Key takeaways

• Saoedi-Arabië en Rusland willen verloren marktaandeel terugwinnen door de Amerikaanse schalieproductie aan te pakken met een verhoging van de olieproductie.
• Stijgende productiekosten in de VS en dalende wereldwijde olieprijzen als gevolg van het tariefbeleid van president Donald Trump hebben de winstgevendheid van Amerikaanse schalieproducenten aangetast.
• OPEC+ is zijn koers aan het omkeren nadat het de afgelopen vijf jaar aanzienlijke productieverlagingen heeft doorgevoerd, waardoor olieprijzen onder 55-60 dollar per vat de Amerikaanse schalieproducenten pijn zouden doen.

Saoedi-Arabië en Rusland, leiders van de OPEC+ groep, volgen een dubbele strategie met hun recente beslissing om de olieproductie te verhogen. Hoewel het ogenschijnlijk bedoeld is om overproducerende bondgenoten binnen de organisatie te straffen, is deze stap ook gericht op de Amerikaanse schalieproductie in een poging om verloren marktaandeel terug te winnen.

Tien jaar geleden liep de prijzenoorlog van de OPEC tegen Amerikaanse producenten uit op een nederlaag, omdat schaliebedrijven dankzij technologische vooruitgang en efficiënter boren hun kosten konden verlagen, tegen lagere prijzen konden concurreren en uiteindelijk marktaandeel op de 12 leden tellende groep konden veroveren. Het landschap voor Amerikaanse schalieproducenten is echter veranderd. De stijgende productiekosten in de afgelopen drie jaar en de dalende wereldwijde olieprijzen, die deels te wijten zijn aan het tariefbeleid van president Trump, hebben hun winstgevendheid aangetast.

Stijgende kosten en dalende prijzen

Uit interviews van Reuters met OPEC+ afgevaardigden en bronnen uit de industrie blijkt dat het heroveren van marktaandeel een belangrijke drijfveer is achter de beslissing om de productie sneller te verhogen. Bronnen suggereren dat, hoewel deze strategie nog geen volwaardige prijzenoorlog is, het drukken van de olieprijzen onder 55-60 dollar per vat de Amerikaanse schalieproducenten pijn zou doen.

OPEC+, dat OPEC-leden en bondgenoten zoals Rusland en Kazachstan omvat, rechtvaardigde haar productieverhoging door te verwijzen naar “gezonde marktfundamenten” en lage olievoorraden. Deze stap valt echter samen met de uitputting van de beste schaliegebieden in het Permbekken, waardoor producenten gedwongen worden om secundaire gebieden met hogere kosten aan te boren. De inflatie heeft deze kostendruk nog verder verhoogd.

De economie van de olieproductie

De Dallas Federal Reserve schat dat schalieproducenten nu een gemiddelde prijs van 65 dollar per vat nodig hebben om rendabel te kunnen boren. In schril contrast hiermee worden de productiekosten in Saoedi-Arabië geschat op 3-5 dollar per vat, terwijl die in Rusland rond de 10-20 dollar schommelen.

De OPEC, die ooit meer dan de helft van de wereldwijde oliemarkt in handen had, is dit jaar gedaald tot minder dan 25 procent, waarbij de Verenigde Staten 20 procent voor hun rekening nemen. Na het doorvoeren van aanzienlijke productieverlagingen in de afgelopen vijf jaar om de markt te stabiliseren te midden van de stijging van de Amerikaanse schalieproductie, is OPEC+ nu van koers aan het veranderen.

De wereldwijde oliemarkt en de invloed ervan

Saoedi-Arabië houdt vol dat het door zijn lage productiekosten de concurrenten in een prijzenoorlog zal kunnen verslaan. Russische bronnen zijn naar verluidt warm gelopen voor de Saoedische strategie om de olietoevoer te verhogen om overproducerende OPEC+ leden zoals Irak en Kazachstan te straffen en tegelijkertijd de Amerikaanse schalieproducenten onder druk te zetten.

De wereldwijde oliebenchmark Brent crude, die het grootste deel van vorig jaar binnen een smalle bandbreedte verhandeld werd, is de afgelopen maanden sterk gedaald en bereikte een laagste punt in vier jaar in de buurt van 58 dollar per vat als gevolg van de OPEC+ productieverhoging en zorgen over de wereldeconomie. Deze timing kon niet slechter zijn voor Amerikaanse producenten die al te maken hebben met productiedalingen omdat de beste boorlocaties uitgeput raken en de marktvolatiliteit als gevolg van het tariefbeleid zwaar op de industrie weegt.

Lage olieprijzen hebben verstrekkende gevolgen

Lagere olieprijzen hebben niet alleen gevolgen voor oliemaatschappijen, die onder druk staan om te bezuinigen op uitgaven, banen en dividenden, maar ook voor landen die sterk afhankelijk zijn van olie-inkomsten. Het Internationaal Monetair Fonds schat dat Rusland olieprijzen boven de 77 dollar per vat nodig heeft om zijn begroting in evenwicht te houden, terwijl Saudi-Arabië meer dan 90 dollar per vat nodig heeft. Hoewel OPEC+ geen formele prijsdoelstelling heeft, bespreken functionarissen regelmatig de prijsniveaus en hun implicaties voor de industrie en de wereldeconomie.

Saudische functionarissen hebben aangegeven dat ze bereid zijn om een periode van lagere prijzen te tolereren, zelfs rond de 60 dollar per vat, wat suggereert dat ze bereid zijn om enige fiscale druk te accepteren.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!