Tijdens de toelichting van het rentebesluit zei Christine Lagarde, voorzitter van de ECB, niet langer dat een renteverhoging dit jaar onwaarschijnlijk is. Ze merkte op dat de inflatie langer dan verwacht op een verhoogd niveau blijft. De centrale banken kunnen de inflatie onder meer bekampen door de rente te verhogen. Bij een hogere rente stroomt er minder geld naar de reële economie, waardoor de inflatie afneemt. Een hogere rente zet mensen aan om te sparen of te beleggen in vastrentende activa.

Deutsche Bank en Goldman Sachs verwachten dat de ECB in september voor de eerste keer de rente naar boven zal bijstellen. De geldmarkt verwacht dat de toezichthouder dit jaar de depositorente vier keer gaat verhogen met 10 basispunten. Op dit moment bedraagt de depositorente -0,5 procent. Dat betekent dat de banken interesten moeten betalen als ze hun geld stallen in Frankfurt.

Aandelenbeleggers delen in de klappen

Maar wie zijn de winnaars en verliezers bij een renteverhoging? Om te beginnen voelen de aandelenbeleggers nu al de impact van een eventuele renteverhoging. Het is immers volatiliteit troef op de beurzen. Om de haverklap steekt de angst voor een renteverhoging de kop op, met rode koerstabellen als resultaat. We mogen overigens niet vergeten dat de Federal Resereve, de Amerikaanse evenknie van de ECB, overweegt om in maart al de rente te verhogen.

Techaandelen delen het meest in de klappen bij een renteverhoging. Een hogere rente betekent dat de toekomstige winsten van die bedrijven teruggerekend naar nu, lager uitvallen. Daarnaast geven beleggers de voorkeur aan vastrentende activa, zoals obligaties, wanneer de rente de hoogte inschiet.

Slecht nieuws voor kredietnemers

Een hogere rente is ook een streep door de rekening van de kredietnemers. Tot op vandaag genieten zij van bijzonder gunstige voorwaarden wanneer ze een lening afsluiten. Zo kunnen mensen die een hypothecaire lening afsluiten nog probleemloos een tarief lager dan 2 procent afdwingen voor een krediet met een looptijd van 25 jaar. Volgens de rentebarometer van Immotheker bedraagt de rentevoet voor dat type lening 1,82 procent, bij een quotiteit (verhouding tussen de actuele waarde van de woning en het leenbedrag) tussen 80 en 100 procent.

De rentes op leningen zullen naar alle waarschijnlijkheid al stijgen voor de ECB een eerste renteverhoging afkondigt. De banken baseren zich onder meer op de langetermijnrente om het prijskaartje van de (langlopende) leningen te bepalen. Die rente wordt kunstmatig laag gehouden door het opkoopbeleid van de toezichthouder.

Lagarde zei wel dat de ECB niet heeft beslist om het stimulusprogramma versneld af te bouwen. De centrale bank zal haar obligatie-aankopen heel geleidelijk verminderen, van zowat 80 miljard euro per maand in het vierde kwartaal van 2021 naar 20 miljard vanaf oktober 2022. De kredieten zullen met andere woorden niet plotsklaps veel duurder worden.

Spaarders moeten nog even geduld hebben

Normaal zal een eerste renteverhoging er pas komen wanneer de ECB is gestart met het opkoopprogramma af te bouwen. Tot dan, en waarschijnlijk tot een tijdje daarna, zullen de spaarders tevreden moeten zijn met extreem lage spaarrentes. In ons land krijg je bij het merendeel van de banken een spaarrente van 0,11 procent, of zelfs lager.

De banken zullen overigens het prijskaartje van de kredieten optrekken alvorens ze spaarrente verhogen. Het omzetten van spaardeposito’s in kredieten blijft namelijk één van de belangrijkste inkomstenbronnen van de banken. Ze zullen dus eerst de winstmarges van dat verdienmodel proberen op te krikken. In het verleden hebben verschillende banken al kritiek geuit op de minimale spaarrente, omdat die weegt op hun winstmarges.

(evb)