Wil jij op de hoogte blijven van de nieuwe space race? Schrijf je dan nu via deze link in op Space Insider van ruimtefanaat Andrei Stiru en ontvang elke week de nieuwste weetjes over de ruimte in je inbox.
Het is niet onvoorstelbaar dat de mensheid in de niet zo nabije toekomst interstellair zal reizen. Maar dat belooft een behoorlijk moeilijke onderneming te worden. Hoe hard we ook zouden proberen, lijkt het er voorlopig op dat de barrière van de lichtsnelheid niet doorbroken kan worden. Om de enorme interstellaire afstanden te overbruggen, denken veel sci-fi schrijvers en wetenschappers dan ook dat er niets anders opzit dan mensen in een “winterslaap” te plaatsen terwijl ruimteschepen door de ruimte vliegen.
Iets dat tot nu toe beperkt leek tot het rijk van de science fiction, zou binnenkort wel eens werkelijkheid kunnen worden. Volgens een onderzoeker van het Europees Ruimteagentschap (ESA) zouden de eerste proeven met de technologie binnen zo’n decennium van start kunnen gaan. Dat zou er mogelijk kunnen voor zorgen dat vluchten van jaren, decennia of zelfs eeuwen lang naar de dichtstbijzijnde sterren ooit mogelijk worden.
De dichtstbijzijnde ster, Proxima Centauri, bevindt zich immers op zo’n 4,25 lichtjaren van ons zonnestelsel. Dat is de afstand die het licht op 4,25 jaar zou afleggen (het licht heeft een snelheid van zo’n 300.000 kilometer per seconde). Met andere woorden: astronauten die naar onze stellaire buurman willen vliegen, moeten een afstand van zo’n 40.000 miljard kilometer overbruggen.
Om dat cijfer in perspectief te plaatsen: het snelste ruimtetuig dat ooit door de mens werd gelanceerd, is de Parker Solar Probe, een onbemand tuig dat een snelheid van 586.800 kilometer per uur behaalde. Aan die snelheid zou een heenreis naar Proxima Centauri zo’n 8.000 jaar duren.
Maar zelfs als de technologie het ooit toelaat om de lichtsnelheid te benaderen (en daar zijn we nog lang niet), zal een reis heen en terug nog altijd 8 jaar lang duren, zonder erbij te rekenen dat je ook nog eens lange tijd moet versnellen en vertragen bij vertrek en aankomst. Reizen naar verdere sterren zullen zelfs nog langer duren, aangezien de Melkweg een doorsnede heeft van maar liefst 100.000 lichtjaar.
“Stand-by”-modus voor mensen
Om te vermijden dat ruimtevaarders binnen enkele eeuwen hun hele leven aan boord van een ruimteschip zullen vertoeven, of dat er zelfs meerdere generaties aan boord worden geboren en sterven tijdens een reis naar een andere ster, zal een oplossing moeten worden gevonden. Een van de oplossingen waar aan wordt gedacht, is om astronauten in te vriezen tijdens hun lange reis.
Dat zou op meerdere vlakken voordelig kunnen zijn. Niet alleen zullen ruimtevaarders op hun bestemming aankomen zonder tientallen jaren van hun leven te verliezen, ook zou het missies efficiënter kunnen maken. Een persoon die op “stand-by” staat consumeert immers een stuk minder levensmiddelen aan boord, cruciaal wanneer elke druppel water en elke gram zuurstof telt.
Er zouden ook andere voordelen aan verbonden kunnen zijn. Uit onderzoek blijkt dat bevroren lichamen minder snel hun spiermassa en botdensiteit verliezen dan organismes die gewoon actief zijn. Dat verlies is een van de grootste problemen die astronauten in de ruimte ondervinden. Omdat er geen zwaartekracht is, verliezen zij in sneltempo hun massa. Astronauten die langer dan een half jaar in de ruimte hebben gezeten, kunnen bij aankomst op aarde amper nog stappen en moeten maanden- of zelfs jarenlang revalideren. De schade is vaak zelfs permanent.
Laten we het nog niet eens hebben over de verveling tijdens een trip die jaren duurt, waarbij je als een sardientje gevangen zit in een ruimteschip dat zo compact mogelijk moet zijn.
Hoe ver staan we?
Hoewel het momenteel nog volstrekt onmogelijk lijkt om mensen te bevriezen (ten minste, zonder dat zij daarbij sterven), is de technologie volgens ESA-onderzoeker Jennifer Ngo-Anh niet zo veraf meer. Zij vertelde aan Space.com dat de eerste proeven met mensen al midden volgend decennium van start zouden kunnen gaan.
In feite is het niet de bedoeling dat mensen letterlijk worden ingevroren. In de plaats zullen zij met medicatie in een staat worden gebracht die op een winterslaap lijkt. Uit verschillende studies blijkt dat het mogelijk is om dieren die dat normaal niet doen, toch voor langdurige perioden in die staat kunnen worden gebracht. Hoewel het geen simpel proces is, werden op die manier al ratten in een winterslaap gebracht, waarna ze dagen later wakker werden gemaakt. Een nuance: er is continu medicatie nodig om de staat te onderhouden, en de effecten daarvan op lange termijn zijn nog niet bekend.
Eenmaal meer proeven zijn uitgevoerd, zullen onderzoekers weten of het proces toegepast kan worden op lange termijn. Daarna zullen de eerste proeven op mensen worden uitgevoerd. Volgens Ngo-Anh is de kans groot dat die zullen worden uitgevoerd op ziekenhuispatiënten, om te zien of de technologie niet kan gebruikt worden om levens te redden van patiënten die sowieso al niet meer lang te leven hebben.
Van het ziekenhuis naar het ruimteschip zal het iets langer duren. In ruimteschepen moet de technologie immers makkelijk toe te passen zijn, met idealiter zo weinig mogelijk machines die onderhouden moeten worden. Hoewel de eerste proeven volgend decennium al zouden kunnen worden uitgevoerd, is het dus best mogelijk dat de eerste ruimtevaarders die de technologie gaan gebruiken, vandaag de dag nog niet eens geboren zijn. Intussen denkt Ngo-Anh wel dat de technologie heel wat voordelen zal hebben in ziekenhuizen, waar die veel levens zal redden, voordat de mens zelfs maar probeert om buiten het zonnestelsel te reizen. (kg)