De dollar dreigt terrein te moeten prijsgeven op de oliemarkt. China maakt gebruik van de verzuurde relatie tussen de Verenigde Staten en Saudi-Arabië om het olieproducerende land het hof te maken. Er lopen gesprekken tussen die twee partijen om een deel van de olieverkopen af te rekenen in yuan.

Het voorstel om een deel van de olievoorraden te kopen met de Chinese munteenheid is niets nieuws onder de zon. De afgelopen zes jaar zijn er al sporadische soortgelijke gesprekken geweest tussen China en Saudi-Arabië. Maar sinds de start van dit jaar zijn die gesprekken in een stroomversnelling terechtgekomen, meldt de Wall Street Journal.

Relatie tussen VS en Saudi-Arabië staat onder druk

Dat Riyad nu meer openstaat voor dergelijke onderhandelingen met China komt als geen verrasssing. De relatie tussen het land in het Midden-Oosten en de Verenigde Staten staat al een tijdje onder druk. Zo was de Amerikaanse president Joe Biden tijdens zijn verkiezingscampagne in 2020 zeer scherp voor Mohammed bin Salman, de kroonprins van Saudi-Arabië. Volgens de Amerikaanse inlichtingendiensten heeft hij een rol gespeeld bij de moord op journalist Jamal Khashoggi.

Tegelijk is het land altijd zeer ontevreden over het feit dat de VS nauwelijks steun verlenen bij de burgeroorlog in Jemen. Dat terwijl de twee landen tientallen jaren geleden een militair akkoord hebben gesloten om het koninkrijk te beschermen.

Ook is het niet naar de zin van Riyad dat de Verenigde Staten met Iran praten over een nucleaire deal. Die gesprekken werden vorige week gepauzeerd, maar Sergej Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, zei dinsdag bereid te zijn om de gesprekken opnieuw op gang te trekken.

China voert almaar meer olie in uit Saudi-Arabië

Het economische plaatje speelt een belangrijke rol in de toenemende interesse van Riyad in de yuan. In het begin van de jaren 1990 importeerden de Verenigde Staten dagelijks nog 2 miljoen olievaten uit Saudi-Arabië. In december 2021 was dat aantal afgenomen tot 500.000 vaten per dag, leren cijfers van de Energy Information Administration (EIA). Ter vergelijking: in 2021 exporteerde Saudi-Arabië maar liefst 1,6 miljoen vaten per dag naar China, blijkt uit cijfers van de General Administration of Customs (GAC).

“De dynamiek is drastisch veranderd. De relatie tussen de VS en de Saudi’s is veranderd, China is ’s werelds grootste importeur van ruwe olie en zij bieden het koninkrijk vele lucratieve stimulansen”, merkt een Saudische ambtenaar die bekend is met de besprekingen, op in een reactie aan Wall Street Journal.

Mokerslag voor de dollar

Hoe dan ook zou de beslissing om een deel van de olieverkopen af te handelen in yuan een stevige mokerslag zijn voor de dollar. Het grootste deel van de wereldwijde olieverkoop, ongeveer 80 procent, wordt gedaan in dollars. De Saudi’s verhandelen overigens hun olie sinds 1974 uitsluitend in dollars. Dat zijn ze destijds overeengekomen met de regering van de Amerikaanse president Richard Nixon.

China introduceerde in 2018 oliecontracten met yuan-prijzen als onderdeel van zijn inspanningen om zijn munt wereldwijd verhandelbaar te maken, maar het land is er tot nu toe niet in geslaagd om de dominantie van de dollar te schaden. Een deal met Saudi-Arabië zou daar dus wel eens verandering in kunnen brengen.

De Saudi’s zijn nog steeds van plan om de meeste olietransacties in dollars te doen, zeggen de mensen die bekend zijn met de lopende besprekingen. Maar de stap zou andere producenten in de verleiding kunnen brengen hun Chinese export ook in yuan te prijzen. China’s andere grote oliebronnen zijn Rusland, Angola en Irak.

Een eventuele overeenkomst tusseen China en Saudi-Arabië zou afbreuk kunnen doen aan de suprematie van de Amerikaanse dollar in het internationale financiële systeem, waarop Washington al tientallen jaren vertrouwt om schatkistpapier te drukken dat het gebruikt om zijn begrotingstekort te financieren.

Een hoge Amerikaanse ambtenaar noemde in een reactie aan Wall Street Journal het idee van de Saudi’s om olie aan China te verkopen in yuan “zeer onstabiel en agressief” en “niet erg waarschijnlijk”. De ambtenaar zei dat de Saudi’s het idee in het verleden al hadden geopperd toen er spanningen waren tussen Washington en Riyad.

(evb)