Kroatië en Ierland genoten eerder al een belangrijke toeristische impuls van het succes van de televisiereeks Game of Thrones. Datzelfde fenomeen herhaalt zich nu met de reeks Chernobyl van Home Box Office (HBO). De reeks behandelt de ontploffing van de kerncentrale van Tsjernobyl drieëndertig jaar geleden in Oekraïne, destijds een onderdeel van de Sovjet-Unie. Sinds de lancering van de televisiereeks is het aantal boekingen voor een bezoek aan de voormalige kerncentrale en de spookstad Pripyat opvallend gestegen.

Tsjernobyl is het grootste kernongeval dat de wereld tot nu toe heeft gekend. De televisiereeks gaat dieper in op de impact van de ramp. Aandacht krijgen onder meer de opkuis van de gecontamineerde sites en de zoektocht naar de oorzaak en verantwoordelijkheid van de ramp.

Nucleair natuurgebied

Door de radioactiviteit moest rond de kerncentrale een verboden gebied worden afgebakend. De bevolking van het gebied moest verhuizen. Dat was ook het lot voor de inwoners van de stad Pripyat, waar op het ogenblik van de ontploffing ongeveer vijftigduizend mensen woonden. De regio rond de ontplofte kerncentrale groeide daardoor tot een uniek nucleair natuurgebied uit.

Beelden over het verlaten gebied en de spookstad Pripyat lokten eerder al grote belangstelling. Naarmate de nucleaire straling begon af te nemen, begon echter ook de toeristische interesse in de regio toe te nemen. Die belangstelling heeft door de televisiereeks Chernobyl echter nog een bijkomende impuls gekregen.

Sergiy Ivanchuk, directeur van het reisbureau SoloEast tours, getuigt dat door de impact van de televisiereeks het bezoek aan de nucleaire site tijdens de maand mei met 30 procent was toegenomen tegenover dezelfde maand vorig jaar. De boekingen voor de maanden juni, juli en augustus toonden zelfs een stijging met 40 procent.

Yaroslav Yemelianenko, directeur van Chernobyl Tour, zegt eveneens toenames tussen 30 procent en 40 procent te verwachten.

Twee microsievert

De bezoekers vertrekken meestal met bussen vanuit de Oekraïense hoofdstad Kiev, ongeveer 120 kilometer ten zuiden van Tsjernobyl. Op de nucleaire site kunnen de deelnemers een bezoek brengen aan de monumenten van de slachtoffers en de verlaten dorpen in het verboden gebied.

In het enige restaurant van de stad Tsjernobyl krijgen ze een lunch aangeboden. Vervolgens omvat het programma een bezoek aan Reactor Vier van de kerncentrale. Sinds twee jaar is de ruïne van de reactor omgeven door een grote metalen koepel van 105 meter hoog. Tot slot kunnen de deelnemers een wandeling door de spookstad Pripyat maken.

“Gevaar voor de gezondheid levert een bezoek aan Tsjernobyl niet meer op,” zeggen de touroperators. “Bij een bezoek aan de nucleaire zone wordt de toerist blootgesteld aan een straling van ongeveer twee microsievert. Dat is ongeveer evenveel straling die men in zijn eigen huis op vierentwintig uur zal krijgen.”

Bij de ontploffing kwamen eenendertig werknemers van de kerncentrale om het leven. Tienduizenden bewoners van de regio moesten worden geëvacueerd. Over de uiteindelijke dodentol door de straling lopen de meningen uit elkaar. Een rapport van de World Health Organization maakt gewag van 9.000 slachtoffers. Een Wit-Russische studie komt daarentegen aan 115.000 doden.

De verfilming van de reeks gebeurde zowel in Oekraïne als in Litouwen. In Litouwen vond de filmploeg immers de gesloten kerncentrale van Ignalina. Ook Litouwen maakte destijds deel uit van de Sovjet-Unie. Ignalina was dan ook grotendeels identiek aan de centrale van Tsjernobyl.