Het Internationaal Strafhof in Den Haag is van plan twee zaken wegens oorlogsmisdaden te openen in verband met de Russische invasie in Oekraïne. Ook zal het arrestatiebevelen aanvragen voor verschillende personen, zo meldt de New York Times op basis van ingewijden. 

Het nieuws: De zaken voor het Internationaal Strafhof zouden Rusland beschuldigen van het ontvoeren van Oekraïense kinderen en van het opzettelijk aanvallen van de civiele infrastructuur.

• Het zijn de eerste internationale aanklachten sinds het begin van het conflict die komen na maanden werk van speciale onderzoeksteams. Zij beweren dat Rusland Oekraïense kinderen en tieners heeft ontvoerd en naar Russische heropvoedingskampen heeft gestuurd, en dat het Kremlin met beschietingen doelbewust op civiele infrastructuur heeft gemikt.
• De hoofdaanklager, Karim Khan, zal zijn aanklachten eerst voorleggen aan een panel van rechters. Die zullen vervolgens beslissen of aan de wettelijke normen voor het uitvaardigen van arrestatiebevelen is voldaan, dan wel of de onderzoekers meer bewijs nodig hebben.
• Het is niet duidelijk wie de rechtbank in welke zaak wil gaan aanklagen. “We bespreken in het openbaar geen bijzonderheden in verband met lopende onderzoeken”, valt er te lezen in een verklaring.

Oorlogsmisdaden

• Het Kremlin is beschuldigingen van oorlogsmisdaden altijd blijven ontkennen, maar verschillende internationale en Oekraïense onderzoeksteams hebben meerdere bewijzen verzameld van een reeks wreedheden sinds het begin van de invasie.
  • “Elke keer als we een stuk van ons grondgebied bevrijden, en we een stad binnengaan die is bevrijd, vinden we martelkamers en massagraven met burgers die tijdens de bezetting door het Russische leger zijn gemarteld en vermoord”, zo liet de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba eind vorig jaar weten.
  • Maar ook de internationale gemeenschap spreekt zich uit over de Russische wreedheden. Het Britse ministerie van Defensie liet weten dat sinds het begin van de winter de Russische aanvallen op de civiele infrastructuur flink zijn toegenomen, met als gevolg grootschalige water- en stroomonderbrekingen in verschillende delen van het land.
  • “Dit kan leiden tot bevriezing, onderkoeling, longontsteking, beroertes en hartaanvallen. De vernietiging van huizen en het gebrek aan toegang tot brandstof of elektriciteit als gevolg van beschadigde infrastructuur kan levensbedreigend zijn als mensen hun huizen niet kunnen verwarmen”, aldus Hans Kluge, regionaal directeur in Europa van de WHO.
  • Een handeling die neerkomt op een oorlogsmisdaad, aldus de Verdragen van Genève.
• Khan, de openbare aanklager, heeft aangegeven dat de illegale overbrenging van kinderen naar Rusland – of naar bezette delen van Oekraïne – een prioriteit is voor zijn onderzoekers.
  • Eerder deze maand bezocht hij een kindertehuis in Zuid-Oekraïne, dat nu verlaten is. “Kinderen mogen niet worden behandeld als oorlogsbuit”, zei hij in een verklaring na zijn bezoek.

Lange termijn

• Arrestatiebevelen voor verdachten in beide zaken worden niet op korte termijn verwacht.
• In het verleden hebben de rechters van het strafhof enkele maanden nodig gehad om de aanklachten te onderzoeken alvorens arrestatiebevelen of dagvaardingen uit te vaardigen. Echter door de verwoestingen in Oekraïne staat het hof onder druk om snel te handelen.
• Oekraïne zelf is formeel geen lid, maar heeft het Hof wel jurisdictie over zijn grondgebied verleend.

(dv)