Satellietnavigatie kan in Azië een belangrijk instrument worden om ervoor te zorgen dat dreigende conflicten tussen het toenemende transport en de lokale tijgerpopulaties zo veel mogelijk kunnen worden vermeden. Dat zeggen wetenschappers aan de University of Michigan, die met een proefproject in Nepal willen aantonen dat de technologie belangrijke voordelen voor het natuurbehoud en de veiligheid van de bevolking en het transport kan opleveren.
‘Een eeuw geleden leefden in Azië meer dan honderdduizend tijgers’, merkt projectleider Neil Carter, professor natuurbehoud aan de University of Michigan, op. ‘Momenteel is die populatie tot amper vierduizend dieren ingekrompen. De tijgers worden vooral bedreigd door een verlies aan leefgebieden, illegale jacht en de toenemende schaarste aan prooien.’
‘Dankzij een aantal gerichte beschermingsprojecten kon de tijgerpopulatie in sommige Aziatische regio’s de voorbije jaren opnieuw worden uitgebreid. De snelle uitbreiding van het Aziatische wegennet kan hier echter een belangrijke nieuwe dreiging creëren.’
Conflicten
‘Planologen en natuurbeschermers moeten veel meer informatie verzamelen over de manier waarop de tijgers op autowegen en spoorwegen reageren, zodat een strategie kan worden ontwikkeld om de dieren te beschermen’, benadrukt Carter.
‘Er is tot nu toe over dit onderwerp weinig wetenschappelijk onderzoek bekend, al hebben een aantal studies duidelijk gemaakt dat een uitbreiding van het verkeersnet op de tijgerpopulatie een negatieve impact heeft.’
‘Botsingen met een auto worden steeds meer tijgers fataal. Een studie in India schatte dat een verbreding van de snelwegen samen met ongeplande ontwikkeling het sterftecijfer bij tijgers in beschermde gebieden op honderd jaar met 56 procent zou verhogen.’
‘Niet alleen de tijgers zelf worden het slachtoffer van het autoverkeer’, merkt Carter op. ‘Dat geldt ook voor belangrijke prooidieren zoals sambaherten. Hierdoor komt ook de voedingsbron van de tijger in het gedrang. Dat heeft eveneens een negatieve impact op zijn overlevingskansen.’
‘De toenemende dichtheid van het verkeersnet zorgt er bovendien voor dat de tijgers moeilijker contact kunnen maken met andere populaties. Daardoor komt de genetische diversiteit in het gedrang. De wegen lijken ook een knooppunt te zijn voor conflicten tussen mensen en tijgers. Er zijn onder meer berichten over mensen die door tijgers van een bromfiets worden gesleurd en gedood.’
In Nepal zijn inmiddels een aantal tijgers die zich in de buurt van drukkere wegen ophouden, met zenders voor satellietnavigatie uitgerust. ‘Daardoor is het mogelijk de trajecten van de dieren en hun reactie op het verkeer te registreren’, zegt professor Carter.
Stropers
‘Onder meer kunnen deze data informatie aanreiken over de verschillen in de gedragspatronen en het energieverbruik van de tijgers in de buurt van grote wegen en in verder afgelegen gebieden. Door een analyse van hun ontlasting is het zelfs mogelijk informatie te verzamelen over de stress die de dieren in de omgeving van wegen zouden kunnen ervaren.’
‘De verkregen gegevens zouden de basis kunnen vormen om de transportinfrastructuur beter op het leven van de lokale tijgerpopulatie in te stellen’, voert Carter nog aan. ‘Onder meer zouden bij het uittekenen van de trajecten belangrijke tijgergebieden kunnen worden vermeden.’
‘Tevens zou gegarandeerd kunnen worden dat deze gebieden voldoende prooien hebben en van een geschikte vegetatie zijn voorzien. Dit kan helpen vermijden dat de tijgers naar andere territoria zouden uitwijken en op sommige locaties tussen de veestapel op de boerderijen en in de dorpen naar prooien op zoek zouden gaan.’
Carter wijst erop dat de verzamelde gegevens tevens de mogelijkheid zouden creëren om zieke of gewonde dieren op te sporen en de jacht op stropers te ondersteunen. ‘Eveneens zouden de ideale locaties kunnen worden bepaald waar bruggen en tunnels zouden kunnen worden voorzien om de dieren op een veilige manier de autowegen te laten oversteken die hun leefgebied doorsnijden.’
‘Bovendien zou kunnen worden bepaald waar de wegen tijdens de nacht voor het autoverkeer zouden moeten worden gesloten of waar snelheidsbeperkingen zouden moeten worden ingevoerd om het risico op aanrijdingen met tijgers zo veel mogelijk uit te sluiten.’
‘Op die manier kan met behulp van navigatie-technologie een moderne verkeersinfrastructuur worden uitgebouwd zonder tijgers en andere bedreigde diersoorten in gevaar te brengen’, besluit Carter.
(jvdh)