Frans Timmermans, de EU-Commissaris voor de Green Deal, presenteerde woensdag zijn Klimaatplan voor de EU. Het nieuwe plan is zijn mediamoment, zoveel is wel duidelijk. Zoals voorspeld gaat het plan inhoudelijk zeer ver: Europa neemt onverbiddelijk de leiding in de strijd tegen de klimaatopwarming.
- Zowat alle sectoren zullen moeten bijdragen om tegen 2035 liefst 55 procent minder CO2 uit te stoten en tegen 2050 klimaatneutraal te zijn.
- “Het zal verdomd moeilijk worden. Maar stel u de kost eens voor als we niets zouden doen.” Het was een vastberaden EU-Commissaris Timmermans, samen met een hele reeks EU-hoogwaardigheidsbekleders, onder wie Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen, die de groene plannen van de Europese Commissie voorstelden gisteren.
- Timmermans kwam onder meer op Terzake en in een reeksje Vlaamse kranten zijn verhaal doen. Dat komt simpelweg neer op: we hebben geen andere keuze. En ook: “Ja, mensen en bedrijven gaan het zeker voelen in hun portefeuille, als ze blijven CO2 uitstoten”.
- De Commissie heeft 13 grote maatregelen klaar. Maar de grootste ingreep wordt het feit dat de handel in emissierechten van CO2 fors wordt uitgebreid, een systeem dat nu al grote bedrijven laat betalen voor CO2-uitstoot. Voortaan zouden ook de auto-industrie, alle brandstoffen, maar ook de bouwsector, met dergelijke systemen rekening moeten houden.
- Daarnaast zijn er een paar heel concrete deadlines: tegen 2035 zouden geen nieuwe wagens op fossiele brandstof meer mogen worden verkocht. En al tegen 2035 moet de CO2-uitstoot van wagens 55 procent naar beneden.
- Zoals al eerder lekte wil de Commissie ook de uitstoot van de lucht- en scheepvaart fors meer gaan belasten.
- Ook opvallend: de EU wil in totaal ook liefst 3 miljard bomen extra gaan aanplanten, om meer CO2 uit de lucht te halen.
De internationale consequenties: de EU gaat tegenwind krijgen, onvermijdelijk.
- Binnen de EU zijn zeker de armere regio’s van Oost-Europa geen geweldige fan van die vergaande plannen. De vraag is of consumenten daar klaar zijn voor dergelijke drastische ingrepen, zoals het verdwijnen van de klassieke wagens binnen negen jaar.
- Daarvoor zwaait de Commissie met haar klassieke antwoord: een zak geld. Er is een fonds van 72 miljard euro voorzien om “energiearmoede” aan te pakken, en zo dus de stijgende energiefacturen te compenseren. Voor België is dat geen gouden oplossing: dit land kan rekenen op een magere 1,9 miljard euro uit het geheel. Dat zal niet volstaan om de zware kosten te compenseren.
- Maar ook buiten de EU komt er onvermijdelijk een strijd. De Unie is immers niet van plan om de import in de rijkste consumentenmarkt ter wereld zomaar ongemoeid te laten: al wie nog producten als staal, cement, aluminium of meststoffen wil invoeren, zal rekening moeten houden met forse CO2-taksen. Op die manier zal de Europese industrie fors worden beschermd.
- Voor handelspartners zoals de VS en de UK wordt dat dus een stevig debat: vrijhandel zal moeten rekening houden met het CO2-kader van de Europeanen. En voor China, dat nog de grootste opdracht voor zich heeft op het vlak van CO2-uitstoot, wordt de opgave enorm. Dat leidt haast zeker tot grote spanningen op het gebied van internationale handel, in de toekomst.
Ook binnen België zal een hartig woordje moeten worden gepraat.