Het is eigenlijk net dat waar kleine EU-landen, waaronder ook premier Alexander De Croo (Open Vld) voor hadden gewaarschuwd: maak van de handelsoorlog met de VS rond hun ‘Inflation Reduction Act’ geen race to the bottom in Europa.
De essentie: Net dat doet de Duitse Commissievoorzitter Ursula von der Leyen schijnbaar wel.
- Want de Commissie heeft haar “Green Deal Industrial Plan for Net-zero Age’ klaar, en dat is het antwoord op die IRA van de VS. In dat pakket overheidssteun van de Amerikaanse president Joe Biden hebben de VS voor honderden miljarden dollars (369 miljard in totaal) ondersteuning klaar, om groene industrie naar daar te halen. De laatste weken werden al erg actief hele industrieën in Europa aangezocht, om te verkassen over de Atlantische Oceaan.
- Het antwoord is een pak geld van Europa, zo’n 270 miljard, die in het Europees staatssteunfonds zou gepompt worden. Maar vooral: de Commissie wil de regels voor nationale staatssteun in Europa gaan versoepelen. En dat speelt uiteraard in de kaart van diegene met de diepste koffers: Duitsland, en in mindere mate Frankrijk. Die kunnen met eigen miljarden zwaaien om hun nationale industrie te gaan ondersteunen, in de oorlog met de VS.
- Zeker de armere Europese landen dreigen zo slachtoffer te worden van heel de handelsoorlog: zij hebben niet het geld om met overheidssteun te gaan zwaaien. Hun industrie verkast dan straks evengoed, zij het naar Duitsland of Frankrijk.
De details: En meteen wordt zo ook de Europese interne markt, waar net streng werd opgetreden tegen allerlei vormen van staatsinmenging, verder uitgehold.
- Komt daar nog bij dat de Europese kas straks gespekt moet worden met gezamenlijke obligatieleningen, maar ook daar is Duitsland niet zo happig meer op. De financiering van de supranationale steun is dus hoogst onzeker, voor de kleine lidstaten alweer geen leuk vooruitzicht. Het laatste woord over heel het initiatief lijkt zo nog niet gezegd: de kleinere lidstaten dreigen zich zo tegen Duitsland, Frankrijk en de Commissie te keren.