De gevechten tussen het Oekraïense leger en de pro-Russische separatisten in het oosten van het land laaien weer op, maar op een echte grootschalige Russische invasie is het nog afwachten. Ondertussen gebeuren toch enkele dubieuze en vreemde zaken in de grensstreek met buurland Oekraïne. Daarbovenop kondigt Rusland nieuwe militaire oefeningen aan.

De eerste leugentjes van het Kremlin in de huidige situatie vonden vorige week plaats. Toen kondigde president Vladimir Poetin namelijk aan dat de meeste Russische troepen na hun militaire oefeningen gewoon zouden terugkeren naar hun basissen. Woensdag bleek dit een flagrante leugen te zijn: 7.000 nieuwe Russische troepen arriveerden aan de grens met Oekraïne, waardoor Amerikaanse bronnen het totaal nu schatten op zo’n 150.000 tot 190.000 Russische soldaten.

Rusland verspreidde, onder meer via RT, Ria News en Sputnik, drie media die bekendstaan om hun pro-Kremlin-boodschappen, een massa aan filmpjes om de de-escalatie aan te tonen. Er was echter niet veel onderzoek nodig om te zien dat dit gefaked was: uit metadata die chatapplicatie Telegram bijhoudt, blijkt dat de filmpjes al enkele dagen eerder werden opgenomen, en dit dus gewoon geregisseerd was. Onderzoeksmedium Bellingcat verspreidde via Twitter zelfs een manier hoe je zelf de metadata van filmpjes kan bekijken, en de dag van opname kan achterhalen.

Vrijdag werd even spannend

De afloop van vorige week en het weekend samengevat: Vrijdag begon met een Poetin die een decreet ondertekende, waarbij Russische reservisten (twee miljoen mannen) werden opgeroepen zich aan te melden voor trainingen. Ook die dag kondigde de zelfuitgeroepen onafhankelijke Volksrepublieken Luhansk en Donetsk aan burgers te gaan evacueren. Dit gebeurde nadat onder meer Zvezda News, de spreekbuis van het Russische ministerie van Defensie, aangaf dat Oekraïne de regio’s zou binnenvallen.

Hierbij hetzelfde liedje als bij de Russische de-escalatie: een pro-Russisch medium bericht, maar achteraf blijkt alles getrukeerd. Ook de oproepen tot evacuatie werden twee dagen ervoor al opgenomen. Maar ’s avonds werd de situatie in Oost-Oekraïne pas echt ontvlambaar, vrij letterlijk zelfs.

In het centrum van Donetsk ontplofte de wagen van majoor-generaal Denis Sinyakov, de veiligheidschef van de Donetsk People’s Republic. Of althans, dat deed men uitschijnen. Normaal rijdt Sinyakov namelijk in een splinternieuwe, peperdure UAZ Patriot. De ontplofte jeep was echter een aftands legerwagentje, maar droeg wel de nummerplaten van Sinyakov. Toeval of niet, de media die het eerst ter plekke waren en nog geen vijf minuten na de ontploffing berichtten dat het om een Oekraïense aanslag zou gaan, waren Ria News, RT en Sputnik.

Later die avond waren nog enkele kleinere ontploffingen te horen in en rond Donetsk en Luhansk. De rebellen en Oekraïense soldaten waren namelijk met bombardementen gestart. Vlakbij de stad Luhansk werd echter een grotere ontploffing waargenomen. Verschillende media lieten meteen weten dat het om de Druzhba-gaspijplijn ging, één van de belangrijkste pijplijnen die gas naar Europa voert. Opmerkelijk is wel dat deze pijplijn in de verste verte niet bij Luhansk passeert. De berichtgeving kwam opnieuw van RT en Ria News.

Het weekend in

Zaterdag vonden vervolgens grootscheepse Russische en Wit-Russische militaire oefeningen plaats. Deze werden al aangekondigd voor de crisis, maar werden voor de gelegenheid ongeveer een half jaar vervroegd. De “Grom”-oefeningen, wat zoveel betekent als donder, bestonden uit de luchtmacht, de Noordelijke en Zwarte Zeevloten en landeenheden, om de bommenwerpers, intercontinentale ballistische raketten en raketten die vanuit onderzeeërs worden afgevuurd maar niet te noemen.

Vandaag spelen de belangrijkste feiten zich (voorlopig) af in Wit-Rusland. Daar kondigde de minister van Defensie aan dat de aanwezige Russische troepen voorlopig niet zullen terugkeren naar Rusland, maar in Wit-Rusland zullen blijven. Wit-Rusland is voor Poetin een belangrijke strategische factor, aangezien van hieruit de Oekraïense hoofdstad Kiev binnen handbereik ligt.

Om de schrik voor een invasie nog wat aan te sterken, heeft de Israëlische website Intelli Times ontdekt dat Wit-Rusland de wegcamera’s op de belangrijkste wegen richting Kiev heeft uitgeschakeld. In het geval van een invasie via Wit-Rusland kunnen de Russische troepen dus niet gefilmd worden.

(jvdh)