de onderhandelingstafel verschijnen. Op 6 december plannen ze een grote betoging, opnieuw, tegen die wet. Die is potentieel de grootste splinterbom voor de federale coalitie, zo wordt in de wandelgangen gefluisterd.
• Maar door de erg hoge inflatie, en de automatische indexatie in België, is er al erg veel evolutie in de lonen. Dat maakt dat vooral de werkgevers zich zorgen maakten: de buurlanden hebben geen automatische index. Als Duitsland nu dus effectief de lonen fors laat stijgen, komt er meer zuurstof in België, voor zowel werkgevers als vakbonden.
• Daarnaast kunnen ook Groen en Ecolo hier triomferen: Duitsland zal de komende jaren duidelijk aan de kar gaan trekken om in heel de EU de ‘Green Deal’ verder door te duwen. Duitsland zelf wil al in 2045 klimaatneutraal zijn. Opnieuw zal dat voor een dynamiek zorgen in de industrie en mobiliteit bij de grote buren, waarin België wordt meegezogen. Het enthousiasme over de benoeming van Robert Habeck, de covoorzitter van de groenen op het superdepartement Milieu-Klimaat, was op het hoofdkwartier van Groen gisterenavond bijzonder groot.
• Maar tegelijk claimen de liberalen bij de Duitsers ook een cruciale post in de Duitse regering: kopman Christian Lindner gaat Begroting en Financiën leiden. Meteen wil die dat er opnieuw een beleid komt van begrotingsdiscipline. En met aandacht wordt gekeken naar de Duitse positie in de ECB, de Europese Centrale Bank. Want de huidige inflatie, die in heel de eurozone piekt, is iets wat de Duitse liberalen niet lang zullen blijven tolereren.
• Eva De Bleecker (Open Vld), staatssecretaris voor Begroting, krijgt er dus in Europa plots een bondgenoot bij, als zij pleit om niet “oneindig schulden aan te gaan”. Binnen Vivaldi woedt daarover een ideologische discussie. De PS zwaait met de ‘New Monetary Theory’, die eigenlijk stelt dat overheden oneindig schulden kunnen aangaan. Maar voorlopig zal onder meer Thomas Dermine (PS), staatssecretaris voor Relance, vanuit de Duitse regering dus weinig steun moeten verwachten voor dat soort ideeën.
• Tegelijk lijkt zo wel de huidige politieke paradox binnen de EU ingebed in de Duitse coalitie: hoe vallen enorm ambitieuze groene hervormingsplannen, die miljarden gaan kosten, te verzoenen met een overheid die zichzelf financiële discipline oplegt? Heel de EU zit te kijken hoe Scholz die tegenstelling zal verzoenen, want het probleem stelt zich voor heel de Europese club.