De uiterst-rechtse Sverigedemokraterna (SD) en Alternative für Deutschland (AfD) halen in eigen land geen van beide 20% van de stemmen, maar bepalen er wel de politieke agenda.
De Sverigedemokraterna (SD) of Zweedse Democraten doen het dan uiteindelijk toch minder goed dan verwacht en ook voorspellingen als zou de Alternative für Deutschland (AfD) snel de grootste partij van Duitsland worden zijn pure nonsens. Waar het dan wel over gaat is dat beide partijen er in zijn geslaagd de politieke agenda te bepalen. Ook verplichten ze centrumpartijen om grote coalities te sluiten, waardoor uiterst-rechts de enige overblijvende oppositiepartij blijft. Zondagavond riep ook uittredend Zweeds premier Löfven op om nu maar een monstercoalitie te vormen van Rödgröna (rood of combinatie van Sociaal Democraten (101), de Linkse Partij (28) en Groen (15)) en Alliansen (blauw of combinatie van Gematigden (70), Centrumpartij (31), Christen-Democraten (23) en Liberalen (19)). Regeren met de Sverigedemokraterna (geel) is volgens de premier uitgesloten.
Eerst Duitsland, nu Zweden
Wat zondag in Zweden gebeurde vertoont veel gelijkenissen met wat vorig jaar in Duitsland gebeurde. De twee grootste partijen kunnen niet langer zonder elkaar regeren, waardoor de nummer twee geen oppositie kan voeren. Ook in Oostenrijk, Finland en Griekenland flirt extreem-rechts met de macht.
In Zweden erkende uittredend premier Löfven dat het moeilijk zal worden om een regering te vormen. Hij riep de andere partijen op om verantwoordelijkheid te nemen en het traditionele “blok-denken” te doorbreken. Samenwerking met de Sverigedemokraterna sloot hij bij voorbaat uit. Deze laatste zullen dus geen deel uitmaken van de regering, maar zullen – net als in Duitsland en Italië – de politieke agenda bepalen. Mocht Zweden uiteindelijk voor een minderheidsregering kiezen dan wordt die zelfs uiterst kwetsbaar, omdat de SD dan de macht heeft om die regering te laten vallen.
Vooral Duitsland baart zorgen
Hoewel Italië het grootste zorgenkind van de eurozone blijft vanwege zijn economische kwetsbaarheid, is het vooral de situatie in Duitsland die zorgen baart. Na de incidenten in Chemnitz en andere steden in het oosten van het land, wordt om het ontslag van minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer gevraagd.
Eerst Chemnitz, nu Köthen
Aan de basis van de problemen in Chemnitz lag de moord op een jonge Duitser. Die werd vermoedelijk om het leven gebracht door twee vluchtelingen. Tijdens het weekeinde werden dan twee Afghanen opgepakt in Köthen in de deelstaat Saksen-Anhalt, in de voormalige DDR. Daar overleed een Duitser aan de gevolgen van een hartaanval, vermoedelijk veroorzaakt door slagen en verwondingen die hem door de twee Afghanen aan het hoofd waren toegebracht. Net als in Chemnitz werd ook in Köthen door uiterst-rechtse groeperingen opgeroepen om de straat op te gaan.
AfD is belangrijkste organiserende partij
Overal waar de voorbije dagen rellen ontstonden werd de AfD als belangrijkste organiserende partij gezien. Ook de leiders van de beweging werden in de protesten gesignaleerd. Onder de gescandeerde leuzen: “Oog om oog, tand om tand”, “Wir sind das Volk” en “Lügenpresse” en “National Sozialismus! Jetzt! Jetzt! Jetzt!”.
In Beieren worden in de aanloop van de verkiezingen borden opgehangen met een niet mis te verstane boodschap.
Gelijkenis met de jaren 1930 valt moeilijk te ontkennen
De gelijkenis met de jaren 1930 valt moeilijk te ontkennen. Ook in die periode was het succes van extremistische partijen het gevolg van politieke chaos en straatprotesten.
Wie denkt dat de AfD een populistische partij is dwaalt. Ooit een anti-europartij geleid door Duitse intellectuelen, werd de AFD ten tijde van de migrantencrisis tijdelijk overgenomen door populisten om uiteindelijk te worden omgevormd tot een ouderwets rechts-extremistische partij, die één zaak gemeen heeft met alle extreem-rechtse partijen in het buitenland: de afkeer van immigratie.
Enkel de AfD profiteerde van de rellen in Chemnitz. Volgens de laatste peiling zou ze nu 15 tot 17% van de stemmen halen. Exact hetzelfde percentage als de SD in Zweden.