Vanmiddag zien de vakbonden en werkgevers elkaar opnieuw op het kabinet van vicepremier Pierre-Yves Dermagne (PS). Die wil graag proberen het sociaal overleg nog eens op gang te trekken na de staking van maandag. Dermagne en ook premier Alexander De Croo (Open Vld) proberen zo om het dossier van de loononderhandelingen weg te houden van de regeringstafel. Maar kunnen de vakbonden terug op hun eis om de “sjoemelsoftware” die de loonnormwet volgens hen is, helemaal weg te krijgen?

In het nieuws: Om 16 uur topoverleg in de Wetstraat.

De details: Kan de regering genoeg bieden?

• ‘Ach, was Paul Magnette (PS) misschien toch af en toe iets minder impulsief? Dan hadden we dit gedoe nu niet gehad.’ Een topper binnen Vivaldi windt er weinig doekjes om: de PS-voorzitter heeft het huidige loonoverleg er niet makkelijker op gemaakt, door fel achter de bonden te gaan staan in hun strijd tegen de loonnormwet.
• Die erfenis van de regering Michel willen zij nog steeds zien sneuvelen. Een wet die ‘kaduuk is’ en die ‘vol zit met sjoemelsoftware’, die ‘een foute thermometer heeft’: het zijn allemaal omschrijvingen van de vakbonden de laatste dagen, toen de vakbonden overgingen tot een staking.
• Zo is de discussie over een interprofessioneel akkoord, de tweejaarlijkse loononderhandelingen, helemaal opengebarsten tot een strijd over veel meer: het terugdringen van wat gedaan werd door de ‘rechtse regering Michel’, dixit ACV-voorzitter Marc Leemans.
• De regering De Croo I had nochtans in alle stilte al voorbereid hoe ze het zouden oplossen. Niet door het symbool te slopen, maar wel om met omzendbrieven de wet te omzeilen en wat uit te hollen. Daarover was een akkoord gemaakt tussen de PS-vicepremier en de rest van de regeringstop.
• De kern van dat akkoord, dat ook deze nazomer op de tekentafel van Vivaldi lag, wordt eigenlijk opnieuw aan vakbonden en werkgevers aangeboden: via omzendbrieven toch een mouw passen aan de situatie in een aantal sectoren waar er wél verdiend is in de crisis. Of waar er al zeer stevige loonsverhogingen gegeven zijn, zoals in de zorgsector, die dan straks niet mogen verhinderen dat de lonen opnieuw stijgen.
• En opvallend: het was dit weekend Paul Magnette zelf die tijdens interviews in de weekendkranten al suste door duidelijk aan te geven dat de loonwet zelf aanvallen ook het mechanisme van de index zou bedreigen en dus niet verstandig was. Ook hij duwde terug in de richting die al in januari op de tekentafel van het kernkabinet lag: via omzendbrieven werken.

De grote vraag: Zal het volstaan voor de vakbonden? En kunnen de werkgevers dat slikken?

• Van bij de werkgevers kwam gisteren een ontnuchterd nieuwtje: Agoria, de koepelfederatie van de technologiesector, liet weten dat haar soortgenoot in Duitsland, toch het referentieland voor heel veel industrietakken in België, een loonakkoord met de vakbonden had gesloten. Het gaat om 2,5 procent loonsverhoging, bovendien nog in de vorm van premies, geen bruto verhogingen. In België gaat het om een netto verhoging van 2,8 procent door de index, plus dus maximum 0,4 procent stijging door de loonnormwet.
• ‘Het maximum van 2,5 procent loonopslag is te vergelijken met de 3,2 procent die de vakbonden in België als onvoldoende beschouwen. Voor ons land betekent dit een verlies van competitiviteit tegenover onze buurlanden. De bedrijven in de technologische sector doen de helft van de omzet van hun activiteiten via de export‘, zo liet Agoria weten.
• Om maar aan te geven: de werkgevers zijn echt niet happig om de hele discussie over ‘meer stijging dan 0,4 procent’ echt aan te gaan.
• Maar aan de andere kant staan de vakbonden, en zeker het ACV, dat bijzonder boos blijft over de aanpassingen die de regering Michel aan de loonnormwet deed. Als het nu niet aangepakt wordt, dan hangt die wet bij de volgende onderhandelingen weer als molensteen rond de nek, is de redenering.
• Het is dus op eieren lopen voor minister van Werk Dermagne vanmiddag, om zeker de boel zeker niet opnieuw te laten escaleren. Daarbij rekenen alle sociale partners blijkbaar op de creativiteit van de PS-minister, die tot op heden lof krijgt voor z’n aanpak, zelfs bij de liberalen in de regering.
• Want als er één ding wel duidelijk is voor de federale regering, is het dat ze dit dossier niet op het bord wil. Als de sociale partners er onderling niet uitkomen, moet de regering immers de knoop doorhakken. Eigenlijk is de deadline daarvoor al verstreken, maar Dermagne probeert het nu alvast nog eens. Na zijn topoverleg komt alvast de kern ook meteen samen.

Interessant om volgen: Vanmiddag debat in de Kamer over de pandemiewet.

• De langverwachte pandemiewet, die de aanpak van de coronacrisis een beter wettelijk kader moet geven, ligt vanmiddag in de Kamer ter discussie. Eerder passeerden al een twintigtal experten, maar nu is het dus aan de Kamerleden zelf. Een stemming is nog niet voor nu, het gaat om opmerkingen van elke fractie.
• De wettelijke manier waarop de federale regering de crisis aanpakt, is immers weinig elegant, juridisch gezien. De regering baseert zich systematisch op de wet van de civiele veiligheid uit 2007 om crisissen aan te pakken. Maar die wet is geschreven om te kunnen reageren op terroristische aanslagen of een gasontploffing, niet op een maandenlange pandemie. Alles verloopt zo dus op basis van ministeriële besluiten, zonder controle van het parlement, of zelfs consensus in de regering via een Koninklijk Besluit.
• Een nieuwe wet moet een veel steviger kader geven. Die wet is uitgewerkt door Annelies Verlinden, minister van Binnenlandse Zaken. Maar de reacties zijn kritisch. Eerder waren bij de experten dezelfde opmerkingen te horen. Om te beginnen was er het advies van de Hoge Raad van Justitie, dat eigenlijk heel negatief was over het nieuwe ontwerp van Verlinden.
• Zo blijft men immers werken met ministeriële besluiten en waren er ook een flink pak vragen over de bescherming van de persoonsgegevens. ‘Het is realistisch te veronderstellen dat beroepen tot vernietiging bij het Grondwettelijk Hof zullen worden ingesteld tegen de bepalingen van dit voorontwerp’, zo leest het advies.
• De experten die ondertussen in de Kamer passeerden, geven verklaringen die in de lijn met die kritiek liggen. De tekst is ‘niet gebalanceerd genoeg’, ’te vaag’ en ‘ze laat nog teveel macht aan de minister van Binnenlandse Zaken’.
• Vandaag komt de oppositie dus aan het woord. Verwacht wordt dat die zich fel kritisch zal opstellen. Eerder had N-VA al stevige bedenkingen, maar ook aan Franstalige kant is er fel protest, onder meer van DéFI, de links-liberale Brusselse partij. Hier en daar is ook wat kritiek vanuit de meerderheid, oud-minister van Justitie Koen Geens (CD&V) kwam al een paar keer scherp tussen.
• Overigens komt de huidige aanpak, met die wet op de civiele veiligheid, nu ook onvermijdelijk voor het Grondwettelijk Hof. Een politierechter in Charleroi heeft immers aan het Hof een zogenaamde prejudiciële vraag gesteld over de grondwettigheid van de wet en de aanpak.
• Alleen gaat dat Hof zo traag dat de kans zeer groot is dat tegen dan een gloednieuwe pandemiewet klaar is, die door de meerderheid in de Kamer zal worden gesteund, om de oude aanpak te vervangen.

In het oog van de storm: David Clarinval oogst een storm van kritiek over niet nagekomen beloftes.

• De MR heeft niet veel voetafdruk in de regering, onder meer een gevolg van Didier Reynders (MR), die een post kreeg als Europees Commissaris, waardoor de Franstalige liberalen minder kregen bij de verdeling van de ministerportefeuilles. Maar één strohalm, zeker in deze crisis, is er wel: de minister van Middenstand David Clarinval (MR).
• Omdat Sophie Wilmès (MR) als minister van Buitenlandse Zaken weinig te maken heeft met de crisis, rekent men bij de Franstalige liberalen op Clarinval, die al vaker de middenstand stevig verdedigde. Dat doet hij als trouwe soldaat van voorzitter Georges-Louis Bouchez.
• Maar nu lijkt Clarinval z’n vingers stevig te schroeien aan een belofte die hij aan de winkeliers deed om een dubbel overbruggingsrecht uit te keren. Dat schrijven La Libre en De Standaard. Die belofte op een bijkomende financiële premie deed de minister van Middenstand vorige week, na het Overlegcomité waarop beslist werd dat in niet-essentiële zaken enkel nog op afspraak kan gewinkeld worden.
• In een persbericht beloofde Clarinval zo’n premie voor de contactberoepen, voor de reissector én de niet-essentiële winkels die via afspraak moeten gaan werken.
• Maar dat was helemaal niet afgesproken binnen de regering, waar niemand veel zin had om de MR-minister te hulp te schieten. En dus moet Clarinval nu in het stof bijten: hij krabbelde gisteren terug en kondigde aan dat die dubbele premie er niet komt. Alleen als je echt je zaak moet sluiten kan het.
• Daar leverde woeste reacties op van de middenstanders en winkeliers. Die zegden hun ‘vertrouwen op in de politiek’ en gaven Clarinval er flink van langs. Die riep in het Parlement op om de zaak opnieuw te bekijken, maar veel bondgenoten zijn er niet in de regering.
• Integendeel. Daar dook nog een andere discussie op. Want voor de maand maart, die slechts vier sluitingsdagen telde onder de coronamaatregelen, zouden ook de rechten op de dubbele overbruggingspremie gelden. Zij hebben dus de inkomsten van een bijna volledige maand, plus dan de premie. Die toegift aan de contactberoepen verdedigde Clarinval met hand en tand en mag hij nu houden. Maar ook dat scheelde dus niet veel.

En alweer: Een vijfde onderzoek naar de financiële handel en wandel van Sihame El Kaouakibi.

• Open Vld-parlementslid Sihame El Kaouakibi heeft er nog maar een onderzoek bij naar de manier waarop ze omging met subsidies in haar werk. Deze keer vraagt minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) om de geldstromen bij de vzw WeLoveBXL te doorzoeken. Die vzw werd na de aanslagen van 2016 opgericht om in Molenbeek met kansarme jongeren te gaan werken.
• Dat was destijds opvallend, omdat er al heel wat jongerenwerking bestond in het Brusselse, maar El Kaouakibi kwam met een heel eigen aanpak en kreeg meteen 200.000 euro werkingsmiddelen van toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) én nog eens 80.000 euro van toenmalig Vlaams minister van Jeugd Sven Gatz (Open Vld).
• Maar volgens onderzoek van VTM blijkt nu dat El Kaouakibi en haar partner Erika Xuan Nguyen met een deel van de subsidies een kleerkast in de slaapkamer van hun privéwoonst lieten renoveren.
• Verlinden heeft nu gevraagd aan de FOD Binnenlandse Zaken om de facturen te onderzoeken. Dat is ondertussen het vijfde onderzoek dat naar El Kaouakibi loopt.
• De bal ging immers aan het rollen toen drie onafhankelijke bestuurders ontslag namen bij de vzw van El Kaouakibi en naar de handelsrechtbank stapten. Die stelde een voorlopige bewindvoerder aan die een eerste onderzoek opstartte. Daartegen ging El Kaouakibi in beroep, die procedure loopt bij de handelsrechtbank in Tongeren.
• Daarnaast is er de stad Antwerpen, die meteen ook een interne doorlichting begon, omdat zij miljoenen euro’s subsidies had gegeven.
• Daarop startte eveneens een gerechtelijk onderzoek om na te gaan of er strafbare feiten gepleegd zijn, zoals fraude of schriftvervalsing. Dat onderzoek zat eerst bij het Antwerpse gerecht, maar al snel werd tevens de Centrale Dienst voor de Bestrijding van Corruptie ingeschakeld. De kans is groot dat die ook het dossier in Brussel gaan bekijken.
• De BBI, de bijzonder belastinginspectie, is ondertussen eveneens in gang geschoten (al kunnen ze dat niet officieel bevestigen) om na te gaan of er sprake is van fiscale fraude en of dus bedragen moeten terugbetaald worden.

Goed bekeken: Open Vld-kopstuk Bart Somers, de politieke vader van El Kaouakibi, neemt afstand van zijn pupil.

• Intern was het al langer te horen dat Somers op geen enkele manier nog z’n voormalige protegé steunt. Het was Somers immers die haar in 2019 op de lijst van Open Vld kreeg. Maar nu kraaide de haan drie keer in de Tv-studio van de VRT. In De Afspraak uitte Somers wel wat bedenkingen bij El Kaouakibi:
  • ‘Neen, ik heb al weken geen contact meer met haar‘, zo antwoordde Somers op de vraag of hij haar nog had gehoord. Hij voegde er aan toe ook ‘geen berichten te hebben gestuurd.’
  • ‘Zij heeft de belangrijke opdracht om aan te tonen dat die aantijgingen onjuist zijn. Ze zal dat ook met een zekere overtuiging moeten kunnen doen, anders wordt dit een slepende en uitputtende zaak’, zo stelde hij.
  • ‘De blijvende instroom van informatie is heel verontrustend. (…) Ik kan daar moeilijk zelf conclusies uit trekken, buiten het feit dat er dag na dag nieuwe dingen verschijnen die je wenkbrauwen doen fronsen.‘
  • ‘Het is haar verantwoordelijkheid om duidelijkheid te creëren. (…) Als je op korte termijn dat allemaal duidelijk kan weerleggen, je onschuld kan bewijzen, dan heb je nog een toekomst.’
  • ‘Dit is niet gemakkelijk voor de partij, het is hoogst verontrustend’, zo stelde hij nog.
• De vraag is of Open Vld in deze fase nog meer kan doen. Want regelmatig heeft de partij al herhaald ‘dat iemand onschuldig is tot het tegendeel is bewezen’ en ‘dat het proces niet in de media moet gevoerd worden’. Dan wordt het alvast zeer moeilijk om op basis van persartikels alleen iemand via de statutaire commissie uit de partij te zetten. Maar anderzijds leeft het besef in de partij dat dit nog maanden, jaren zelfs kan aanslepen, juridisch gezien. En al die tijd blijft dat aan de partij kleven.