De zweeppartij, dat blijft PVDA. Voorzitter Peter Mertens ziet zich als de leider van een ‘links authentiek blok’ in oppositie, dat ‘moet duwen waar het pijn doet’, tegen deze Vivaldi-ploeg. Kop van Jut? Vooral de PS:

• ‘De PS is echt een machtspartij. Zoals de CVP heel lang de staatspartij in Vlaanderen is geweest, is de PS tot vandaag de staatspartij in Wallonië. Zonder lidkaartje wordt er niet veel geregeld daar.’
• ‘Dat men vanuit de PS akkoorden heeft gezocht met de N-VA, wij verschieten daar niet zo van. De PS is tot veel bereid om haar macht te behouden en heeft dat in de geschiedenis ook altijd gedaan.’

2020 was een speciaal jaar. Als u het zelf een score moet geven tussen nul en tien?

‘Ik denk dat er twee parameters zijn. Er is een parameter van de eenzaamheid, de mensen die hun jobs kwijt zijn, de ellende eigenlijk. Dat is twee op tien, dat is weinig perspectief. Faillissementen.’

‘Maar dan, zoals Camus het zegt, hij heeft een boek geschreven over de pest. In elke plaag zie je de andere kant van de mens. En op het gebied van de weerbaarheid, de solidariteit, de onderlinge hulp, zeker tijdens de eerste golf, zag je ook iets heel creatiefs gebeuren en iets moois. En dat is dan zeven, acht op tien.’ 

‘Dus het zal ertussen liggen, naargelang de parameter.’ 

Hebt u voor uzelf een hoogtepunt in dat jaar?

‘Nee, ik heb wel wat meegemaakt … Mijn schoonvader is helemaal in het begin van de coronacrisis overleden.’ 

‘Op 13 maart, toen de lockdown op vrijdag inging. Het was de laatste keer dat ik hem gezien heb en ik had het zelfs niet door. Want ik ging naar het ziekenhuis en toen ik buitenkwam, werd het ziekenhuis afgespannen. Ik heb hem daarna nooit meer gezien.’

Hij is overleden aan corona?

‘Nee, nee. Aan kanker. Hij heeft zich doodgerookt.’

‘Maar alleen zijn kinderen mochten dan nog bij het proces zijn in het ziekenhuis vanaf 13 maart. Dus ik wist niet dat het de laatste momenten waren met hem.’

‘Op de uitvaart mochten wij ook maar met vijftien zijn. Dat was heel bevreemdend. Dat was wel buiten, op een kerkhof onder een treurwilg. Heel mooi, maar wel maar met vijftien.’

‘Het waren heel chaotische maanden, op het gebied van de pandemie. Maar de politiek liep achter de feiten aan. Ik heb dat zelden gezien, dat men zo achter de feiten aanliep.’

PVDA-voorzitter Peter Mertens

‘En ik reed terug naar huis van die uitvaart in de auto en ik hoorde toen nog eerste minister Wilmès op de radio zeggen: ‘We moeten streng zijn. We moeten de normen volgen en we mogen maar met vijftien voor een uitvaart zijn.’ Maar tegelijkertijd hoorde ik ook dat bijvoorbeeld een fabriek voor uitlaatpijpen bleef draaien met 150 mensen binnen.’ 

‘Toen dacht ik: er klopt toch ergens iets niet. Met vijftien mensen een uitvaart van een dierbare buiten, en met 150 mensen in een productiehal uitlaatpijpen? Die verhoudingen zitten toch niet juist. En dan heb ik besloten om daar een boekje over te schrijven: Ze Zijn Ons Vergeten.’ 

Ik vroeg eigenlijk naar een hoogtepunt, sorry. Maar dat lijkt me eerder een dieptepunt?

‘Ja, ik wou daar dan ook iets mee doen. Je maakt dat mee. Dat gaat snel en ik vermoed dat veel mensen het lastig hebben gehad, bijvoorbeeld om afscheid te nemen of niet afscheid te nemen. Dat is een oude culturele zaak. De Grieken hebben daar oorlogen over gevoerd, om afscheid te kunnen nemen.’

Het is iets heel fundamenteels hé, dat we verloren zijn. Heel veel mensen hebben dat meegemaakt in de woonzorgcentra. 

‘Voilà. Om dat niet te kunnen doen, dat is ongelofelijk ingrijpend. Ik heb dan wel de chance, denk ik, of de kracht kunnen hebben, om daarmee een boek te kunnen maken. Dat voor een deel af te schrijven en daarmee aan de slag te kunnen. Ik heb dat wel kunnen verwerken. Dat was een dieptepunt, maar ik heb ook het gevoel dat ik daarmee aan de slag ben kunnen gaan.’

Jullie waren heel kritisch over die regering Wilmès. Dat was echt een slecht beleid, vonden jullie. Neem ons nog eens terug mee naar die periode?

‘Er was heel veel chaos. Het was heel onduidelijk en ik begrijp dat in eerste instantie. Je krijgt zo’n pandemie over je dak als Belg en als wereld eigenlijk, want wie had nu gedacht dat zo’n vleermuisvirus over ons zou neerdalen? En dus veel dingen waren nieuw, en dat begrijp ik ook. Men was niet voorbereid. En wie is daar nu eigenlijk op voorbereid?’

‘Maar naarmate die weken vorderden en die maanden vorderden, dacht men of dachten wij: men gaat toch een aantal zaken leren. En dan bleek dat niet het geval.’

‘Men wou Lombardije vermijden in de ziekenhuizen. Dat is gelukt, ook dankzij de fantastische inzet van dat personeel. Maar in de woonzorgcentra was het een catastrofe. Wij zijn uiteindelijk zelf met Geneeskunde voor het Volk gaan testen in woonzorgcentra. Wij hebben die protocols hier in het Parlement aangeboden aan de minister van Volksgezondheid, Maggie De Block (Open Vld).’

‘Die heeft dat van tafel geveegd, ik vond dat redelijk surrealistisch. Achteraf bleek dan dat ze geen eigen protocols hadden en die woonzorgcentra die eerste testers, neuswissers, dat die zonder handleiding daar werden gedropt. Terwijl wij die protocols hier al gegeven hadden, omdat dat een zekere medische knowhow vereiste …’

‘Toen dacht ik: ‘Wat voor een arrogantie’. Dan had je ook nog de communautaire discussie. Iedereen was bevoegd, maar uiteindelijk niemand verantwoordelijk, in communautaire zin. Dus dat waren heel chaotische maanden, vond ik. En op het gebied van de pandemie, maar de politiek liep achter de feiten aan. Ik heb dat zelden gezien, dat men zo achter de feiten aanliep.’

‘Wat is je plaats in de maatschappij als je met pensioen bent? We hebben een soort moderne vergeetputten gecreëerd, massavergeetputten.

PVDA-voorzitter Peter Mertens

‘Nogmaals, in het begin van de pandemie kon ik dat nog begrijpen. Want dat was nieuw. Maar op een bepaald moment moet je toch weer voor de zaak kunnen gaan.’

Federaal kan je nog zeggen: ze hadden misschien het excuus dat het geen volwaardige regering was, geen meerderheid. Vlaams was dat niet het geval, daar waren jullie ook heel kritisch eigenlijk.

‘Net op het gebied van de woonzorgcentra, omdat dat ons eigen Lombardije was. Ik heb daar ook een stukje over geschreven in het boek. Ik vind die vermarkting van de zorg en met name in de ouderenzorg al veel langer een probleem, omdat je …’

Het was eigenlijk een crisis van het kapitalisme, zegt u?

‘Ja, op dat punt wel.’

‘Wat doen wij met onze ouderen in de maatschappij, om dan weer met het oudjaar een beetje cultureel te worden, maar de Inca’s, de Indianen, de meeste Afrikaanse culturen … Het respect voor de wijsheid van mensen die iets ouder zijn. Voor de ervaring.’

‘Ik mis dat vandaag een beetje in onze samenleving. Als je hier ervaring op je teller hebt, je bent op een bepaald moment in pensioen en wat is je plaats dan in de maatschappij? Wij hebben een soort moderne vergeetputten gecreëerd, massavergeetputten. Die grootschalige woonzorgcentra die in handen zijn van Franse multinationals meestal. Waar de laatste euro uit de pamper en uit het personeel wordt geperst. En dat, vind ik, is helemaal failliet gegaan tijdens die coronapandemie.’ 

‘Dan heb je het discours nog gehad van het dode hout. Laten we dat kappen. Dat was iemand van De Telegraaf, mevrouw Zwagerman, denk ik. Een editorialiste, die schreef over het dode hout dat moet gekapt worden, want het kan toch niet zijn dat we heel de samenleving gaan gijzelen voor ouderen. Dat is een maatschappijdebat. Want ik heb dan zoiets: ‘Oké, maar die ouderen hebben ook wel heel de maatschappij gedragen gedurende een kleine eeuw, hebben heel hun leven bijgedragen.’ Nu zijn ze met pensioen en dan moeten ze gekapt worden. Met dat soort mentaliteit ben ik het niet eens.’ 

Anderzijds moet u ook wel vaststellen dat de jonge generatie vandaag ook een heel zware prijs betaalt?

‘Onwaarschijnlijk, dat is dan de andere kant inderdaad. Als je dan hoort, de mentale toestand van jongeren. Er zijn een aantal professoren die nu inderdaad hebben geschreven: ‘Het sociale contact bij jongeren is even nodig als het brood.’ En ik denk dat ook.’ 

‘Dus die mentale weerslag op jongeren om niet met mekaar in contact te kunnen gaan, dat is gigantisch. En die betalen de grote prijs. Dan zie je ook dat de maatschappij op het gebied van opvang van die mentale zorg ook niet klaarstaat.’ 

‘Die mentale backlash komt er nog, maar je moet wel drie weken wachten voor je een beroep kan doen op begeleiding. De zelfdodingscijfers stijgen opnieuw en zijn verontrustend.’ 

‘Het zijn niet alleen de ouderen die een prijs betalen, ook de jongeren. Er is een zware beproeving eigenlijk op de maatschappij, maar ook op de menselijkheid van de maatschappij.’

Maar wat men bij jullie en ook bij socialisten hoort, ‘het is meer dan ooit bewezen dat sociale zekerheid, solidariteit, dat het nodig is in zo’n pandemie’. Misschien is die crisis wel de beste reclame voor u?

‘Ik denk dat het de beste reclame is voor het maatschappijdebat. Hoe zorg je opnieuw voor menselijkheid in de samenleving, voor goeie sociale zekerheid, voor openbare diensten, voor goeie ziekenhuizen, voor respect voor de zorg? Een jaar geleden hadden we het in het eindejaarsinterview over het noodfonds. Wij hadden het voorgesteld voor de ziekenhuizen. Toen werd ons voorstel nog weggezet als populisme van de hoogste …’

Het is ondertussen gestemd, jullie voorstel is erdoor geraakt. Het ging over veel geld, hè.

‘400 miljoen euro. De nieuwe regering heeft dat hernomen. Nu is dat voor iedereen klaar, duidelijk en helder, maar exact een jaar geleden was Peter Mertens en het noodfonds het summum van populisme. Dus op een jaar is dat heel snel gekanteld en dat is een goeie zaak inderdaad.’

‘Maar nog niet alles is oké. Er moet nog echt heel veel gebeuren rond faire fiscaliteit, rond investeringen in de gezondheid. Maar het is een start en het kan de twee kanten uit.’ 

Duits federalisme

Federaal hebben we na een ellenlange periode eindelijk een regering gekregen. Een relatief linkse regering. Maakt u dat dan blij?

‘Ik ben tevreden dat er een regering is, ik zal het maar zo zeggen. Want die poespas kon niet blijven bestaan. We waren aan het aanmodderen en er was een complete verzieking van de hele politiek bezig. Een verrotting die, denk ik, niemand deugd doet. Noch de burger, noch iedereen die begaan is met het land.’

‘Men had met veel bombarie een rijkentaks aangekondigd, om eindelijk de sterkste schouders te laten betalen. Maar uiteindelijk blijkt het gewoon symbolisch te zijn en blijkt die effectentaks alleen maar een effectloze taks te zijn zonder echte bijdragen.’

PVDA-voorzitter Peter Mertens

‘Maar je ziet nu een constellatie van een drietal blokken en dat is nieuw in het Parlement. Je hebt al die regeringspartijen, de traditionele partijen die de verkiezingen verloren hebben, die zijn gaan samenhokken in Vivaldi. Je hebt dan het separatistische blok, zal ik het maar noemen. Of het Vlaams-nationale blok met Vlaams Belang en N-VA.’

‘En dan wij. Dus je hebt authentiek links die ook in de peilingen aan het groeien zijn. En ik ben blij dat het authentiek links blok er is, omdat wij duwen waar het pijn doet. Men had bijvoorbeeld met veel bombarie een rijkentaks aangekondigd, om eindelijk de sterkste schouders te laten betalen, maar uiteindelijk blijkt het gewoon symbolisch te zijn en blijkt die effectentaks alleen maar een effectloze taks te zijn zonder echte bijdragen.’

‘Dus er komt geen serieuze vennootschapsbelasting. Men had ook aangekondigd om de pensioenleeftijd te herbekijken, om een oplossing voor de zware beroepen te vinden. Dat komt er ook allemaal niet.’

Dat zijn allemaal zaken die de PS wel beloofd had. 

‘Ja, nieuwe politieke cultuur. Bon, de kabinetten … Er is juist niets veranderd. De zelfbediening blijft verdergaan. Al goed dat wij daar ook zijn om te duwen waar de pijn blijft. En om op links die kritiek op de centrumregering te hebben.’

Hoe kijkt u naar de figuur van Alexander De Croo (Open Vld) als premier?

‘Ik denk dat hij wel voor een zekere verbinding zorgt en dat is ook nodig binnen heel dat kader van … Want hij rijmt veel bij elkaar. Hij rijmt verschillende partijen, ook rond de toekomst van het land. Een aantal partijen die … Zoals Open Vld en de groenen die meer begaan zijn rond de eenheid van het land, en dan ook nog de confederale vleugel van de PS, die eigenlijk al een akkoord op zak hadden met de N-VA richting 2024. Je moet heel dat stelsel bij mekaar hangen en houden en dat doet, denk ik, De Croo wel.’

De PS heeft nu een voorstel gedaan om vier verschillende regio’s te creëren. Hoe ziet u dat evolueren?

‘Ja, ik denk dat 2024 een kerndatum wordt. Omdat je natuurlijk dat separatistisch blok hebt dat druk zit uit te oefenen naar 2024. Dat een confederale stap voorwaarts wil zetten in 2024. Dus er komt een groot debat over de toekomst van het land. Ik denk dat onze positie daar ook heel duidelijk in is.’ 

‘Het loopt nu vast en corona en de pandemie hebben ook aangetoond dat negen ministers van Volksgezondheid, dat het niet werkt. Het was vorige week hier nog eens een heel debat, dat zelfs de gegevens over de bronopsporing, van waar mensen nu besmet zijn … Bon, het geraakt er niet door. We krijgen niet alle informatie, het blokkeert op alle mogelijke niveaus.’

U bent de enige eigenlijk die zegt: ‘Wij willen naar een unitaire staat, alles weer Belgisch.’ 

‘Alles … De regio’s moeten er natuurlijk blijven, maar op het gebied van Volksgezondheid, op het gebied van Milieu en Verkeer heb je inderdaad meer centralisatie nodig. Voor ons is de koers duidelijk. Wij willen een soort Duits federaal model. Waar je ook nog regio’s hebt, maar waarin er wel een hiërarchie is. Dat is het grote verschil. In Duitsland is de federale staat hiërarchisch overste. Hier is dat niet.’ 

‘Dat is één duidelijke koers. En een andere duidelijke koers is: wij willen naar het confederale model richting splitsing. Daartussen is er een spreidstand bezig van de Vivaldisten die met de PS zich naar het ene laten verleiden en met een andere partij die eerder in onze richting schuift.’

‘Bon, ik denk dat er echt twee duidelijke keuzes zijn. Als je België wilt doen overleven, zal je een nieuw soort Duits federalisme nodig hebben met een hiërarchie van het federale model.’ 

De Verlichting

Jullie zitten ideologisch op een aantal vlakken toch heel dicht tegen de PS, samen ook in de vakbond FGTB. Dan stel je toch vast dat die PS afgelopen zomer eigenlijk een akkoord had met Bart De Wever (N-VA). Hoe hebt u daarnaar gekeken?

‘Wij kennen de PS al langer, ook vanuit Wallonië. Niet alleen vanuit Nederlandstalige bril. Wij kennen de PS omwille van de schandalen bij VOO. De PS is echt een machtspartij. Zoals de CVP heel lang de staatspartij in Vlaanderen is geweest, is de PS tot vandaag de staatspartij in Wallonië. Zonder lidkaartje wordt er niet veel geregeld daar.’

‘Er wordt heel veel achter de schermen gedaan. Dus wij hebben altijd heel hard gebotst met de PS. Want om een plaats te verwerven in Wallonië moet je botsen met dat establishment en bots je dus met de PS. De clash met de PS in Luik en in Charleroi en Namen is heel moeilijk geweest.’ 

‘Als de PS het confederale model samen met de N-VA wil uitdragen, gaan ze ons op hun pad treffen’

PVDA-voorzitter Peter Mertens

‘Dat men dus vanuit de PS akkoorden heeft gezocht met de N-VA, wij verschieten daar op zich niet zo van. De PS is tot veel bereid om haar macht te behouden en heeft dat in de geschiedenis ook altijd gedaan. Destijds met de CVP natuurlijk altijd. En met de liberalen. Nu met de N-VA. De PS is echt een klassieke machtspartij.’

De dag dat er een coalitie ontstaat tussen jullie en de socialisten is dus toch nog veraf?

‘Ik weet niet hoe ver dat ver is. In tijden van pandemie loopt de geschiedenis in pieken en dalen die groot zijn.’

Hier in het Parlement hebben jullie wel al een aantal keren samen met dat links blok dingen gestemd. Of zelfs samen met Vlaams Belang. 

‘Ja, ik denk dat het noodfonds in de zorg een belangrijk voorbeeld daarvan is, dat we die dingen hebben kunnen bereiken. We gaan nog een aantal dingen zo doen. We gaan de btw op energie, de beloftes die er waren om die te doen dalen, we gaan dat opnieuw op tafel leggen, enzovoort.’ 

‘We gaan geval per geval zien, maar rond de PS zelf … Ik denk dat het naar de keuze van 2024 afhangt, of men echt dat confederaal model gaat willen met de PS of niet. Als ze het confederale model samen met de N-VA willen uitdragen, gaan ze ons op hun pad treffen uiteraard.’

De kritiek die, ook niet voor het eerst dit jaar, komt, is: PVDA worstelt met zijn roots, met het verleden. Uw partijgenoot Jos D’Haese kreeg het niet over zijn lippen om het regime van Stalin te veroordelen. Hij zei: ‘Ja, dat is mijn denkkader niet’. Dat is toch een verleden dat u blijft achtervolgen?

‘Iedereen, elke partij komt uit zijn traditie en wij komen ook uit een communistische traditie met de mooie dingen die gebeurd zijn hier in het verzet in WO II. De partizanen die hier geweest zijn.’

Maar het ging over Stalin.

‘Ja, oké. Maar dat je verdedigt wat de communisten deden, de communisten net na WO II zaten hier in België in een regering. De liberalen zijn dat al lang vergeten, die antifascistische traditie.’

Ze hebben er niet lang in gezeten.

‘Nee, ze hebben er niet lang in gezeten. Ze hebben zich er heel sukkelachtig laten uitbonjouren. Het heeft hen niet veel deugd gedaan.’

‘Maar goed, er zijn mooie dingen opgebouwd op het gebied van sociale zekerheid, op het gebied van wat Julien Lahaut hier heeft gedaan. Dus dat je dat in die traditie verdedigt, in de context van toen, dat lijkt mij logisch. Maar uiteraard gaat de PVDA niet overleven als de PVDA niet radicaal 21ste-eeuws is en zich naar een perspectief van deze eeuw zet. Zoals geen enkele andere partij kan overleven.’

Dan herhaal ik toch nog eens die vraag over Stalin. Is dat nog ergens een referentiekader dan? Kan u ook erkennen dat dat een massamoordenaar was?

‘Natuurlijk is dat geen referentiekader meer, dat zou heel dom zijn om dat als een referentiekader te pakken. Dat is evident dat dat niet zo is.’ 

Wat ik vaststelde: kritiek vanuit de PVDA op het privacybeleid. Dat is interessant, als je ziet welke regimes er vandaag communistisch zijn of in dat soort denkkader zitten, dan is privacy toch niet het hoogste goed?

‘Ik denk dat dat wel een misvatting is, want wij vinden privacy echt al vrij lang belangrijk. Privacy is een van de waarden van de Verlichting. En de PVDA en heel de arbeidersbeweging is ontstaan in de schoot van de Verlichtingsbeweging.’

Maar als je ziet wat China vandaag doet …

‘Nee, absoluut. Absoluut. Maar als je die liberale bourgeoisstroming had in de Verlichtingsbeweging, waaruit de liberale partij uiteindelijk is gekomen, en daarna heb je een afscheiding gehad met de arbeidersbeweging.’ 

‘Door de pandemie verdwijnen privacyrechten als sneeuw voor de zon’

PVDA-voorzitter Peter Mertens

‘Maar die komen uit de traditie waarbij je je tegen het absolutisme, de absolute feodale macht die jou kon controleren, afzet. Niet met drones, maar met heel het papendom kon men jou controleren. Dus dat men daartegenover de bescherming van de eigen levenssfeer zette, dat is ongelofelijk belangrijk geweest.’

‘En nu zijn er twee zaken die dat bedreigen, heel hard. Dat is de kwestie van het internationaal terrorisme, dat hebben we na de aanslagen gezien. En de hele discussie van spioneren, cyberspioneren en huiszoekingen door de pandemie.’

‘Want via de pandemie verdwijnen er privacyrechten als sneeuw voor de zon. Individuele privacyrechten, maar ook collectieve rechten. Denk maar aan betogingen, denk maar aan betogingsverboden of manifestatieverboden, avondklokken. Er zijn al sheriffs her en der te lande te vinden die avondklokken invoeren die niks met corona te maken hebben.’

Dit jaar was er ook die veroordeling in Luik van de vakbond, omwille van de belemmering van het verkeer. Een patiënt overleed in het ziekenhuis, omdat de chirurg niet ter plaatse raakte.

‘Dat oorzakelijk verband is nog een ander proces dat loopt. Dat staat ter betwisting.’

Maar het is wel een belangrijk feit dat leden van de vakbond individueel worden veroordeeld?

‘Dat is nieuw, hè.’

‘Dat zie je ook. Dus je hebt de privacy die een beetje verdwijnt, maar je hebt een aantal van die collectieve rechten. Want de botsing tussen de belemmering van het verkeer en het stakingsrecht is een discussie die 150 jaar oud is. In de tijd van Daens was het niet anders. Alleen waren er niet zo veel autostrades toen en was het toen paard en kar die men tegenhield. Nu houdt men autostrades tegen en dat is een moeilijke discussie.’ 

‘Maar het recht om de arbeid neer te leggen, het recht om te staken, het recht om uw collectief wapen als arbeidersbeweging te gebruiken, gelukkig wordt dat nog getoond.’

‘Diegenen die in 2020 het hardst vooruit zijn gegaan in de sociale strijd, zijn de mensen van de zorg. Dat vind ik ongelofelijk knap. Want midden van de pandemie, net voor de zomer, had je in de verschillende ziekenhuizen in Vlaanderen ook, en in Wallonië, maar ook in Vlaanderen acties die niemand had verwacht. Met 1.100 zijn ze in Leuven buitengekomen …’

Ze hebben hun rug gekeerd naar de regering. 

‘En de rug gekeerd hier in Brussel met het Sint-Pietersziekenhuis. Maar in Leuven ook, in het Universitair Ziekenhuis, bijna iedereen is buitengekomen. In Kortrijk ook. Dat de zorg haar actiemiddel gebruikt om te zeggen: ‘Oké, jullie mogen voor ons elke avond applaudisseren en ons elke avond helden noemen, maar als daar niks substantieels tegenover staat en wij handen tekort blijven hebben en premies te weinig blijven hebben, dan is voor ons de zaak wel heel zuur.’’ 

‘En dan denk ik: goed dat er een arbeidersbeweging is, goed dat er een vakbond is en goed dat er een megafoon is die de rechten van die mensen vertegenwoordigt.’ 

Larie en apekool

Vooruitblik naar 2021. Wat is uw belangrijkste voornemen? 

‘Ik heb zo het gevoel dat ik tien familiefeesten en twintig barbecues achtersta, dus ik wil echt tijd nemen om veel mensen die ik niet heb gezien, opnieuw te ontmoeten. Ik heb zo het gevoel dat ik een uitnodigingsboekje ga hebben om bij mensen te gaan eten of mensen bij mij thuis uit te nodigen om te eten. Ik ben ook een sociaal wezen, zoals elk mens normaal gezien. Ik mis dat onwaarschijnlijk hard, eigenlijk. Ik ben die Zoom-affaires kotsbeu. Echt kotsbeu.’

Is dat een partijstandpunt? 

(lacht) ‘Dat is geen officieel … Nee, dat is een persoonlijk standpunt.’

Wat is de wens voor het land?

‘Wij zijn nu bezig met de ‘winter van de solidariteit’ die we georganiseerd hebben. We zijn op 500 plaatsen solidariteitsacties aan het doen met mensen die het moeilijk hebben. De kloof tussen arm en rijk, die wordt altijd maar groter. Ik hoop eigenlijk dat wij zo’n solidariteitscampagne elk jaar zouden kunnen opzetten in de winter. Dus elk jaar een winter van de solidariteit kunnen organiseren en dat dat inderdaad uitgroeit om die kloof tussen arm en rijk in het licht te zetten en om te zeggen van: ‘Oké, corona is geen grote gelijkmaker’.’

‘In het begin van de crisis zei men: ‘Corona is voor iedereen gelijk’. Dat is dus larie en apekool, hè. Alle tegenstellingen die er al waren, zijn groter geworden door die coronacrisis. De mensen die het moeilijk hebben, hebben het nog moeilijker gehad en langs de andere kant heb je een heel klein kliekje van winnaars. Er is een momentum waar die tegenstelling zijn limieten bereikt. Dat is geen gezonde tegenstelling.’ 

‘Sommigen zeggen: ‘Dat is gezond’. Een beetje tegenstelling is gezond, daar gaat het niet over. De nivellering, iedereen hetzelfde, de grijze muis, ik geloof daar echt niet in. Maar een planetaire tegenstelling zoals we die nu krijgen tussen die haves en die havenots, is niet draaglijk. Noch voor milieu, noch voor de mens, denk ik.’

Lees en bekijk hier ook onze andere XmasTalk-interviews:

• Premier Alexander De Croo (Open Vld): ‘We zijn een federaal land in de puberteit, we moten volwassen worden’
• N-VA-voorzitter Bart De Wever: ‘Als COVID één ding heeft blootgelegd, is het wat voor een zootje dit land is’
• Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken: ‘Het cordon sanitaire is het probleem geworden van Bart De Wever, niet meer van ons’
• CD&V-voorzitter Joachim Coens: ‘Waarom het Zwitserse model niet: een positief verhaal, van een natie waarin men elkaar vindt?’
• Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert: ‘Het menselijk liberalisme, dat is er niet alleen voor mensen die het goed hebben’
• Vooruit-voorzitter Conner Rousseau: ‘Ik word echt ziek van politiek correcte moraalridders die verdraagzaamheid prediken op een onverdraagzame manier’
• Groen-voorzitter Meyrem Almaci: ‘Wij, de voorzitters, zijn de dirigenten van het Vivaldi-orkest’