Eén gemeenschappelijke deler aan de winterse lockdowns in Europa: we zijn ze grondig beu. Al zijn de onderlinge verschillen groot. In Spanje en Zweden kunt u nog probleemloos op restaurant, terwijl de Grieken uitsluitend essentiële verplaatsingen mogen maken.

De Britse krant The Telegraph maakte een overzicht van de winterse lockdownmaatregelen in verschillende Europese landen. Conclusie: het kan altijd nog een tikje erger. Een formulier moeten invullen alvorens het huis te mogen verlaten bijvoorbeeld, zoals in Griekenland, of een avondklok die in delen van Frankrijk al om 18u begint. Een overzicht van tien Europese landen, geordend van ‘vrij soepel’ tot ‘zeer streng’.

Zweden

Zweden heeft nog steeds geen echte lockdown gekend, maar de teugels werden recent wel wat strakker getrokken. Sinds eind november mogen de Zweden met maximaal acht samenkomen in het openbaar. Er wordt verder gevraagd om bepaalde plekken te ‘mijden’, zoals winkels, shoppingcenters of openbaar vervoer als dat al drukbevolkt is. Ook moeten de Zweden zo veel mogelijk van thuis uit werken.

Restaurants en cafés blijven geopend, al mag je maximaal met vier plaatsnemen aan een tafel. Het gezelschap mag wel uit acht personen bestaan, maar moet zich dan spreiden over twee tafels. Mondmaskers worden aanbevolen op het openbaar vervoer, maar zijn niet verplicht.

De nog steeds relatief soepele aanpak zou binnenkort kunnen verstrengen. De Zweedse regering heeft staatsepidemioloog Anders Tegnell buitenspel gezet, die een grote voorstander is van ‘zelf verantwoordelijkheid nemen’ zonder al te veel regels. Vorige week werd een wet aangenomen die het land de macht geeft om in de toekomst daadkrachtiger op te treden.

Noorwegen

Hoewel vaak met de vinger naar Zweden wordt gewezen omwille van hun nonchalante coronamaatregelen, hoeft ook buurland Noorwegen op dat vlak niet onder te doen. Hun lockdown startte op 12 maart, maar er werden al snel restricties opgeheven en de scholen gingen in mei opnieuw open. Op dit moment geldt enkel een verbod op grote samenscholingen. Daarnaast wordt aangeraden om openbaar vervoer te vermijden als dit mogelijk is, maar mondmaskers zijn bijvoorbeeld niet verplicht.

Wel hield Noorwegen de grenzen op slot tot juni en gelden er nog steeds strikte voorwaarden voor wie het land in wil. Enkel leden van de Europese Unie mogen Noorwegen binnen mits het voorleggen van een negatieve covidtest. Vervolgens moeten bezoekers een tweede test laten afnemen binnen de vierentwintig uur na aankomst, en zichzelf preventief in quarantaine zetten voor tien dagen.

Spanje

Spanje heeft een tweede nationale lockdown tot hier toe kunnen afwenden, hoewel het aantal besmettingen sinds de winter wel fors is toegenomen. Restaurants en cafés zijn er nog steeds open.

Sociale bijeenkomsten zijn wel beperkt tot een maximum van zes personen op hetzelfde moment. Er is ook een avondklok die, afhankelijk van de regio, ingaat om 22 uur of middernacht, steeds tot 6 uur ’s ochtends. Mondmaskers zijn overal verplicht.

In bepaalde regio’s zijn de maatregelen strenger. Zo moeten cafés en restaurants in Andalusië verplicht sluiten om 18 uur. In Asturias mogen maximaal vier mensen samen aan tafel zitten in restaurants. Baskenland verbiedt de verkoop van alcohol tussen 21 uur en 8 uur en in Cantabria mag je enkel buiten zitten op restaurant. Dat laatste is geen aanrader voor koukleumen, want in die noordelijke Spaanse regio klimt het kwik momenteel tot maximum 2°C.

Zwitserland

Zwitserland kreeg even de bijnaam ‘het nieuwe Zweden’ mee in november, nadat het weigerde een nieuwe lockdown in te voeren ondanks het hoge aantal besmettingen in het land. De lokale minister van Financiën Ueli Maurer vond dat een tweede lockdown ‘rampzalig’ zou zijn. Hij beschuldigde de plaatselijke covidtaskforce van ‘kortzichtigheid en moralisering’ en noemde diens wetenschappers ‘betweters’. ‘We moeten kunnen leven, we moeten geld kunnen verdienen om te kunnen winkelen’, klonk het.

Helaas bleek dit niet houdbaar. Vorige maand werd in Zwitserland dan toch een lichte lockdown afgekondigd met maatregelen die tot minstens 22 januari zullen duren – al behoort een verlenging tot eind februari tot de mogelijkheden. Restaurants (afhaalrestaurants uitgezonderd) en cafés blijven gesloten, en ook culturele en sportieve activiteiten worden opgeschort. Alle winkels moeten gesloten zijn tussen 19 uur en 6 uur, op zondag en op feestdagen. Skigebieden mogen wel open blijven.

Italië

In Italië werden verplaatsingen tussen verschillende regio’s verboden tussen 21 december en 6 januari, om letterlijk een domper op de feestvreugde te zetten. Op Kerstdag en Nieuwjaarsdag gold een verbod op het verlaten van je eigen stad of dorp.

Dat strikte verbod is intussen opgeheven, maar er gelden wel nog steeds andere strenge maatregelen. Er is een avondklok tussen 22 uur en 5 uur en een mondmaskerplicht op openbare plaatsen binnen en buiten. Daarnaast zijn musea, theaters, bioscopen en concertzalen gesloten, naast sportcentra, zwembaden en wellnesscentra. Shoppingcenters blijven tijdens het weekend gesloten.

Cafés en restaurants mogen wel open blijven, al moeten ze om 18u de deuren sluiten en mogen er niet meer dan vier mensen tegelijkertijd aan een tafel plaatsnemen.

De regels variëren erg van regio tot regio en kunnen nog strikter zijn in gebieden met veel besmettingen.

Frankrijk

Officieel eindigde de nationale lockdown in Frankrijk op 15 december, maar er blijven wel strikte maatregelen van kracht. Zo is er een avondklok tussen 20 uur ’s avonds en 6 uur ’s ochtends over het hele land. In bepaalde departementen (waaronder Hautes-Alpes, Alpes-Maritimes, Jura, Haute-Saône, Vaucluse en Vosges) geldt een striktere avondklok vanaf 18 uur tot 6 uur.

Mondmaskers blijven verplicht op alle openbare plaatsen, zowel binnen als buiten. Restaurants, cafés, bioscoopzalen, theaters en musea blijven gesloten. Ook skiliften zijn niet geactiveerd.

Reizen tussen verschillende regio’s is wel toegestaan. Ook scholen en winkels zijn geopend.

Nederland

Buurland Nederland is nog tot minstens februari opnieuw in lockdown. Zondag kwamen de ministers bijeen om de situatie te bespreken, in aanwezigheid van viroloog Menno de Jong. Die laatste liet zich ontvallen dat strengere maatregelen nodig zijn, zolang het aantal besmettingen niet overtuigend daalt en het gemuteerde virus uit Engeland zich verder verspreidt.

Restaurants, cafés, niet-essentiële winkels, theaters, kappers, bioscopen, dierentuinen en indoor sportcentra blijven gesloten. Hotrels kunnen open blijven, maar enkel met room service. De meeste scholen zijn overgeschakeld op afstandsonderwijs.

Aan inwoners wordt gevraagd om zoveel mogelijk thuis te blijven, openbaar vervoer te vermijden en niet meer dan twee mensen ouder dan 13 per dag te ontvangen thuis.

Duitsland

De nationale lockdown in Duitsland duurt nog minstens tot 31 januari. Volgens boulevardblad Bild verwacht Merkel dat de huidige regels nog tot begin april zullen moeten gehandhaafd worden. 

Op plaatsen met veel besmettingen mogen burgers zich niet verder dan 15 kilometer van huis verplaatsen zonder geldige reden. Ook daguitstappen zijn er ten strengste verboden. Nauwe contacten mogen er enkel met het eigen gezin, plus één individu van een ander huishouden. Alle niet-essentiële winkels blijven gesloten, en ook scholen houden de deuren dicht. Restaurants mogen wel afhaalopties aanbieden. Alcohol drinken in het openbaar is verboden.

Religieuze diensten in kerken, moskeeën en synagogen mogen wel nog doorgaan, al mag er niet gezongen worden en is het dragen van een mondmasker verplicht.

Griekenland

Griekenland zit sinds begin november in lockdown en de regering heeft alle maatregelen tot minstens 18 januari verlengd. De enige uitzondering zijn kleuter- en basisscholen, die wel de toestemming krijgen om opnieuw open te gaan.

Verder geldt een verbod op niet-essentiële verplaatsingen buiten je woon- of verblijfplaats. Voor je die verlaat, moet je een formulier invullen dat de verplaatsing legitimeert. Er is daarnaast een avondklok tussen 21 uur en 5 uur.

De grenzen zijn gesloten voor niet-essentiële reizen, niet-essentiële handelszaken zijn gesloten en ook cafés en restaurants blijven dicht. De mondmaskerplicht geldt over het hele land, zowel binnen als buiten.

Vorige week waarschuwden mensenrechtorganisaties dat de Griekse regering protesten van de bevolking onderdrukt, onder het mom van ‘bescherming tegen het virus’. Amnesty International rapporteerde mishandeling van demonstranten door de politie en overmatig gebruik van traangas.

Ierland

Het aantal besmettingen in Ierland ligt nog hoger dat die in het Verenigd Koninkrijk. Een strenge lockdown is het gevolg, die ze er ‘lockdown niveau vijf’ doopten. Inwoners mogen zich enkel in een straal van maximaal 5 kilometer rondom hun woonst verplaatsen. Niet-essentiële winkels zijn gesloten, net zoals cafés en restaurants zonder afhaalmogelijkheden. Scholen houden de deuren dicht en het is verboden om mensen in uw woonst te ontvangen.