Steenkoolproducenten boekten in het voorbije half jaar woekerwinsten. Dat komt voornamelijk door de gestegen energieprijzen, als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne.
Sinds het Kremlin Oekraïne binnenviel, zijn de energieprijzen wereldwijd de hoogte ingeschoten. Dat is slecht nieuws voor consumenten, die hun facturen in sommige gevallen met honderden euro’s per maand zien stijgen. Maar voor producenten van steenkool is het door de oplopende prijzen tot nu toe een bijzonder goed jaar geweest.
De wereld is immers nog altijd sterk afhankelijk van het goedje. Wereldwijd bedraagt het aandeel van steenkool in de energiemix maar liefst 35 procent, volgens data van het Internationale Energieagentschap (IEA).
Hoewel veel landen nu hun productie willen vergroenen, heeft de oorlog in Oekraïne roet in het eten gegooid. Door de hoge prijzen van olie en gas, zien veel Europese mogendheden zich immers genoodzaakt om terug te grijpen naar steenkool. Duitsland en Oostenrijk openen terug oude steenkoolcentrales, terwijl anderen zoals het Verenigd Koninkrijk (VK) de sluiting van verouderde faciliteiten willen uitstellen.
Steenkoolbedrijven doen het goed
Dat heeft grote steenkoolproducerende bedrijven geen windeieren gelegd. Het koolstofdepartement van Zwitserse grondstoffenreus Glencore kon tijdens de eerste helft van het jaar een inkomstenstijging van maar liefst 900 procent optekenen, een slordige 8,9 miljard dollar. Dat is meer winst dan het conglomeraat in zijn geheel vorig jaar maakte.
Ook Amerikaanse producenten doen het bijzonder goed. Volgens de grootste bedrijven in de VS, Arch Resources Inc. en Peabody Energy Corp., is de vraag vanuit Europa zelfs zo groot dat klanten zich genoodzaakt voelen om steenkool van hogere kwaliteit aan te kopen, iets dat normaal gezien wordt gebruikt om staal te produceren.
In Azië klinkt hetzelfde deuntje: Coal India Ltd., een van de grootste steenkoolproducenten in de wereld, zag zijn winsten verdriedubbelen tegenover dezelfde periode vorig jaar. Ook in China doen bedrijven het goed. Chinese bedrijven, goed voor zowat de helft van de wereldwijde productie, zagen hun inkomsten verdubbelen tijdens de eerste helft van het jaar.
“Immorele” winsten
Dat steenkool het zo goed doet, is slecht nieuws voor de klimaatdoelstellingen die veel landen willen behalen. Steenkool is immers een van de grootste bronnen van broeikasgassen in de wereld en zou de meest vervuilende manier zijn om elektriciteit te produceren.
Om die reden proberen overheden wereldwijd al jaren om steenkool uit te faseren, maar het zijn juist die maatregelen die hebben bijgedragen tot de woekerwinsten die steenkoolbedrijven nu konden boeken. Doordat steeds minder werd geïnvesteerd in steenkoolmijnen en -centrales, is er immers een kleiner aanbod.
Dat is iets waar energiebedrijven maar al te graag gebruik van maken. Ook oliemaatschappijen boekten het voorbije half jaar immers enorm veel winst. Eerder in augustus noemde Antonio Guterres, secretaris-generaal van de Verenigde Naties (VN), de winsten van energiebedrijven tijdens een crisis nog “immoreel” en riep hij op hen zwaarder te belasten.
