Was 2009 voor het toerisme volgens de WTO (World Tourism Organization) nog het slechtste jaar in zes decennia, dan zette de reiswereld sinds dan record na record neer. Twee bedrijven eisen daarbij een hoofdrol op: Airbnb en Booking.com.

2009 was inderdaad het jaar waarin de wereld de prijs betaalde voor de schokken die werden veroorzaakt door de excessen van de financiële markten. Amper 880 miljoen mensen maakten dat jaar een internationale reis, een daling van 4,2 procent vergeleken met een jaar eerder. Eind 2018 was hun aantal alweer opgelopen tot 1,4 miljard en als de de WTO moeten geloven kwamen er daar ook in 2019 nog eens 3 tot 4 procent bij.

De opkomst van China

De groei die de reiswereld nu al 10 jaar lang mag optekenen is daarmee groter dan die van de wereldeconomie. Vooral Azië en Zuid-Amerika zien het aantal reizigers toenemen. Maar meest opmerkelijk is de groei die het toerisme in China kent. Meer dan 150 miljoen Chinezen ondernamen in 2018 een internationale reis, dat zijn er drie keer meer dan 10 jaar eerder.

Het succes van toerisme mag in grote mate worden toegeschreven aan het internet. Dat internet bestond ook al in de jaren 1990, maar is de voorbije 10 jaar steeds populairder geworden. Touroperators spelen voor de particulier steeds meer een kleinere rol. We gaan op internet en stippelen liefst zelf onze reizen uit, die we dan in een handomdraai online kunnen boeken. Frans onderzoek wijst uit dat in 2018 ruim 79 procent van onze zuiderburen zelf (een deel van) hun reis voorbereidden op internet. In 2009 was dat nog 51 procent. 55 procent handelt vandaag het hele traject tot en met de online betaling zelfstandig af. Ook dat is een toename van 20 procent in vergelijking met 2009.

De groei van het toerisme in het voorbije decennium wordt misschien nog best geëtaleerd door 2 eerder recente gebeurtenissen: de aankondiging dat Airbnb naar de beurs trekt en het faillissement van Thomas Cook, na het Duitse TUI de grootste touroperator van Europa.

Airbnb: meer waard dan eender welke grote hotelketen

Airbnb bestaat sinds 2008 en zou vandaag 30 miljard dollar waard zijn. Het bedrijf heeft amper vastgoed in portefeuille, maar is dus al meer waard dan eender welke gerenommeerde hotelketen in de wereld. De voorbije 10 jaar is het concept uitgegroeid tot een globaal reismerk. Naast kamers en huizen, heeft het nu ook restaurants, excursies, luxeverblijven en zelfs zakenreizen in de aanbieding.

Ondanks dat Airbnb in een groot aantal steden steeds verder aan banden wordt gelegd, boeken elke halve seconde drie reizigers op het platform een overnachting. In totaal omvat de portfolio van Airbnb meer dan zes miljoen adressen op zes continenten.

Airbnb realiseert momenteel een grotere jaaromzet dan InterContinental Hotels Group (IHG) en Hilton. Het bedrijf is bovendien op weg om ook groter te worden dan de groep Marriott. Die heeft sinds de overname van Starwood Hotels drie jaar geleden de sector gedomineerd.

De opkomst van de OTA’s

Dan is er nog booking.com, de hotelreserveringssite die in de reiswereld ook bekend staat als OTA (online travel agent). Booking.com mag dagelijks 1,55 miljoen hotelreserveringen optekenen. 

OTA’s krijgen gemiddeld 20 tot 30 procent van de som die u via hun site voor een overnachting betaalt. Dat staat te lezen in het boek ‘The Smarter Screen’ van Shlomo Benartzi. U leest het goed: de commissie bedraagt zowat één overnachting op elke vier die door een klant worden geboekt.

Een enorme som, als men bedenkt dat deze bedrijven geen lakens verversen, noch minibars aanvullen. Ze verwarmen evenmin zwembaden en moeten hypotheek, noch hotelpersoneel betalen. Dit alles is een gevolg van de manier waarop het leven vooral het voorbije decennium is geëvolueerd. 

Het ten gelde maken van aandacht

Het extreem lucratieve businessmodel van de OTA’s is gebaseerd op het ten gelde maken van de wanverhouding tussen alle informatie die op internet aanwezig is (de ‘fysieke schermen’, zeg maar) en onze ‘mentale schermen’, of de hoeveelheid informatie die we aankunnen. Wie een hotel zoekt in bijvoorbeeld San Diego krijgt al gauw een honderdtal mogelijkheden. De OTA’s verzilveren dus de fysieke onmogelijkheid om elke website van elk aangeboden hotel te bezoeken om prijzen te kunnen vergelijken. OTA’s profiteren van schaarsheid. Niet de schaarsheid van hotels – die zijn er meer dan genoeg – maar de schaarsheid van onze aandacht. Ze zijn dus succesvol omdat ze ons helpen om te gaan met dat gebrek aan tijd en aandacht. 

De conclusie is evident: de voorbije 10 jaar is e-toerisme onder de impuls van het internet de norm geworden. Internet vormt nu de kern van elk bedrijf dat actief is in de reissector. Tenslotte heeft het internet ook de globalisering van het toerisme geaccentueerd. Daar waar de reissector vroeger grotendeels afhankelijk was van regionale en nationale markten.