Key takeaways

• De Europese gasreserves zijn het snelst afgenomen sinds 2016 als gevolg van lagere temperaturen dan gemiddeld en lage windsnelheden.
• De voorraden blijven iets boven het seizoensgemiddelde van tien jaar, maar het overschot is aanzienlijk kleiner geworden in vergelijking met het begin van de winter.
• De huidige gemiddelde opslagcapaciteit in de hele regio staat op 87 procent, een scherpe daling ten opzichte van voorgaande jaren.

Europa’s gasreserves staan voor uitdagingen

De Europese gasreserves zijn het snelst afgenomen sinds 2016 als gevolg van lagere temperaturen dan gemiddeld en lage windsnelheden. Tussen het begin van de winter op 1 oktober en 26 november daalde de gecombineerde opslag in de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk met 83 terawattuur (TWh). Deze uitputtingssnelheid is meer dan vier keer sneller dan het gemiddelde van de afgelopen tien jaar. Hoewel de voorraden iets boven het seizoensgemiddelde van tien jaar blijven, is het overschot aanzienlijk kleiner geworden in vergelijking met het begin van de winter.

De huidige gemiddelde opslagcapaciteit in de hele regio bedraagt 87 procent, een scherpe daling ten opzichte van 97 procent en 94 procent op dezelfde datum in respectievelijk 2023 en 2022. Noordwest-Europa heeft deze winter een kouder begin gekend, in tegenstelling tot de uitzonderlijk zachte winters van de voorbije twee jaar. Deze verschuiving heeft geleid tot een grotere vraag naar verwarming.

Verwarmingsvraag stimuleert gasverbruik

Zowel Frankfurt als Londen hebben aanzienlijk hogere verwarmingsgraaddagen gekend in vergelijking met de voorbije winters, wat wijst op een grotere behoefte aan verwarming door de koudere temperaturen. Terwijl koud weer de vraag naar verwarming doet toenemen, waren de windsnelheden in de Noordzee lager dan gemiddeld, waardoor de energieopwekking uit offshore windparken afnam. Deze situatie maakt een grotere afhankelijkheid van gas noodzakelijk om aan de energiebehoeften te voldoen.

Op basis van de voorraadtrends van de afgelopen tien jaar wordt verwacht dat de voorraden in de EU en het Verenigd Koninkrijk tegen het einde van de winter ongeveer 468 TWh zullen bedragen. Deze schatting betekent echter een aanzienlijke daling ten opzichte van de oorspronkelijke prognoses aan het begin van de winter. Dit geraamde eindniveau zou bijna 30 procent lager liggen dan de recordhoeveelheden die aan het einde van de winters 2023/24 en 2022/23 werden geregistreerd.

Stijgende gasprijzen ontmoedigen verbruik

De huidige gasvoorraden worden nog steeds als comfortabel beschouwd, maar zijn niet langer overvloedig. Daarom zijn de prijzen gestegen om overmatig verbruik te ontmoedigen en de invoer van meer vloeibaar aardgas (LNG) in de regio te stimuleren.

De termijnprijzen op de Nederlandse Title Transfer Facility bedroegen in november gemiddeld 44 euro per megawattuur, een stijging ten opzichte van 36 euro in september en slechts 26 euro in februari. Deze prijsstijging betekent dat Europese consumenten gas zullen moeten besparen en meer aanbod zullen moeten aantrekken.

Toekomstige uitdagingen en prijzen voor gas

De grootste prijsstijgingen worden echter verwacht voor leveringen na deze winter, met name in het tweede en derde kwartaal van 2025. Handelaren verwachten dat Europa tijdens de zomer van 2025 aanzienlijk meer gas nodig zal hebben om zijn opslagfaciliteiten aan te vullen dan tijdens de vorige twee zomers. Deze verwachting wordt weerspiegeld in de termijnprijzen voor de zomer van 2025 (april-september) die maar liefst 4 euro per megawattuur hoger liggen dan die voor de winter van 2025/26 (oktober-maart).

Dit ongebruikelijke prijsverschil geeft aan dat handelaars verwachten dat Europa volgende zomer hogere kosten moet maken om de opslag bij te vullen en te zorgen voor voldoende gasreserves voor de volgende winter. Hiervoor zullen waarschijnlijk meer LNG-ladingen aan de snelgroeiende Aziatische markten moeten worden onttrokken, waardoor de prijzen verder zullen stijgen.

Voorbereiden op mogelijke scenario’s

In de meeste seizoensgebonden grondstoffenmarkten komt het grootste risico op tekorten niet voort uit een enkele verstoring, maar uit herhaalde verstoringen in opeenvolgende jaren.

Terwijl de huidige voorraden voldoende zijn om één onverwachte verstoring van het aanbod of een vraagschok op te vangen, zouden ze uitgeput raken en slecht voorbereid zijn op een tweede opeenvolgende gebeurtenis. De grootste uitdaging voor Europa ligt in de voorbereiding op mogelijke scenario’s waarbij de winter van 2024/25 kouder blijft dan gemiddeld, gevolgd door een andere koude winter in 2025/26.

Om dit risico te beperken, moeten de uitgeputte voorraden tijdens de zomer van 2025 worden aangevuld, een proces dat volgens handelaars duur zal zijn omdat Europa voor gas concurreert met snel groeiende economieën in Azië.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!