Uit een nieuwe Britse studie blijkt dat de immuniteit van vaccins na verloop van tijd afneemt. Hun doeltreffendheid tegen Alpha was groot, maar Delta glipt soms nog door de mazen van het net.

Covid-19-vaccins bieden een betere bescherming tegen ziekenhuisopname en overlijden dan tegen besmetting. Toch is het mogelijk dat ook die bescherming begint af te nemen. In IJsland en Israël hebben de meeste volwassenen al maanden geleden een vaccin gekregen, maar het aantal gevallen neemt nu toch toe.

Er zijn twee belangrijke verklaringen voor die trend. De ene is dat de Delta-variant aan de bescherming van de vaccins ontsnapt. De andere is dat de bescherming van de vaccins na verloop van tijd afneemt. Een nieuwe studie vindt bewijs voor beide oorzaken.

De studie, die op 19 augustus is gepubliceerd, werd geleid door Koen Pouwels, een wetenschapper die verbonden is aan de universiteit van Oxford (Verenigd Koninkrijk). Hij baseert het onderzoek op een enquête van 500.000 mensen in Groot-Brittannië die regelmatig op Covid-19 werden getest. De studie vergelijkt de doeltreffendheid van de vaccins gedurende twee periodes: één gedomineerd door de Alpha-variant, en een andere door Delta.

Bij Covid-gevallen met een hoge virale lading, daalde de werkzaamheid van het Pfizer-vaccin. De bescherming tegen Alpha was 94 procent, die tegen Delta 84 procent. De werkzaamheid van AstraZeneca daalde ook wat. Van 86 procent naar 70 procent. De antilichamen die een iemand ontwikkelde als gevolg van een eerdere infectie, daalde van 87 procent naar 77 procent.

Na verloop van tijd wordt een doorbraakinfectie waarschijnlijker

Uit een Israëlisch onderzoek is gebleken dat mensen die in januari of februari het vaccin van Pfizer hadden gekregen, in juni of juli zo’n 50 procent meer kans hadden op een “doorbraakinfectie” dan degenen die in maart of april waren gevaccineerd. Het Brits onderzoek bevestigt dit resultaat: drie maanden na de tweede vaccinatie daalde de werkzaamheid van Pfizer met tien procentpunten. De daling van het vaccin van AstraZeneca was minder uitgesproken.

De meest opvallende bevinding van de studie ging over de besmetting. In de Alpha-periode produceerden gevaccineerde mensen met doorbraakinfecties slechts kleine hoeveelheden virus. Hierdoor was de kans kleiner dat ze het virus zouden verspreiden. Bij Delta daarentegen, waren de virale ladingen bij doorbraakinfecties even hoog als die van mensen die voor het eerst aan virale eiwitten werden blootgesteld.

In het Britse artikel wordt de ernst van Covid-19-gevallen niet bestudeerd. In theorie kan de bescherming tegen infectie afnemen en kan je toch nog beschermd zijn tegen ernstige ziekte. Dat komt omdat een vaccin het immuunsysteem traint om het virus snel te verdrijven. Toch zijn in Israël ook het aantal ziekenhuisopnames weer gestegen tot het niveau van maart. Maar of grootschalige vaccinaties nodig zullen zijn om de ziekenhuisbedden vrij te houden, is nog maar de vraag.

Lees meer over het onderzoek: Effectiviteit Pfizer-prik zakt van 85 naar 75 procent in 90 dagen, aldus Oxford-studie

(tb)