Een heuse terrasjesoorlog tussen de federale regering en de rest, die zit eraan te komen. Want nog altijd dringt Vlaams minister Jan Jambon (N-VA) aan op het openen van de horeca buiten, om zo de kraan ‘verstandig’ open te draaien. ‘Ik vind dat nog altijd een goed idee. We hebben de buitenbubbel van tien toegelaten. Als het goed weer zal zijn, dan gaan mensen bij elkaar kruipen, de parken gaan vollopen. Gaan we daar iedere keer de politie op afsturen dan?‘

In het nieuws: Jambon geeft Vandenbroucke antwoord.

De details: De Vlaamse regering duwt terug tegen de federale regering.

• Een typisch Belgische discussie: een oorlog over de terrassen ontspint zich. Want gisteren deed Frank Vandenbroucke (Vooruit), in de Wetstraat een beetje smalend ‘meester Frank’ gedoopt omwille van z’n autoritaire houding, er een flinke schep bovenop.
• Op het laatste Overlegcomité was de Vlaamse regering met een duidelijk idee naar de vergadering afgezakt: de horeca moest op 1 april al buiten kunnen openen. Vooral om op die manier de druk op openbare plekken, eens het goed weer wordt, te verminderen, en zo ‘het ventiel gecontroleerd open te laten‘. En de Vlaamse regering stond niet alleen: ‘Alle deelstaatregeringen waren het daarover eens’, zo stelde Jambon vanmorgen, maar ook andere deelnemers bevestigen dit.
• Alleen, dat was buiten het duo van Vandenbroucke en premier Alexander De Croo (Open Vld) gerekend: die wilden daarvan op het Overlegcomité, tegen de deelstaten in, niet horen. En omdat er in consensus beslist wordt, kwam het er dus niet.
• Jambon bleef afgelopen weekend wel herhalen dat die opening een goed idee zou zijn, en kreeg daarop gisteren heftig antwoord van Vandenbroucke. ‘Men vergist zich echt van discussie. Het is mensen een rad voor de ogen draaien. Als je respect hebt voor mensen, dan moet je de feiten op tafel leggen. En die zijn niet fraai.’
• En ook opvallend, Horeca Vlaanderen staat niet te springen. Zij redeneren economisch: een pak zaken raakt niet uit de kosten als ze enkel buiten kunnen openen.
• Voorzitter Matthias De Caluwé is wel erg sceptisch en haalt er allerlei toch een tikje vreemde bezwaren bij in Het Nieuwsblad: ‘We hebben in april niet het klimaat van Spanje of Italië. Wat als het plots pijpenstelen regent? Voor hetzelfde geld vluchten mensen naar hun auto en blijven de rekeningen onbetaald.‘ Om maar aan te geven: weinig enthousiasme.
• Jambon, die vanmorgen op Radio 1 een nieuwe boekenprijs van de Vlaamse regering aankondigde, krabbelt echter niet terug. Hij wil ‘de zaken organiseren’, ‘eerder dan de anarchie te laten toeslaan‘. De redenering is daarbij simpel: mensen gaan met het goede weer ’toch buiten komen’ en dan krijg je afval, niet-sanitaire toestanden en mogelijk ook veel politie-interventies die nodig zijn als het uit de hand loopt.
• ‘Je hebt aan de kust heel veel terrassen, je kan daar de samenscholingen spreiden, onder veel veiliger omstandigheden, je kan met vier aan tafel, gespreid, op afstand, ontsmet. Dat is veel beter dan vrijheid blijheid”‘ zo stelt de Vlaamse minister-president.

Waarom dit interessant is: Het is de eerste keer dat de Vlaamse regering ook luidop het mechanisme van het Overlegcomité op de korrel neemt.

• Sinds het aantreden van de Vivaldi-coalitie werkt eerste minister De Croo met het mechanisme van het Overlegcomité om eigenlijk het corona-beleid uit te tekenen. Dat was een heuse verbetering ten opzichte van de regering Wilmès, die telkens eerst Overlegcomités en daarna een Nationale Veiligheidsraad deed. Die laatste was een log orgaan, waarin de deelstaten slecht vertegenwoordigd zaten.
• De Croo schafte dat, tot ieders opluchting, meteen bij z’n eerste meeting af. Maar het Overlegcomité werkt in essentie wel op dezelfde principes: alles moet in consensus beslist worden. Dat speelt nu de politici van de ‘harde lijn’, met name het duo Vandenbroucke-De Croo, enorm in de hand: versoepelingen kunnen gemakkelijk tegengehouden worden.
• De frustratie daarover borrelt al langer op: ‘Systematisch zijn het die twee die gewoon hun voet zetten voor zowat alles’, zo was vorige week aan de top van CD&V te horen.
• Maar nu bevestigt Jambon het ook gewoon: ‘Alle deelstaatregeringen hebben dat verdedigd, maar je kan maar een besluit nemen als ook het federale niveau akkoord is. Als één van de regeringen zegt dat het niet gaat, is er geen consensus. En de federale regering heeft de hakken in het zand gezet.’
• Meteen begeeft Jambon zich zo wel op glad ijs: hij zit in datzelfde Overlegcomité, waar hij mee de beslissingen neemt. ‘Maar de burger heeft toch het recht om te weten waar welke regering voor staat?’

En nu? Zo komt er wel een stevige politieke focus op de kwestie.

• Alles wijst erop dat dit een erg symbolische krachtmeting wordt tussen Jambon en Vandenbroucke. En breder, tussen de Vlaamse en federale regering. Want Jambon liet duidelijk verstaan dat dit geen N-VA-eis is, maar ‘een die vanuit de Vlaamse regering komt’ met dus ook CD&V en Open Vld daarin.
• Diezelfde partijen zitten ook federaal in de ploeg, wat het niet makkelijker maakt. Zo komt het coronabeleid onvermijdelijk verder in politiek vaarwater: iets wat onder meer Jean-Marie Dedecker in de Kamer al vaker probeerde, ook met z’n expliciet verzet in dit dossier. Hij riep de kustburgemeesters op om toch op eigen houtje de terrassen te openen.
• Aan Franstalige kant is een soortgelijk conflict overigens al veel langer bezig. Daar is Georges-Louis Bouchez (MR) al maanden bezig om openlijk versoepelingen te bepleiten, tegen Vandenbroucke in. En zijn minister David Clarinval (MR) gaf ook nu al een schot voor de boeg: ondanks verslechterende cijfers kan het niet zijn dat enige versoepeling die op het vorige Overlegcomité is beslist, nog wordt terug gedraaid, zo gaf hij al aan. ‘De kalender van de versoepelingen mag niet op de helling worden gezet‘, zo zegt hij in La Libre.
• Niet toevallig gaf gisteren de premier, Alexander De Croo, zelf een persconferentie om nog eens de slechtere cijfers te benadrukken en het belang van thuiswerk voor de werkgevers te onderstrepen. Volgens de laatste cijfers gebeurt 40 procent van de besmettingen op de werkvloer.

Eindelijk: Vivaldi heeft haar lijst artikelen klaar die ze wil wijzigen aan de grondwet. Het zijn er vijf.

• Het moest ‘meteen bij de start van de regering‘ gebeuren bij het regeerakkoord: het aanduiden van de lijst met artikelen in de Grondwet die voor herziening vatbaar verklaard worden.
• Nu zijn de ministers van Institutionele Hervormingen klaar: Annelies Verlinden (CD&V) en David Clarinval (MR), die het lijstje liet lekken aan La Libre, stappen er binnenkort mee naar de ministerraad.
• Veel soeps is het niet: het gaat om slechts vijf artikelen. Maar eigenlijk doet dat er ook niet toe: de deal was altijd om artikel 195 ook aan te duiden. En daarmee open je eigenlijk de passe-partout om alle artikels te wijzigen. Echt elegant is het niet, maar wel efficiënt, om straks, in de volgende legislatuur, een staatshervorming te kunnen doen.
• Wat wijzigt Vivaldi dan wel, en waarom hadden ze daar vijf maanden voor nodig? Het interessantste is het idee om de federale regeringsvorming beperkt te gaan maken in de tijd, zoals bijvoorbeeld het geval is in Spanje of Israël. Als daar geen akkoord is na een tijd, gaat men automatisch over tot nieuwe verkiezingen.
• Om die discussie te kunnen voeren, worden nu artikels 46 en 96 van de Grondwet aangeduid om te wijzingen: die regelen de regeringsvorming. En ook artikels 48 en 142, die de goedkeuring van de verkiezingsuitslagen goedkeuren, zijn daar bij.
• Daarnaast is er dus enkel nog dat bewuste artikel 195. Zo maakt Vivaldi zich alvast niet moe om ook in de diepte al aan te geven waar een staatshervorming over zou moeten gaan.
• Verrassend is dat allemaal niet: niemand in de Wetstraat gelooft dat deze regering ook maar iets zal gaan doen aan echte gesprekken rond een staatshervorming. Daarvoor zit de grootste Vlaamse partij immers niet aan tafel. De N-VA probeerde deze zomer een grote communautaire deal te forceren, maar daar stapten de liberalen van Georges-Louis Bouchez (MR) en Alexander De Croo (Open Vld) niet in mee. Zeker de MR, met Clarinval als waakhond, beweegt geen centimeter op dat dossier.
• Hoe een kortere regeringsvorming, met mogelijks snellere verkiezingen, er dan concreet zou uitzien, is nog niet duidelijk. Het zijn niet meer dan denkpistes, die mogelijk ook nog eens langs het fameuze burgerpanel passeren.
• Maar zelfs binnen CD&V, die de grote trekker was om het luik staatshervorming ook op te nemen in het federale regeerakkoord, heerst scepticisme over wat komt: de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen Verlinden, heeft alvast geen scherp ‘Vlaams’ communautaire profiel binnen haar partij.

Opvallend: België staat steeds meer alleen op vlak van AstraZeneca. Maar dat lijkt de juiste keuze.

• Ondertussen zijn er liefst 16 EU-landen die het gebruik van het AstraZeneca-vaccin hebben opgeschort, na vragen over de veiligheid ervan. Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje hebben bovendien hun beslissing daarover op elkaar afgestemd: ze werken nu in gecoördineerde aanpak, zo weet de Financial Times.
• Maar België blijft flink tegen de stroom ingaan en schorst het vaccin niet. Integendeel, de aanpak van Vandenbroucke wordt eigenlijk in heel de nationale pers als ‘moedig’ ervaren, waarbij sprake is van een zekere trotsheid: België houdt het hoofd koel, zo is de redenering.
• En meer: interventionist Geert Meyfroidt, een van de gekende stemmen in de crisis, wil net de vaccinatiecampagne versnellen, nu anderen bij AstraZeneca afhaken: ‘Misschien kunnen wij de Brits-Zweedse vaccinfabrikant vragen of we méér vaccins kunnen geleverd krijgen.’
• Daarbij is het belangrijk dat het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) morgen met cijfers komt, maar eigenlijk nog eens bevestigde dat de voordelen van AstraZeneca ver uitstijgen boven de risico’s die verbonden zijn aan het vaccin.
• Emer Cooke, de baas van dat EMA, stelde dat er geen bewijs was van een link tussen de vaccins en de incidenten met bloedklonters. Ze bevestigde wel dat het onderzoek nog loopt. ‘We zijn bezorgd dat er een effect is op het vertrouwen in het vaccin, maar het is onze job om ervoor te zorgen dat de producten die wij hebben goedgekeurd veilig en betrouwbaar zijn voor Europese burgers.’
• Zweden zette gisteren nochtans ook de inentingen met het bewuste vaccin stop. De Verenigde Staten en ook Zwitserland gebruiken het AstraZeneca-vaccin niet. Het is vooral Duitsland, dat zeven gevallen had van een zeldzame hersentrombose, waarvan drie met dodelijke afloop, op een totaal van 1,6 miljoen injecties, dat de aanleiding gaf voor de vragen rond het vaccin.
• In de UK, waar de universiteit van Oxford het mee ontwikkelde, diende men al 10 miljoen dosissen toe. De minister van Volksgezondheid daar, Matt Hancock, onderstreepte gisteren dat het ‘veilig’ is.

Eindelijk: Eén uniform covidcertificaat voor heel Europa om quarantainevrij te kunnen reizen.

• Na de ongelofelijke schade die de EU heeft opgelopen door de collectieve aankoop van vaccins te verknoeien (Ursula von Der Leyen bleek te krenterig), is er nu eindelijk een nieuwe kans om aan te tonen dat Europa echt wel werkt voor de burgers.
• Men is namelijk na meer dan een jaar pandemie zo ver: een groen certificaat, een groene kaart als u wil, voor elke burger die coronavrij kan reizen, en die over heel de EU kan gelden. Zo’n groene kaart komt in de simpele vorm van een QR-code op de smartphone, of desnoods een papieren document: als het maar geldt als toegangsbewijs om overal in de EU aanvaard te worden en niet meer in quarantaine te moeten.
• Er zouden drie voorwaarden zijn om zoiets te krijgen: ofwel ben je gevaccineerd, ofwel kan je aantonen dat je antilichamen hebt (wat tot nu toe in België nog niet aanvaard wordt, alsof er geen honderdduizenden zijn die covid hebben doorgemaakt), ofwel ben je getest en negatief bevonden.
• Aan die data wordt dan je naam en je rijksregister gekoppeld. Meteen is het wel niet de bedoeling een heel nieuwe database te maken: het blijft een systeem dat bij elk land apart zit.
• Het waren vooral de Zuid-Europese landen die aandrongen om eindelijk een systeem op te zetten: voor hen is dat van cruciaal belang om hun toerisme-industrie weer leven in te blazen.
• Maar er was nog wat discussie over welke vaccins erkend worden: onder meer de Hongaren gebruiken ook het Spoetnik-vaccin van Rusland, dat voorlopig door de EMA niet erkend is. Enkel EMA-erkende vaccins gelden, maar landen mogen ook andere vaccins toelaten: zo kunnen Griekenland en anderen ook naar eigen keuze ontvangen wie ze willen.
• Hoe dan ook wordt het een belangrijke stap om eindelijk weer simpel reizen tussen de lidstaten mogelijk te maken. Voorlopig blijft wel in België een reisverbod gelden, tegen alle principes van vrij verkeer van personen binnen de EU in. Dat tast verder de geloofwaardigheid van Brussel als zetel van de EU aan.

Het zat eraan te komen: Geen openbaar vervoer op 29 maart.

• Het wordt toch een harde stakingsdag, op 29 maart, over het mislukte IPA, het interprofessioneel akkoord. Dat moesten vakbonden en werkgevers eerst zelf proberen uit te klaren, maar de syndicaten houden vast aan één straffe eis: de wet op de loonnormen, die door de vorige regering verstrengd is, moet eraan.
• Die ‘wet van ’96’ beperkt nu de marge om te kunnen stijgen tot 0,4 procent, naast de index. En dat is voor sommige sectoren, die zwaar profiteerden van de coronacrisis, zoals de retail, echt wel te weinig, vinden de bonden.
• Daarbij worden ze fors gesteund door de PS-voorzitter Paul Magnette (PS), die dit weekend ‘200 procent’ zijn partij achter de staking zette.
• Dat maakte het extra moeilijk voor Pierre-Yves Dermagne (PS), die samen met premier Alexander De Croo (Open Vld) en vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit) eigenlijk al ver stond om een soort akkoord te maken, waarbij bepaalde sectoren de vrijheid zouden krijgen om veel verder te gaan dan 0,4 procent zonder dat de wet zelf moest sneuvelen. Dat was ook de deal van het regeerakkoord. Vrijdag had de regeringstop daarover een deal.
• Maar Magnette schoot dus dat begin van een akkoord van Dermagne op zondag aan flarden. Hij gaf de vakbonden alle munitie om veel verder te gaan en de aanval op de wet zelf te blijven inzetten.
• Nu komt er dus een harde stakingsdag: zowel bij de NMBS als De Lijn gaan de christelijke en de socialistische bonden staken. Al bekijkt de christelijke bond bij de NMBS het nog even.
• Zo start daar de procedure van minimale dienstverlening: er moeten dan een minimum aantal treinen en bussen blijven rijden.
• Zowel bij De Lijn als de NMBS leeft het gevoel dat het personeel ‘iets extra’ heeft moeten doen tijdens de crisis en dat er dus navenant moet beloond worden.
• Premier De Croo overlegt deze week zelf met de vakbonden om te zien of er toch nog iets kan worden uitgewerkt. Maar met de steun van Magnette in de rug is er weinig ruimte.

Om te volgen: Is de Annie Cordy-tunnel (vroeger Leopold II-tunnel), genoemd naar een racistische zangeres?

• Het herdopen van de Brusselse Leopold II-tunnel, diegene die je doormoet als je via Koekelberg de hoofdstad binnenrijdt, krijgt een wrange nasmaak. Het Brussels Gewest besliste in maart vorig jaar om die tunnel te herdopen: de dood van George Floyd in de Verenigde Staten en de beweging Black Lives Matter legden de focus op het verleden van koning Leopold II. Die man verdiende geen tunnel meer, vond de Brusselse regering.
• En, handig meegenomen: Brussel heeft te weinig vrouwelijke straatnamen, zo vindt Brussels minister van Mobiliteit Elke Van Den Brandt (Groen). Amper 6 procent van de straten en pleinen in Brussel heeft een vrouwennaam. Dat kon meteen worden aangepakt: er kwam een online stemming over de nieuwe naam, waarbij men allerlei historische figuren aandroeg, met onder meer Marie Curie en Rosa Parks.
• De politiek voegde ook Annie Cordy toe, een Franstalige zangeres die vooral onder het oudere publiek bekendheid geniet. In Vlaanderen, waar toch een deel van de gebruikers van de tunnel wonen, is ze niet bepaald een grote naam.
• De Brusselaars kozen met 22 procent voor Cordy en de tunnel draagt nu haar naam. Alleen, er duikt wel een klein issue op.
• Het nummer ‘Chaud cacao’ van Cordy uit 1985 is niet bepaald om vrolijk van te worden, voor de aanhangers van BLM: het bevat volgens critici een aantal racistische elementen.

• Afgelopen weekend op RTL maakten onder meer Apolline Vranken, een feministische architecte en ook Mireille-Tsheusi Robert, voorzitter van de anti-racistische vereniging BAMKO, gehakt van het nummer: ‘Dit is duidelijk racistisch van geest.’
• Ondertussen reageert de familie van Cordy, via La Dernière Heure. Haar nichtje ontkent dat Cordy op gelijk welke manier racistisch was. ‘Maar opnieuw zoekt men naar een klein zinnetje waar gelijk wie zich dan aan zou kunnen storen‘.