Meer en meer laten homorechtenactivisten uit de islamitische wereld hun stem horen. Zij eisen het recht op ‘hun’ cultureel erfgoed op. Homoseksualiteit kwam namelijk op behoorlijk plastische wijze aan bod in verschillende kunstvormen uit de mohammedaanse geschiedenis, weet The Economist.
Decennialang hebben regimes in het Midden-Oosten beweerd dat homoseksualiteit zowel moreel onaanvaardbaar is als een geïmporteerde modegril uit het decadente westen. Veel homo-activisten zijn het daarmee op beide punten oneens. Het is net het homofobisch sentiment dat werd geïmporteerd, beweren zij, door de puriteinse Europeanen.
‘Verban de koloniale wet’, riepen actievoerders in Tunesië vorig jaar, verwijzend naar een wet die homoseks strafbaar stelt en die meer dan een eeuw geleden door de Fransen is geschreven. ‘Al deze homofobe wetten in het Midden-Oosten zijn door het kolonialisme ingevoerd om de permissieve beschaving van de islam te ondermijnen’, wist Ramy Khouili, Tunesisch activist.
De activisten wijzen op perioden in het islamitische verleden waarin Arabische heersers een liberalere houding hadden tegenover seksualiteit. Een overzicht.
Homopoëzie
- De traktaten van de 8e eeuwse geleerde Al-Djahiz zijn de oudst bekende waarin homoseksualiteit aan bod komt. In zijn teksten behandelt Al-Djahiz de poëzie en de zintuigelijke geneugten. ‘Seksualiteit in het algemeen associeert hij met de verlichting van lichaam en geest; homoseksualiteit is een teken van het goede leven’, aldus wijlen schrijver Hafid Bouazza.
- Abu Nawas is een bekende homoseksuele Arabische dichter uit de 8ste eeuw.
- Kalief Amin zou in het negende-eeuwse Bagdad een mannelijke minnaar hebben gehad en homoseksuele dichters hebben gefêteerd.
- Er is een klassiek libertijns genre genaamd ‘mujún’. Vrij vertaald is dat ‘hedonistische vuiligheid’.
- ‘A Promenade of the Hearts”, een verzameling verhalen en gedichten samengesteld door Ahmad al-Tifashi, een 13de-eeuwse Arabische seksuoloog, wordt opnieuw vaak uitgeleend in de bibliotheken van Beiroet. Volgens al-Tifashi is de penis beter geschikt voor anale dan vaginale penetratie.
- Ook in klassieke Ottomaanse poëzieteksten komen mannelijke minnaars aan bod.
Sodomieverbod
Over de Ottomanen gesproken: de Ottomaanse Turken, die in de 19e eeuw over het grootste deel van het Midden-Oosten heersten, zouden homoseksualiteit een eeuw vóór Amerika en Groot-Brittannië hebben gedecriminaliseerd.
In die tijd ‘kon je met een man of een vrouw zijn,’ zei de transseksuele stichter van de eerste homobeweging van Noord-Afrika, de Abu Nawas Associatie, tegen The Economist. ‘Er waren mannen die zich als vrouw kleedden en als vrouw leefden, en dat was normaal.’
Sommige activisten onderzochten oude wetteksten en vonden tegenstrijdigheden. Klassieke juristen hielden vast aan het duidelijke verbod op sodomie in de Koran, maar discussieerden over hoe diep de penis moest binnendringen om als overtreding te worden beschouwd. (Tot aan de lijn van de besnijdenis, volgens een standaardwerk geschreven door sjiitische moslims).
De jihadisten van Islamitische Staat gooien homo’s van daken, zich beroepend op een uitspraak van de Profeet die de praktijk zou goedkeuren. Maar geleerden hebben moeite om historische gevallen te vinden waarin iemand dit vers letterlijk heeft genomen.
Critici
De herwaarderingsgolf van homoseksualiteit in de islam heeft zo zijn critici. Veel feministen zijn seculier en zien moslimgeestelijken als onderdeel van het patriarchaat dat zij omver willen werpen.
Toch zijn de meesten bereid om hun steun te verlenen aan homoseksuelen die nu geconfronteerd worden met arrestatie, marteling en censuur door Arabische heersers. ‘Het probleem is niet de islam,’ beweert Rasha Younes, een Libanese onderzoeker voor Human Rights Watch. ‘Het zijn de onderdrukkende regimes die ons en het Midden-Oosten in zijn naam willen controleren.’
