De berg afgedankte zonnepanelen gaat de komende jaren explosief stijgen. Stevenen we daarmee af op een enorme milieuramp?
Vorig jaar kwam er een ware run op gang naar zonnepanelen. In twaalf maanden werden er maar liefst 460.000 nieuwe geplaatst, waardoor nu ruim 2 miljoen woningen voorzien zijn van zonnepanelen. En dat alleen nog maar in Nederland. “Wereldwijd is er meer dan een terawatt aan zonnecapaciteit geïnstalleerd. Gewone zonnepanelen hebben een capaciteit van ongeveer 400 Watt, dus als je zowel daken als zonneparken meetelt, kunnen er wel 2,5 miljard zonnepanelen zijn,” zegt Dr. Rong Deng, een expert in het recyclen van zonnepanelen aan de Universiteit van New South Wales in Australië tegen de BBC.
Zonneberg
Op zich mooi. Maar uiteraard zijn er zorgen over de milieu-impact daarvan. Een paneel gaat gemiddeld tussen de 25 en 30 jaar mee. Gezien het tempo waarmee de technologie zich ontwikkelt zou het best kunnen dat het over zo’n 10 of 15 jaar goedkoper is om de huidige generatie zonnepanelen al te vervangen voordat ze aan het eind van hun levensduur zijn. Hoe dan ook: over 10 tot 20 jaar krijgen we te maken met een enorme berg aan afgedankte panelen. Bij de International Renewable Energy Agency gaan ze wereldwijd uit van vier miljoen ton ‘zonneschroot’ in 2030 en in de 20 jaar daarna zou die berg kunnen groeien naar maar liefst 200 miljoen ton. Of meer.
Het nieuwe asbest
Niet voor niets worden zonnepanelen door sommigen al het nieuwe asbest genoemd. En energie-experts roepen dan ook om dringende overheidsmaatregelen om zo’n dreigende wereldwijde milieuramp te voorkomen. Maar er zijn bedrijven die daar niet op wachten. Over een paar weken, eind juni, wordt bijvoorbeeld in het Franse Grenoble ROSI Solar geopend. ROSI staat voor Return of Silicon en de fabriek hoopt uiteindelijk 99 procent van de onderdelen van een unit te kunnen winnen en hergebruiken.
3 uit 60
Het recyclen van de glazen frontjes en aluminium frames is niet echt een uitdaging. Het gebruikte glas is vaak niet van topkwaliteit, maar kan wel worden gebruikt om tegels van te maken, als grit om mee te ‘zandstralen’, of om het door asfalt te mengen. (Dus niet voor de productie van nieuwe zonnepanelen.) Aluminium is uiteraard ook geen probleem. Maar meer dan 60 procent van de waarde zit in 3 procent van het totale gewicht van een zonnepaneel.
Vurig proces
Om die eruit te halen gebruikt het bedrijf een variant van het pyrolyseproces. Pyrolyse betekent letterlijk ‘ontleding met vuur’, maar in werkelijkheid werkt het proces met hoge temperaturen zonder dat er zuurstof aan te pas komt. De methode wordt in de chemische industrie gebruikt om bijvoorbeeld ethyleen, koolstof en chemicaliën te produceren uit aardolie, steenkool en zelfs hout. ROSI Solar gebruikt de methode om waardevolle grondstoffen uit zonnecellen te halen (zie het filmpje hieronder). Nu nog kleinschalig, maar op den duur in steeds grotere hoeveelheden.
Bij ROSI Solar en ook op verschillende andere plekken ter wereld wordt dus hard gewerkt aan manieren om kostbare materialen – zoals koper, silicium en zilver – op een rendabele manier terug te winnen. Dat wordt steeds interessanter. Ironisch genoeg zorgt de explosieve groei van diezelfde zonnepanelen, er namelijk voor dat vooral zilver steeds schaarser wordt.
Het recyclen van al die groene energieopwekkers staat nog in de kinderschoenen, maar de eerste stappen die ervoor moeten zorgen dat zonnepanelen niet het nieuwe asbest worden, zijn gezet.