Het klassieke blufpoker vooraf aan een groot begrotingsconclaaf, dit weekend gepland, is volop bezig in de Wetstraat. Daarbij zitten we in de fase van hard-tegen-hard: het gaat moeilijk, zo is bij verschillende bronnen te horen. Want, ieder heeft zijn eisen, of zijn veto’s. De kern komt vandaag nog samen, maar iedereen kijkt naar de discussies van eind deze week: dinsdag is er dan de State of the Union.

Voor het weekend kan er niet echt versneld worden, omdat premier Alexander De Croo (Open Vld) er niet is: hij zit in Praag, donderdag voor een brede top met EU-landen en een hele reeks landen daarrond in Europa, en vrijdag dan voor een informele top van de 27 landen. Die belooft fel te worden: Duitsland zal moeten komen uitleggen waarom het geen Europese maatregelen wil, maar wel een eigen pakket van 200 miljard noodhulp besliste.

Interessant daarbij is dat de Europese Commissie vandaag alvast toch weer de deur openzet naar het ondertussen roemruchte prijzenplafond. Ursula von der Leyen kreeg scherpe kritiek, omdat ze als Commissievoorzitter niet 16 Europese landen wilde volgen die daar voorstander van zijn maar eerder naar de Duitse ‘njet’ leek te luisteren.

Vanmorgen in het Europees Parlement gaf von der Leyen toe dat zo’n prijzenplafond “een tijdelijke oplossing” kan zijn, als “de bevoorradingszekerheid niet in het gevaar komt”. En dus komt er vrijdag op de informele top in Praag toch een voorstel van de Commissie in die richting. Meteen goed nieuws dus voor De Croo, die daar al maanden mee leurt. 

Intussen dus het federale spel rond de centen. Zeker de MR probeerde het handig te spinnen: voorzitter Georges-Louis Bouchez (MR) koppelde daarbij luidruchtig nieuwe hervormingen voor de arbeidsmarkt (het beperken van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd) aan de rest van de onderhandelingen. Zonder zo’n toegeving voor de liberalen, weigerde hij om te beginnen aan de gedroomde fiscale hervormingen, die de socialisten maar zeker ook cd&v nu eindelijk wel willen.

En kijk: blauwe bronnen signaleren nu “dat er van beiden geen sprake is”, zeker niet nu met de begrotingen. “Dat is voor na de State of the Union”, is te horen. Enkel een ingreep op de effectentaks zou nog kunnen.

Bij de socialisten is een andere uitleg te horen: “Tja, plots willen de liberalen hier niet meer over praten. Maar het is zo doorzichtig als iets: Bouchez rijdt het vast, omdat hij het zogezegd over de arbeidsmarkt wil hebben.”

Bij cd&v, met minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) als grote voorvechter van die fiscale hervormingen, willen ze er alvast ook niet van horen. “Wij hebben toch niet de indruk dat hij niet al een deel van fiscale hervorming wil laten ingaan? Integendeel, ook tijdens zijn hoorcollege in Gent gisteren heeft hij dit duidelijk gezegd”, zo is in de wandelgangen te horen.

Onder meer het verder afschaffen van de bijzondere bijdrage, een crisisbelasting uit de tijd van Jean-Luc Dehaene (cd&v) zou wat meer zuurstof aan de gezinnen moeten geven: een mini-taks shift waar Van Peteghem al langer van droomt, blijft dus toch een optie, ondanks dat anderen dit al van tafel hebben geveegd. “Ach, er wordt zoveel gespind. De premier noemt dat zelf dus ‘scheten’, die afleiden van de kern van de zaak. Waarvan akte”.

Waar wel een consensus over lijkt te ontstaan: een ingreep(je) in de index. Geen indexsprong of morrelen aan de stijgingen voor de werknemers. Dat is taboe voor de socialisten, ook al dringen de werkgevers erop aan. Maar het is de overheid die wél iets kan doen: de MR legt al langer op tafel om de index niet meer bruto, maar netto toe te kennen. Dat betekent dat de werkgevers op het extra deel door de index geen bijdrage moeten betalen, of die bijdrage uitgesteld gaan mogen betalen.

En kijk: ook de socialisten lijken akkoord. “Wij zijn daar in tijden van crisis ten gronde niet tegen”, zo is te horen. “’Maar het zal een deel uitstel en een deel afstel zijn”, zo is te horen. Alleen kom je zo alleen weer heel snel bij een extra uitgave, net op moment dat er een tekort van al 23 miljard is. Want minimale berekeningen gaan uit van een extra loonkost van tussen de 8 tot 10 miljard euro, voor alle werkgevers, door de index, in 2023. Daar zitten dan voor rond de 2 miljard euro aan werkgeversbijdragen bij volgend jaar. Een enorme som dus, als men die wil gaan kwijtschelden, of zelfs later innen.

“Wij hebben wel een lijst liggen met fiscale maatregelen die daarbij zouden kunnen helpen inkomsten te vinden”, zo is te horen bij de socialisten. Of hoe we terug zijn bij de start: fiscale hervormingen.