Weer koningsdrama bij MR: Bouchez moet plooien voor Wilmès, zij trekt Europese lijst, terwijl hij zich verder isoleert met wanhopige zoektocht naar lijsttrekker Kamer

Een dag zonder drama is een verloren dag bij de MR, zo lijkt wel het devies van Georges-Louis Bouchez (MR). Nadat die Charles Michel (MR) op het podium hees als Europees lijsttrekker, barstte de bom: een storm van kritiek over het opportunisme en carrièrisme van de oud-premier deed die afzien van het kopmanschap. Vervolgens weigerde Bouchez om die andere oud-premier en populariteitskoningin Sophie Wilmès op die plaats uit te spelen. Een zoektocht naar een nieuwe lijsttrekker volgde, maar die verliep problematisch voor Bouchez: steeds meer namen lekten, van tv-vedetten, over populaire burgemeesters, tot een bekende sportjournalist. Allen zeggen blijkbaar ‘neen’. En Wilmès wint zo het pleit: zij wordt Europese kopvrouw, en krijgt vooral de kans om in heel Franstalig België haar populariteit te verzilveren. Meteen wordt dan op 9 juni kristalhelder wie de baas binnen MR is. Overigens krijgt de MR wél tegelijk een cadeau in de schoot geworpen: de burgeroorlog bij DéFI en de dreigende implosie daar, kan een deus ex machina worden voor de Franstalige liberalen.

In het nieuws: Vandaag ging MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez normaal gezien zijn lijsttrekkers voor Europa en de Kamer in Brussel bekend maken.

De details: Bouchez heeft er een potje van gemaakt. In plaats van “door de shit te vliegen”, wilde hij andermaal zijn macht in de partij tonen, door zo lang mogelijk het proces van de aanduiding van een nieuwe lijsttrekker te rekken. Dat ontploft nu in zijn gezicht.

“Bouchez is een kip zonder kop geworden.” Het zijn harde woorden van een insider bij de MR, maar het schetst perfect wat leeft bij de Franstalige liberalen. Andermaal is het geduld op, en is men de strapatsen van de voorzitter beu. Meer dan beu.
Want vanmorgen pakt Sud Info uit met de nieuwste naam, die de MR-voorzitter zou hebben gepolst om toch maar als wit konijn uit de hoed te kunnen toveren: Rodrigo Beenkens. Die naam zegt in Vlaanderen niet veel, maar is in Franstalig België deel van het meubilair van de RTBF, als hyper-bekende voetbal- en wielercommentator.
Maar de zestiger Beekens liep al langer wat ongelukkig bij de Franstalige openbare omroep, omdat hij niet langer voetbal mag doen, en zich enkel moet concentreren op wielrennen: na negen opeenvolgende Wereldkampioenschappen mocht hij niet naar Qatar voor de RTBF. En dus zou hij ook wel eens iets anders willen, was volgens Sud Info de redenering van Bouchez, die hem de vraag stelde. Het werd niets.
Dat hij ook al een andere tv-ster, voormalig RTL-journaliste Hakima Darhmouch benaderd zou hebben, maakt het verhaal niet bepaald beter voor Bouchez. Want Darhmouch bedankte voor de eer: zij had eerder al een aanbod van Les Engagés afgeslagen. Bouchez ontkent overigens.
Maar het beeld voor de voorzitter oogt zo wel bijzonder pijnlijk: eerder haalde hij al met grote trom Julie Taton, een ex-miss België en tv-persoonlijkheid, binnen en zette haar op een verkiesbare plaats in Henegouwen. Want met ook Hadja Lahbib (MR), de huidige minister van Buitenlandse Zaken en Michel De Maegd (MR), Kamerlid in Brussel, zit de MR wel al met een overdaad aan voormalige tv-persoonlijkheden en ex-journalisten.

Hoe is dit zo ver kunnen komen? Bouchez wilde absoluut de regie houden.

Toen Charles Michel begin januari op het schild gehesen werd bij de MR, klonk nog overdreven bombastisch dat ze “mister Europe” hadden binnengehaald, en “dat niemand met dergelijke naam kon uitpakken”. Michel zelf liet ondertussen verstaan dat hij zin had in nog eens een Europees topmandaat, in de Commissie, of wie weet, zelfs een terugkeer naar de Belgische politiek als ultieme ‘fixer’, als na de verkiezingen van 9 juni “niets meer zou gaan” tussen de huidige generatie toppolitici.
Maar een paar weken later was dat verhaaltje uit: Michel kreeg de aanhoudende kritiek op zijn “vaandelvlucht uit Europa” niet onder controle. Het feit dat hij immers in juni, na de verkiezingen, dan vervroegd zou stoppen als voorzitter van de Europese Raad, terwijl zijn mandaat tot november doorloopt, bleek onverteerbaar voor een pak Europese leiders, Europese Parlementsleden en vooral de pers. Michel trok zijn staart en zijn lijsttrekkerschap in.
Sindsdien worstelt Bouchez met de puzzel. Want al snel bleek dat oud-premier Sophie Wilmès wel bereid was om in te stappen en die plek te nemen. Niet onlogisch: ze was als minister van Buitenlandse Zaken hoe dan ook heel veel bezig met Europa, en richt haar blik graag op internationale dossiers.
Alleen: Bouchez gaf niet toe, en hield liefst zelf de regie strak in handen. Hij zou wel met “de oplossing” komen, en gaf zichzelf tijd tot 22 februari, vandaag dus.

Waarom dit ertoe doet: De macht kan finaal zo wel wegkantelen van Bouchez, richting Wilmès, bij de MR.

Wilmès haar populariteit in Franstalig België is al twee jaar onbetwistbaar. Elke keer haalt ze zonder pardon de eerste plek in de populariteitspolls, zowel in Brussel als Wallonië. Dat heeft meerdere verklaringen:
- Er was haar rol als ‘moeder van de natie’ tijdens de coronacrisis, waarbij ze eerder toevallig het premierschap kreeg, eerst in lopende zaken, maar vanaf maart 2022 ook in een onuitgegeven minderheidskabinet. Aan Vlaamse kant bleef het gestuntel bij persconferenties met powerpoints bij, maar in Franstalig België vooral haar empathische communicatie.
- Van toen dateert overigens het koosnaampje van ‘Saint Sophie’, ‘heilige Sophie’, wat overigens in de Wetstraat tot gegniffel leidt: “Allerminst een heilige”, werd over haar gezegd in de kern van Vivaldi, waar ze twee jaar vicepremier was.
- Toen ze in april 2022 haar functie als vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken zelf neerlegde, om voor haar zieke man te gaan zorgen, veroverde ze nog meer de harten: een politica die het menselijke boven de eigen carrière stelde.
- Finaal overleed haar man, terwijl Wilmès ‘gewoon’ Kamerlid bleef. “Ze heeft geen enkele moeite met die lagere functie: plots geen chauffeur meer, of geen prestige of status meer, daar draait het toch niet om. Het is die authenticiteit die de kiezer voelt”, zo is in haar entourage te horen.
Alleen: Bouchez zelf was en is helemaal geen fan van dat scenario voor Wilmès op de Europese lijst. Om meerdere redenen. Officieel omdat er mathematisch niets beslist zal worden door de uitslag van de Europese verkiezingen voor de MR. Daarin heeft hij gelijk: twee of drie zetels in het Europees Parlement, het maakt geen verschil op meer dan 700 Parlementsleden daar. Wat er wel toe doet: de coalities voor de federale regering en het Brussels gewest.
Die ziet Bouchez als mogelijke breekijzers om zijn partij toch overal in de meerderheid te krijgen, ondanks een compleet verziekte relatie met zowel PS-voorzitter Paul Magnette als Ecolo-voorzitter Jean-Marc Nollet. Elke stem voor de Kamer in Brussel, waar een zetel kan gewonnen worden, of voor het Brussels gewest, telt dus, is de redenering van Bouchez. Dan is hij mathematisch nodig. Peilingen geven hem geen ongelijk.
Achter de schermen speelt net zo goed dat een plebisciet in het voordeel van Wilmès op de Europese lijst, die mogelijks uitpakt met een topscore daar, dan op 9 juni Bouchez zou herleiden tot de duidelijke nummer twee in zijn partij.
Want niemand die het spel in de Wetstraat een beetje volgt, schrijft Wilmès af als mogelijke kandidaat-premier: ze was het ooit, is tweetalig, heeft de nodige ervaring met ‘the game’ en zou dan perfect in staat zijn om de moeilijkste partner binnen Vivaldi in toom te houden, zijnde de eigen MR.
In de Wetstraat geldt immers dat partijvoorzitters quasi almachtig zijn in deze particratie. Maar daarop geldt één notoire uitzondering: de partijvoorzitter die de premier levert. Die moet, gewillig of met tegenstribbelen, altijd de wet van de sterkste ondergaan: die zit in de Zestien. Vraag maar na bij Egbert Lachaert (Open Vld).
Bouchez lijkt die interne strijd nu verloren te hebben: Wilmès wordt de Europese lijsttrekker. Vervolgens is er nu de zoektocht naar een Brusselse lijsttrekker voor de Kamer, waarbij het gonst van de namen, waarbij alles wijst op paniekvoetbal van Bouchez. Want ook Boris Dilliès (MR), de populaire burgemeester van Ukkel, werd gevraagd. En ook hij weigerde. Waarna alles in de kranten te lezen staat: de schade is dus groot.
Blijft de vraag of finaal dan Hadja Lahbib (MR) niet uitgespeeld moet worden op die Kamerlijst, als kopvrouw. Of wie weet, of Alexia Bertrand (Open Vld) niet die lijst kan trekken? Alleen zou dat de ultieme vernedering zijn voor Bouchez: zij verliet net de partij omdat ze de grillen van de voorzitter beu was, en Open Vld haar een aanbod deed dat ze niet kon weigeren: staatssecretaris van Begroting.
“Hij staat compleet geïsoleerd. En iedereen is het beu aan het worden intern. Dit circus kan best stoppen”, klinkt de harde analyse vanuit de rangen van de liberalen.

The Big Picture: Ondanks het koningsdrama bij de MR is er een gouden kans voor de liberalen: de implosie van DéFI.

“In een café waar gevochten wordt, wil je niet gaan drinken”. Het is de oude wijsheid van wijlen Steve Stevaert (Vooruit), die altijd en overal geldt in politiek: interne strijd levert brokken op bij de kiezer.
Dat geldt vandaag meer dan ooit voor DéFI, het Brusselse partijtje waar een open oorlog wordt uitgevochten tussen de clan rond Olivier Maingain (DéFi), eeuwige voorzitter/despoot van de partij, en François De Smet (DéFI) zijn opvolger sinds 2019.
Maandag en dinsdag was het aan Maingain, die moord en brand schreeuwde over een interne verkiezing bij het partijtje, tussen amper 150 leden, over de lijstvorming, en waarbij er 10 stemmen verkeerd geteld zouden zijn. Maingain eiste het ontslag van Abdullah Mohammad, de kabinetschef van De Smet, die de tien stemmen “foutief” telde. De man zat eerder bij de MR en bij Les Engagés.
Maar die slaat nu terug: hij denkt niet aan opstappen en riposteert. “De beschuldigingen van Maingain zijn grotesk. Hij valt de entourage van de voorzitter aan om de voorzitter zelf te treffen”, zo stelt hij in La Libre.
De ruzie is ondertussen paginagroot te lezen in de Franstalige pers: het valt moeilijk te zien hoe één van beide kampen hier nog gaaf uitkomt. Implosie dreigt voor het partijtje.
Meteen kan logischerwijs de MR de scherven oprapen. Want ideologisch zit DéFI met hun links-liberale agenda bijzonder dicht tegen de MR, al duwde Bouchez zijn partij wel naar rechts. Maar jarenlang was Maingain met zijn DéFi, toen nog het FDF, lid van de MR, vanaf 2022: hij stapte er finaal uit in 2011 met zijn partij, omdat ze zich niet konden vinden in een politieke deal over de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde.
Maar zeker in Brussel, net daar waar de MR absoluut zichzelf mathematisch noodzakelijk wil maken, ligt de kans dus voor het grijpen voor Bouchez, Wilmès en co, als Maingain en De Smet elkaar blijven bekampen tot de dood. Alleen vereist dat ook bij de MR wel rust in de tent.

Zoals verwacht: Vincent Van Peteghem (cd&v) bijt in het stof over zijn staatsbon.

Geen extra korting in het tarief van 30 procent roerende voorheffing op de nieuwe staatsbon. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem had er nochtans flink op aangedrongen, maar stond in de kern quasi alleen. Niemand, behalve Georges Gilkinet, vicepremier van Ecolo, steunde het voorstel.
Maar er was een consensus nodig in de kern om het negatief advies van staatssecretaris van Begroting Alexia Bertrand (Open Vld) over de impact op de overheidsfinanciën te overrulen, en dat kreeg Van Peteghem dus niet rond.
- Al langer was duidelijk dat premier De Croo hem dat niet zou gunnen: de soloslim, waarmee Van Peteghem probeerde de zaak te forceren tegen de klok, werd niet geapprecieerd op de Zestien.
- Voor de socialisten zat de timing fout: pas als de vorige staatsbon komt te vervallen, waar enorm veel mensen op intekenden, in september dit jaar dus, willen zij opnieuw zo’n korting geven. Ook een niet mis te verstane boodschap: niet voor maar na de verkiezingen.
- Ecolo was wel voor, maar Groen niet. Daar blijven ze overtuigd dat dit gewoon een fiscaal cadeau aan de rijke spaarders zou zijn.
Dat heel het dossier in een electorale sfeer baadt, ontkent niemand. Van Peteghem zelf communiceerde openlijk over de mislukking op Terzake en Radio 1 en duwde terug naar zijn collega’s in de kern: hij schermde met positieve adviezen van de Nationale Bank en het Agentschap van de Schuld.
“In elke normale omstandigheid, niet electoraal, zou dit dossier goedgekeurd zijn. Alle elementen die op tafel lagen als kritiek, werden in de kern weerlegd. Dan is het jammer dat zo’n sterk dossier er niet door raakt”, zo stelde de cd&v’er.

Eerder onverwacht: Jean Deboutte, baas van het Agenschap voor de Schuld, bijt van zich af.

Al eerder was er kritiek dat Deboutte en het Agentschap uit hun rol vielen, binnen Vivaldi. Want Deboutte was wel heel fel op de bühne geklommen, om een verlaagd tarief voor de roerende voorheffing te bepleiten, voor een nieuwe staatsbon. Hij stuurde zelfs een persbericht om dat te promoten.
Vanmorgen op Radio 1 ging Deboutte door: “Het was voorzien dat de minister van Financiën ons advies zou vragen. Wij hebben dat advies gegeven en dan lezen en horen wij dat we ons gemoeid hebben met zaken die ons niet aangaan. We kunnen dus niet meer volgen.”
“Dat advies was positief, omdat wij vergelijken met schatkistcertificaten. Dat is het enige waar je mee kan vergelijken. En dan kwamen wij tot de conclusie dat het voordeliger was voor de begroting om die staatsbon met verlaagd tarief uit te geven”, zo viel Deboutte eigenlijk frontaal het advies van Bertrand aan.
“Wij hebben dat advies gelezen, en men vergelijkt appels met peren. Men vergelijkt met die OLO’s. Maar als de staatsbons dit jaar niet onze target van 13 miljard halen om op te halen, dan halen we geen OLO’s op, maar schatkistcertificaten”, zo haalde Deboutte uit.
Binnen Vivaldi wijst men er fijntjes op dat Deboutte een stevige stempel van cd&v draagt. De kritiek dat zijn Agentschap van de Schuld “het communicatiebureau van de minister van Financiën is”, wuifde die nog weg.
“Totaal onterecht. Het is toch positief dat wij overeenkomen met de minister die verantwoordelijk is voor de uitgifte van de schuld. Hij heeft toch die bevoegdheid? Wij hebben in volle onafhankelijkheid ons advies gegeven, en de Inspectie van Financiën is ons gevolgd. Die zijn toch ook objectief?”
“Wij hebben zowel appels met peren en ook appels met appels vergeleken. Als je het grotere plaatje goed bekijkt, is het totaal onlogisch om je korte termijnschuld, die het Agentschap wil ophalen, absoluut nu op te halen, in plaats van pas in september. Iedereen voorspelt dat de rente van de ECB gaat dalen. Er is dus geen enkele reden om de Robin Hood van de rijken te gaan uithangen, behalve als je dat politiek wil sturen”, zo is binnen Vivaldi bij de liberalen te horen.

Gevolgd: Uiteindelijk is het gelukt, de historische hervorming van het Strafwetboek.

Toch een beetje geschiedenis, die de Kamer normaal gezien gaat schrijven. Al sinds de jaren ‘70 wordt geprobeerd om het Strafwetboek te hervormen, sommige teksten dateren nog uit de tijd van Napoleon. Die hervorming zou nu eindelijk moeten lukken: de stemming staat gepland.
Het was toenmalig minister van Justitie Koen Geens (cd&v) die in 2015 een nieuwe poging wilde wagen, en als architect van deze hervorming gezien moet worden. Vincent Van Quickenborne (Open Vld) vervolgde het werk van Geens, en zijn opvolger Paul Van Tigchelt (Open Vld) mag het nu finaal afmaken. Na het gladstrijken van de plooien gisteren in een speciale plenaire zitting, stemt de Kamer er vandaag over, om het er voor het einde van het jaar door te krijgen.
De belangrijkste vernieuwing is de invoering van een strafschaal. Elk misdrijf krijgt een niveau toebedeeld van 1 tot 8, waarbij bij elk niveau een bereik staat van minimum- tot maximumstraf. Hiermee verdwijnt het onderscheid tussen overtredingen, wanbedrijven en misdaden en een vaststaande straf voor elk misdrijf. Het verschaft de rechters meer duidelijkheid, die nu geen lastige berekening moeten maken om de straf te bepalen.
Ook het systeem van correctionalisering is hervormd. Misdrijven die nu een 8 en bij enkelen ook 7 op de strafschaal krijgen, verschijnen automatisch voor assisen. Daardoor kunnen zwaardere misdrijven ook strenger bestraft worden. Verzachtende omstandigheden resulteren nu niet meer in een soms lagere straf.
Tot slot verdwijnen er ook enkele zeer verouderde en soms zelfs wat ridicule misdrijven, zoals ‘het verstoren van de openbare orde in een graanhal’ of ‘valsheid in telegrammen’. Voorts wordt ook de volgorde van de strafwetten aangepast: het Strafwetboek begint nu niet meer met majesteitsschennis, maar zet grotere misdaden zoals moord en verkrachting vooraan.
Van Tigchelt (Open Vld) kon woensdag na uren overleg dan toch triomfantelijk het hervormde Strafwetboek voorstellen. “In de voorbije anderhalve eeuw is een lappendeken aan wetswijzigingen en nieuwe wetten ontstaan. Daardoor is het strafrecht uitgegroeid tot een complex geheel dat zich zelfs door experts moeilijk laat ontrafelen, laat staan dat het vlot leesbaar is voor de burger.”

Om te volgen: De Ineos-saga is allerminst afgelopen, Nederlandse provincies en natuurverenigingen stappen naar de rechter om de bouw van ethaankraker tegen te houden.

Er is gewacht tot het allerlaatste moment om bezwaar in te dienen tegen de nieuwe vergunning voor de ethaankraker die Ineos wil bouwen in de haven van Antwerpen. Maar ook deze keer vechten de Nederlandse provincies Zeeland en Noord-Brabant, en ook heel wat natuurorganisaties, de vergunning aan die de Vlaamse regering afgaf.
De provincies wisten eerder al met succes de eerste vergunning te doen verdwijnen. Nadat deze vernietigd werd door de Raad van State, kwam Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) met een aangescherpte vergunning. Niet scherp genoeg, vinden de Nederlandse provincies: ze maken zich nog altijd zorgen over de stikstofuitstoot van de ethaankraker en de impact daarvan op Nederlands natuurgebied.
Daarom openen ze opnieuw een zaak bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RVVB). Zeeland zegt daarbij bereid te zijn het beroep in te trekken als er een akkoord wordt bereikt met Ineos. Zo zou er een dading kunnen komen met compensaties. Noord-Brabant is stelliger en ziet opnieuw een bedreiging voor natuurgebied De Brabantse Wal.
Ook 15 verschillende natuurorganisaties trekken collectief naar de RVVB, aangevuurd door het Britse ClientEarth. Die organisatie noemt de ethaankraker “een destructief plan dat volledig onnodig is”. Ineos zou ook niet gedetailleerd genoeg hebben weergegeven wat de werkelijke milieu-impact is.
Antwerps Havenschepen Annick De Ridder (N-VA) reageert op X bijzonder verbolgen: “Het nieuws dat de Nederlandse provincies terug naar de rechter stappen is werkelijk hallucinant.”
En ook nog: “Met onwetendheid kan het niet te maken hebben, want we hebben het hen herhaaldelijk uitgelegd. Dus dit catalogeer ik eerder als kwade wil en verzet tegen het behoud van duurzame industrie in West-Europa.” De stikstofuitstoot die de ethaankraker zou veroorzaken, noemt De Ridder “uiterst minimaal en verwaarloosbaar”.
Demir haalt dan weer uit naar de Nederlandse regering: “Met het Vlaams stikstofdecreet verzekert Vlaanderen immers een daling van de impact op Nederland, andersom is het huiswerk nog lang niet klaar.”
Gisteren had Ineos-CEO Jim Ratcliffe nog harde woorden over voor de Vlaamse regering en het vergunningsbeleid. Ook hij benadrukte dat de ethaankraker een uitstoot zou hebben die “gelijk staat aan één familiebarbecue in een natuurgebied, één keer per jaar”. Na de Vlamingen kan hij dus nu kwaad zijn op de Nederlanders.

Gespot (1): Heisa in het Vlaams Parlement over het smokkelen van Palestijnse vlaggen.

Het was tijdens vragen over Sidmar, de Gentse staalreus, waarbij zowat alle Gentse Parlementsleden in het halfrond tussen kwamen, dat er plots tumult ontstond gisteren in het Vlaams Parlement.
Daar zijn er traditioneel wat babygeluiden te horen op de bezoekerstribune, een stil en soms minder stil protest over het gebrek aan plek in de kinderopvang. Dat protest is volgens zowat alle andere partijen in het halfrond in werkelijkheid georganiseerd door PVDA, maar die beweren geen enkele band te hebben met de ouders en baby’s.
Maar gisteren niet die routine, er waren actievoerders die plots met Palestijnse vlaggen zwaaiden, en slogans als “30.000 doden” en “niet in onze naam” riepen, vanop de bezoekerstribune. Ze hekelden de uitvoer van wapens vanuit België naar Israël. Ze werden door de militaire politie verwijderd, het is dezelfde groep die vorige maand het Vlaams feest over het EU-voorzitterschap verstoorde. Een gasboete volgt voor elk van hen.
De discussie ontstond over wie hen, en vooral hun materiaal van vlaggen en spandoeken, had binnengesmokkeld: alles wees richting PVDA, die als enige systematisch Palestijns verzet steunen, zonder veel onderscheid. Een medewerker van hen zou via zijn auto dat gedaan hebben, was volgens de diensten van het Vlaams Parlement de these. PVDA ontkende dat in alle toonaarden. Ze bevestigden wel dat ze die vraag gekregen hadden, maar vervolgens hadden geweigerd. “Op erewoord”.

Gespot (2): Servais Verherstraeten (cd&v) gehuld in een tulband.

De fractieleider van cd&v is één van de meer geliefde Kamerleden in het halfrond: hij kent de regels door en door, speelt het Parlementaire spel goed, maar komt na 9 juni niet meer terug. Op de Antwerpse lijsten van cd&v is geen verkiesbare plaats meer voor hem.
Maar gisteren speelde hij toch een hoofdrol in het halfrond: hij droeg een opvallende witte tulband. Op Instagram verduidelijkte hij: “Recent liet ik preventief een moedervlek verwijderen. Dankzij de goede zorgen van thuiszorgen, chirurgen en het thuisfront blijf ik actief in de Kamer. Voorkomen is beter dan genezen!”