Rusland besloot een week terug om uit de graandeal met Oekraïne te stappen. Nu blijkt dat de inspecties een stuk sneller gaan.
Sinds Rusland stapje terug neemt van graandeal, worden 10 keer meer schepen doorgelaten
Waarom is dit belangrijk?
Sinds de oorlog in Oekraïne begon, dreigt de wereld een significante hoeveelheid graan mis te lopen. De havens van het land, een belangrijke exporteur van voedsel, werden immers maandenlang geblokkeerd door Rusland. In juli werd uiteindelijk een deal overeengekomen tussen de twee landen, waarbij Turkije als bemiddelaar optrad. Maar na een Oekraïense aanval op de Russische marine, blies Rusland de deal op. Even leek het er daardoor op dat de export van graan terug geblokkeerd zou worden, maar dat lijkt nu steeds minder het geval.De essentie: Sinds Rusland niet meer betrokken is bij de controles op graanschepen in Turkije, is het aantal schepen dat kon vertrekken vertienvoudigd.
- Maandag kregen 46 graantransporten goedkeuring om uit te varen. Toen Rusland nog betrokken was bij de controles, schommelde het gemiddelde nog rond de vier per dag, blijkt uit cijfers van de Verenigde Naties (VN).
- Schepen moesten onder de voorwaarden van de deal gecontroleerd worden in Istanbul door een team van Russen, Oekraïners, Turken en VN-mandatarissen. De inspecties gebeurden echter traag, waardoor de voorbije weken meer dan 150 schepen wachtten op hun beurt.
- Opvallend: de Oekraïense president Volodymyr Zelensky beweerde zelfs dat dictator Vladimir Poetin de controles bewust zo traag mogelijk liet verlopen. Dat die controles nu een stuk sneller verlopen, is veelzeggend.
Belangrijk: De Russische houdgreep op de Oekraïense graanexport lijkt te zijn verzwakt, maar het is nog te vroeg om victorie te kraaien.
- Dinsdag konden al twaalf transportschepen uitvaren. Dat initiatief werd door Oekraïne samen met bemiddelaar Turkije genomen. Het was een riskante beslissing, want Rusland garandeert de veiligheid van de schepen niet meer. De schepen konden uiteindelijk toch hun bestemming bereiken.
- Dat de export terug op gang is gekomen, is goed nieuw voor de internationale voedselmarkt. De prijs van graan was de voorbije dagen immers fel gestegen, nadat bekend werd dat Rusland uit de deal zou stappen.
- Een belangrijke kanttekening is echter dat nog niet kan worden gegarandeerd dat de export zal blijven aanhouden. Volgens berichtgeving van Bloomberg waarschuwt het land nu dat toekomstige transporten “veel riskanter” zullen zijn.
- Maandag was daarvan al een voorproefje, toen twee sleepboten die een vlot met graan voortduwden, werden geraakt door Russisch vuur. Daarbij vielen twee doden en een gewonde. Belangrijk om te vermelden: dit gebeurde nabij Ochakiv, een stad aan de golf van Dniprovska. De graandeal omvat enkel de havens van Odessa, Pivdenny en Tsjornomorsk, niet die van Ochakiv.
- Intussen is het voor graanvervoerders steeds moeilijker om een verzekering af te sluiten. Maandag werd bijvoorbeeld bekend dat Lloyd’s, een belangrijke Britse verzekeringsmakelaar, geen polissen meer zal afsluiten voor nieuwe graantransporten. Dat werd onder andere in Reuters vermeld.
(kg)
