De hereniging van Noord-Ierland en Ierland is geen prioriteit op korte termijn, maar het debat moet de komende jaren gevoerd worden. Dat is de boodschap van de nationalistische Sinn Féin-partij na haar historische verkiezingsoverwinning in Noord-Ierland.
Volgens de definitieve telling haalde Sinn Féin 27 zetels binnen bij de Noord-Ierse parlementsverkiezingen, tegenover 25 voor de unionistische DUP. Sinn Féin is voor een verenigd Ierland, terwijl de DUP pro-Brits is. De Alliantiepartij, die geen stelling inneemt over de uiterst gevoelige kwestie, wordt met 17 zetels een belangrijke derde speler.
Grootste in Ierland én Noord-Ierland
Sinn Féin is actief in zowel Ierland als Noord-Ierland en staat nu sterk om het debat over een hereniging in een stroomversnelling te brengen. In Ierland is de katholieke nationalistische partij ook al de grootste partij, maar ze zit daar wel niet in de regering.
Michelle O’Neill, de lijstttrekker van Sinn Féin in Noord-Ierland en vice-voorzitter van de partij, voerde evenwel een campagne die de nadruk legde op sociaal-economische kwesties zoals koopkracht en gezondheidszorg, en niet op de Ierse eenheid. Het lijkt erop dat ze het thema pas op middellange termijn in het voetlicht wil plaatsen, maar haar partij wil wel al beginnen met de voorbereidingen voor een Noord-Iers referendum over het herenigingsvraagstuk.
Haar partijleider Mary Lou McDonald, die bij verkiezingssucces in 2025 premier van Ierland zou kunnen worden, maakte de beoogde timing duidelijk. Zij verklaarde bij TalkTV dat er referenda – in zowel Noord-Ierland als Ierland – moeten komen in de komende tien jaar en zelfs “mogelijk zijn binnen een raamwerk van vijf jaar”. Aan CNN herhaalde ze “grondwettelijke verandering op het Ierse eiland” te verwachten binnen het komende decennium en dat “op een vredevolle en ordentelijke manier”.
Grenzen van de EU
Volgens de teksten van het Goedevrijdagakkoord (1998) kan een referendum over de hereniging er pas komen als de Britse minister voor Noord-Ierland – dus de Britse regering – ermee instemt. Maar het akkoord zegt ook dat die minister een volksraadpleging moet organiseren “als het voor hem waarschijnlijk is dat een meerderheid van de Noord-Ieren voor een verenigd Ierland is”.
Sinn Féin zal met de verkiezingsuitslag in de hand aanvoeren dat het stilaan die kant op gaat, terwijl de unionisten dat ongetwijfeld zullen betwisten. De hele kwestie is niet alleen cruciaal voor de toekomst van het Verenigd Koninkrijk, maar zou ook de grenzen van de Europese Unie wijzigen. Ierland is immers lid van de EU.
Het eiland Ierland werd politiek gezien ongeveer 100 jaar geleden in tweeën gehakt, toen de Republiek Ierland zich onafhankelijk maakte van het Verenigd Koninkrijk, dat wel Noord-Ierland kon behouden.
(lb)
