Na meer dan een maand zware gevechten in zowat elk dorp of elke stad rond de Oekraïense hoofdstad Kiev, trokken de Russische soldaten zich met hangende pootjes terug. Het behoud van de hoofdstad kan worden gezien als een klein mirakel, en de manier waarop Oekraïne dat deed is op zijn minst inventief te noemen.
Toen Rusland op 24 februari de invasie begon, trok meteen een grote troepenmacht vanuit Wit-Rusland op richting Kiev. Al snel arriveerden de Russen in enkele voorsteden van de hoofdstad: Boetsja, Hostomel en Mostsjoen. De strijd om Hostomel, dat enkele dagen lang van bezetter wisselde, kostte de Russen veel krachten. Een verovering van Irpin, wat hen tot aan de poorten van Kiev zou brengen, bleef daardoor uit.
De eerste fout
Nog voordat de Russen in de voorsteden arriveerden, begingen ze al een eerste fout. Russische soldaten vernielden de Kozarovytsji-dam, waardoor de vlakte die Irpin van Kiev scheidde een moeras werd, als ware het de IJzervlakte in de Eerste Wereldoorlog. Combineer dit met enkele door Oekraïne opgeblazen bruggen, en het wordt al meteen een stuk moeilijker om snel op te rukken. De kleine veldweggetjes waren uiteraard bekend terrein voor de Oekraïners, die de Russische voertuigen die toch de oversteek waagden gewoon neerknalde met antitankraketten. 1-0 voor Oekraïne.
NEW: Ukraine’s Kyiv Reservoir is spreading floodwaters near the Irpin River.
— Jack Detsch (@JackDetsch) March 23, 2022
Here are fields in Kozarovychi, just 25 mi north of Kyiv, on Feb. 28 & now.
Ukraine’s ambassador to the US said ?? troops destroyed a dam in a water reservoir nearby in 1st days of war.
?:@Maxar pic.twitter.com/loDGOordeL
Oekraïense Yogamatjes
De weinige Russen die de Irpin-vlakte dan toch konden oversteken, werden daar op een onaangename verrassing getrakteerd. Bijna meteen nadat de eerste Russische soldaat voet op Oekraïense bodem zette, hadden Oekraïense soldaten een fort gebouwd in de bossen bij Mostsjoen. Met behulp van loopgraven en versterkingswerken bij strategische punten kon Oekraïne het bos verdedigen. Achter de linies stonden namelijk raketsystemen, die een gesel waren voor Russische gevechtsvliegtuigen en raketten.
Daarnaast maakten Oekraïense soldaten ook gebruik van vernuftige, dure apparatuur om de Russen te bekampen: mousse yogamatjes van 1,50 dollar. Door zich onder de matjes te verschuilen, konden Oekraïense guerrilla’s niet opgemerkt worden door warmtecamera’s van Russische drones. Zo slopen ze, traag maar gestaag, richting Russische troepen, schoten enkele antitankraketten af op pantservoertuigen, en verdwenen vervolgens weer als dieven in de nacht.
Hulp van de overheid, en digitalisering
De Oekraïense soldaten op het slagveld werden echter ook enorm geholpen door de bevolking die niet meevocht, en zelfs door het ministerie van Digitale Transformatie en de inlichtingendiensten.
Het ministerie ontwikkelde namelijk de app Diia, die in normale tijden wordt gebruikt om digitale documenten, zoals rijbewijzen of Covid-paspoorten, bij te houden. Vanaf 24 februari werd de app echter ook gebruikt om de locaties van vijandige troepen te uploaden: zo konden de locaties snel worden doorgespeeld aan de troepen op het terrein.
Ook de inlichtingendiensten deden een duit in het zakje: zij startten al snel een chatbot op chatapp Telegram, “STOP Russian War”. Burgers konden snel informatie over Russische troepen, aangevuld met een screenshot van Google Maps, doorsturen, waardoor de soldaten zelf op de hoogte werden gehouden. Ook burgers die in door Rusland veroverde dorpen woonden, waren actief bezig info door te spelen.
Om misbruik te vermijden, en ervoor te zorgen dat er geen locaties van Oekraïense soldaten werden geüpload, was een team actief bezig alle doorgestuurde berichten te verifiëren, alvorens ze aan het leger door te spelen. Of hoe smartphones een oorlogswapen werden.