Geen enkel land op aarde is er de voorbije dertig jaar in geslaagd om de sociale basisbehoeften van zijn bevolking in te vullen zonder onnodige druk uit te oefenen op de beschikbare natuurlijke hulpbronnen van de planeet. Dat is de conclusie van een onderzoek van wetenschappers aan de University of Leeds, gebaseerd op een analyse van de economische ontwikkeling van 148 landen de voorbije drie decennia.

“De studie kwam tot de conclusie dat rijke landen de toekomst van de planeet op het spel zetten met acties die het welzijn van hun bevolking uiteindelijk slechts minimale winst opleveren”, stippen de onderzoekers aan.

“Anderzijds blijken arme landen op ecologisch vlak wel binnen duurzame grenzen te blijven, maar tegelijkertijd laten ze bij een aantal andere ontwikkelingen – zoals de levensverwachting van de bevolking of de toegang tot energie – ondermaatse prestaties optekenen.”

Heroverweging modellen

De onderzoekers merken verder op dat de huidige trends dreigen zich ook de volgende dertig jaar verder te zullen doorzetten. Daarbij roepen ze op tot een heroverweging van economische modellen die door een streven naar groei worden gedomineerd.

“Zelfs welvarende landen die op het vlak van duurzaamheid een goede reputatie genieten – zoals Duitsland en Noorwegen – gebruikten meer dan hun billijk aandeel in de hulpbronnen van de wereld”, zeggen de onderzoekers.

Het rapport benadrukt dat rijke landen – waaronder de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Canada – minimale sociale winst boekten, ondanks het gebruik van hulpbronnen op een niveau dat tot een ecologische ineenstorting zou leiden.

Arme landen zoals Bangladesh, Malawi en Sri Lanka volgen een beleid dat de planeet weliswaar niet zou uitputten, maar slagen er anderzijds niet in om een aantal fundamentele menselijke behoeften in te vullen.

Evenwicht

“Iedereen heeft voldoende hulpbronnen nodig om gezond te zijn en waardig aan de samenleving deel te nemen”, benadrukt onderzoeksleider Andrew Fanning, professor ecologische economie aan de University of Leeds.

“We moeten er echter tevens voor zorgen het wereldwijde gebruik van hulpbronnen niet tot een ecologische ineenstorting zal leiden.” Momenteel blijft een evenwicht tussen die beide doelstellingen een utopie.

De onderzoekers stelden vast dat de meeste landen dichter bij de invulling van de basisbehoeften van hun inwoners komen dan dertig jaar geleden. “Dat is goed nieuws, hoewel er nog steeds belangrijke tekortkomingen moeten worden vastgesteld, vooral voor collectieve doelen zoals gelijkheid en democratische kwaliteit”, stelt Fanning.

“Het slechte nieuws is daarentegen dat de groep landen die te veel grondstoffen verbruiken, steeds verder uitbreidt. Dat geldt vooral de uitstoot van koolstofdioxide en het gebruik van materialen.”

“Verontrustend is daarbij bovendien dat landen de neiging vertonen om sneller de grenzen van de duurzame ontwikkeling te overschrijden dan voor hun bevolking de minimale sociale drempels te bereiken.”

(lb)