De Zuid-Afrikaanse regering moet het mogelijk maken om de gronden van blanke landbouwers te onteigenen zonder daarvoor compensaties te bieden. Het African National Congress (ANC), die de Zuid-Afrikaanse regering leidt, moet daarvoor de grondwet hervormen. Dat heeft de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa gezegd.

De maatregel is volgens hem de enige ingreep die een einde kan maken van de onrechtvaardigheden die nog uit het tijdperk van de apartheid dateren. Aangezien het African National Congress in het Zuid-Afrikaanse parlement over een grote meerderheid beschikt, zal de onteigening zonder compensaties wellicht probleemloos worden goedgekeurd. Critici waarschuwen echter voor zware consequenties.

Erfzonde

In het midden van de jaren negentig van de voorbije eeuw werd aan het apartheidsregime in Zuid-Afrika een einde gemaakt. “Vandaag blijken echter nog steeds veel landbouwgronden in handen van blanke boeren te zijn gebleven,” aldus Ramaphosa.

De president had het daarbij over de erfzonde van Afrika. Volgens waarnemers wil de Zuid-Afrikaanse regeringspartij echter vooral tegemoet komen aan zijn kiezers, die zich steeds kritischer opstellen tegenover de zware corruptie waarmee het land wordt geconfronteerd en de tegenvallende groei die de nationale economie laat optekenen.

Zimbabwe

De waarnemers waarschuwen echter dat Zuid-Afrika met de maatregel het voorbeeld dreigt te volgen van Zimbabwe, waar in het begin van deze eeuw eveneens tot een gelijkaardige landhervorming werd besloten. Die operatie heeft Zimbabwe echter met een gigantische economische crisis opgezadeld.

Ook in Zuid-Afrika moet volgens de critici worden gevreesd voor een instorting van de commerciële landbouw, waarop snel een voedselcrisis zou kunnen volgen. Ramaphosa had de maatregel in maart dit jaar na zijn verkiezing tot president van het land aangekondigd.

Landbouwproductie

Ramaphosa had daarbij echter ook de blanke bevolking, die ongeveer 9 procent van de totale Zuid-Afrikaanse populatie vormt, willen geruststellen.

“De regering zal de problematiek vanuit een dialoog benaderen, tot een gepaste oplossing is gevonden die het land vooruit kan helpen,” had de president benadrukt. “Er is geen enkele reden voor paniek of onrust.”

Hij voegde eraan toe dat de maatregel geen enkele impact hoefde te hebben op de normale landbouwproductie.

Volgens Ian Cameron, woordvoerder van de Zuid-Afrikaanse handelsfederatie AfriForum, waarschuwt echter voor mogelijke anarchie. Cameron wees erop dat het voorbije jaar in Zuid-Afrika al meer dan twintigduizend mensen zijn vermoord. Dat geweld dreigt volgens hem nog te zullen toenemen.

Emigratie

Sommige waarnemers waarschuwen bovendien dat Zuid-Afrika uiteindelijk zou kunnen afglijden tot paria-staat, waarmee niemand nog handel wil voeren.

Een groot aantal blanke Zuid-Afrikanen vreest alvast het slachtoffer te zullen worden van nieuw geweld en overweegt een emigratie. Onder meer Australië lanceerde vorige maand al nood-visa voor Zuid-Afrikaanse blanke boeren.

Die maatregel werd in Zuid-Afrika echter niet door iedereen gewaardeerd. Australië werd daarbij door sommige partijen in Zuid-Afrika beschuldigd van racisme.

Een aantal Zuid-Afrikaanse blanke boeren zou ook interesse hebben om naar Rusland uit te wijken.