“Wachten is geen optie meer, niets doen ook niet.” Met ferme taal laat de PS na haar partijbureau van maandag weten dat ze van de federale regering verwacht het dossier van de hongerstakers, mensen zonder papieren, aan te pakken. De partij pleit voor een tijdelijke oplossing voor de actievoerders. Ook Ecolo sprak vanmorgen over een “dossier dat veel meer aandacht verdient”. Maar de bevoegde staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) houdt voet bij stuk: “Een kort verblijf aan alle hongerstakers geven is onwenselijk.” Mahdi heeft er een erezaak van gemaakt niet te plooien.

In het nieuws: Perscommuniqués gaan heen en weer tussen de PS en Sammy Mahdi.

De details: De hongerstakers krijgen zo ook tegengestelde boodschappen.

• Flashback naar 2020: binnen CD&V gold Mahdi als een heftig voorstander van Vivaldi. Met de N-VA viel volgens hem geen zaken te doen, tot frustratie van de gevestigde partijtop, met onder meer Hilde Crevits en Koen Geens op kop, die wel voor een paars-gele coalitie vochten. Het maakte Mahdi tot één van de weinige bondgenoten van voorzitter Joachim Coens; een beloning als staatssecretaris volgde.
• Vandaag maakt Mahdi de politieke realiteit mee van een coalitie waarin PS, maar ook Ecolo, ruim meer zetels telt dan de eigen CD&V of gelijk welke Vlaamse coalitiepartner. Wanneer de PS dus na een partijbureau officiële perscommuniqués uitstuurt, wil dat zeggen dat het hommeles is.
• De PS wond er gisteren geen doekjes om. In een vlammend persbericht vatte ze de interne discussie en vooral de boodschap aan het adres van Mahdi samen:
  • “Specialisten onderlijnen dat men onder meer in Italië, Portugal, Spanje, de UK en recent Frankrijk, de uitzonderlijke omstandigheden van de covidcrisis heeft aangegrepen om maatregelen te nemen voor mensen zonder verblijfspapieren.”
  • “Het duurt nu al vijftig dagen dat 470 mannen en vrouwen een hongerstaking zijn begonnen: de meest radeloze daad om hun grote nood te laten horen.“
  • “Ondertussen is de situatie niet aangepakt, ondanks oproepen vanuit de samenleving, de vakbonden en werkgevers, de universitaire wereld en de katholieke kerk in België.”
  • “Voor de PS is wachten geen optie meer, niets doen ook niet.”
• De PS eist concreet dat er tijdelijke verblijfsvergunningen komen voor de hongerstakers, “een overgangsregeling vanuit de federale regering, om de onderhandelingen en de dialoog op te starten”. Dat laatste is meteen een fors signaal voor de hongerstakers: zij krijgen ruggensteun van de grootste regeringspartij.
• Daarnaast kondigt de PS aan voor knelpuntberoepen werkvergunningen te willen geven, via haar ministers van Werk in de Brusselse en Waalse regering. De partij vraagt opnieuw om daarover een interministeriële conferentie samen te roepen.
• Dat is opvallend, omdat vrijdag al een aantal werkgevers en vakbonden samen ervoor pleitten om de sans-papiers een vergunning te geven om zo’n knelpuntberoep uit te oefenen. Vlaams minister van Werk Hilde Crevits (CD&V) deed de deur daarover dicht: “Dat kan enkel gegeven worden aan mensen die legaal in België verblijven”, reageerde ze.

Het effect: PS en CD&V blijven zo op ramkoers.

• Het nieuwste offensief van de PS is bepaald slecht nieuws voor CD&V-staatssecretaris Mahdi, die al weken hoopt de hongerstakers te kunnen sussen. Zijn strategie daarbij: geen enkele hoop op regularisatie geven en met ferme taal de staking proberen te breken.
• Mahdi reageert ook langs die lijnen: hij vraagt uitdrukkelijk “om aan de hongerstakers geen valse hoop te geven“. Als vingerwijzing naar de PS kan dat tellen.
• Het PS-voorstel over tijdelijke verblijfsvergunningen schiet hij meteen aan flarden: “Een paar maanden later zitten diezelfde mensen zonder papieren opnieuw in een onwettig verblijf. De hongerstakers hebben trouwens zelf aangegeven dat ze geen tijdelijke, maar een definitieve en collectieve verblijfsvergunning willen voor alle sans papiers.”
• Mahdi deed de afgelopen weken pogingen om de zaak te ontmijnen, door vlakbij de hongerstakers zogenaamde “neutrale zones” te willen creëren. Zij moeten daar dan “duidelijkheid kunnen krijgen over de bestaande procedures”. “Deze week nog moet en zal die neutrale zone er zijn“, stelt Mahdi, waarbij hij de PS-kritiek betreurt “dat er geen actie wordt ondernomen”.
• Hij wijst er ook fijntjes op dat “in landen als Portugal de tijdelijke maatregelen al beëindigd zijn”. En er volgt ook een sneer naar de PS, rond de interministeriële conferentie over werk, die de partij nu al weken vraagt. “Dat kan zeker dienen om mensen die hier wettig verblijven te activeren. Op dat vlak kan het niet snel genoeg vooruit gaan. Met een werkloosheidsgraad die in bepaalde regio’s oploopt tot 39 procent is er duidelijk nog ruimte voor verbetering”, zo refereert hij naar de penibele cijfers in Wallonië en Brussel, recht in het kiesgebied van de PS.

En nu? Het dossier dreigt zo een hete zomer te kennen.

• Het is duidelijk dat zowel de PS als Ecolo niet meteen willen afgeven en de hongerstakers alle hoop ontnemen. Zeker omdat ook de vakbonden én bepaalde werkgevers zich achter het dossier hebben gezet en aan sans papiers toegang willen geven tot de arbeidsmarkt, zijn de Franstalige socialisten extra opgenaaid.
• Niet toevallig hangen aan de Begijnhofkerk in Brussel, waar de hongerstakers verzamelen, vlaggen van de FGTB, de Franstalige socialistische vakbond. Eens te meer is dit een symbooldossier geworden, waarbij de Vlaamse partijen behoorlijk ver af staan van de Franstaligen. Met name Open Vld en CD&V, maar aan Vlaamse kant ook Vooruit willen van een nieuwe regularisatie niet weten. De MR heeft zich daar luidkeels bij aangesloten.
• Daar tegenover staan PS, Ecolo en Groen, die toch telkens opnieuw het argument van een “meer humane aanpak” bepleiten.
• Mahdi persoonlijk heeft zich ondertussen in de pers al zodanig geprofileerd, dat hij nog bijzonder moeilijk terug kan. De parallellen met voorgangers Theo Francken (N-VA) en zeker Maggie De Block (Open Vld) zijn groot: bij standvastigheid ten opzichte van deze groep, wacht potentieel grote electorale winst.
• De vraag is of deze keer Ecolo en PS de ruimte hebben om Mahdi die “winst” te gunnen: zij hebben zelf vakbonden én een forse linkse oppositie van PTB-PVDA in de rug, plus de verwachting dat het na Francken en de Zweedse regering met Vivaldi “helemaal anders zou zijn”.

Ondertussen binnen Vivaldi: Een vlijmscherpe uithaal van Ecolo-baas Jean-Marc Nollet naar Georges-Louis Bouchez, zijn coalitiepartner.

• “Wat hier gebeurt is niets minder dan schandalig. Zeker voor mevrouw Haouach. Haar naam is te grabbel gegooid, ze is vuil gemaakt, ze is afgemaakt, met een ongeziene gewelddadigheid op de sociale netwerken’, zo begon Nollet vanmorgen op Bel RTL zijn uitval naar de MR.
• Hij stelde daarbij dat dit dossier “is misbruikt” om andere, veel belangrijker kwesties te overschaduwen, “met name dat van de sans papiers“.
• “Ik ben geschandaliseerd door de manier waarop bepaalde mensen, met name Georges-Louis Bouchez (MR) journalisten hebben geduwd om dingen te schrijven, waarvan ze wisten dat die fout waren”, stelde Nollet.
• Daarbij verwijst hij naar het rapport van de Staatsveiligheid over Ihsane Haouach, dat vrijdag uitlekte. Volgens de eerste info zou ze banden hebben gehad met de Moslimbroeders, wat later werd ontkracht: er waren contacten geweest, maar Haouach zou volgens Nollet “geen risico” zijn geweest, maar eerder “voor een risico gewaarschuwd moeten worden”. “Ze verdiende een bescherming”.
• Nollet noemde de rol van Bouchez in de hele affaire “problematisch” en “aanleiding gevend tot vragen”. “De waarheid doet er blijkbaar niet meer toe. Een aantal mensen moet eens stevig in de spiegel kijken.”

En uiteraard: Alweer instant reactie van Bouchez zelf. Daar wijst men naar interne spanning bij de groenen.

• Bouchez was er als de kippen bij, nog tijdens het interview met Nollet, om te reageren op Twitter. Men kan veel zeggen over de MR-voorzitter, maar niet dat hij niet hard werkt.
• “Wat een respect voor de persvrijheid. Volgens de covoorzitter van Ecolo schrijven journalisten wat hun gevraagd wordt. Mooi afleidingsmanoeuvre. De inschikkelijkheid voor de aanvallen tegen de neutraliteit van de staat is schandalig. Ecolo moet tot rede komen”, zo haalde hij op zijn beurt uit.
• Bij de Franstalige liberalen wees men er fijntjes op dat Ecolo intern behoorlijk wat spanning kende over het dossier de afgelopen dagen: de Brusselse en Franstalige vleugel zitten niet op dezelfde lijn in het dossier. En de aanval van Nollet is dus de beste verdediging om de groene rangen te sluiten, zo is cynisch te horen.
• Feit blijft dat heel de affaire bij de groenen wonden heeft geslagen. Sarah Schlitz (Ecolo), de staatssecretaris van Gelijke Kansen, maakte al geen te beste beurt bij de voorstelling van haar beleidsnota. En de aanstelling van Haouach, uitgerekend bij het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, terwijl ze een hevig voorstander is van het dragen van de hoofddoek, was voor de MR duidelijk een provocatie.
• Nochtans was er vooraf zeker bij de liberalen een huivering om met Ecolo federaal in zee te gaan: ze wilden de wat zij noemen “extremere uitwassen” van de ecologisten niet te moeten ondergaan. Door de ongelukkige communicatie van Haouach zelf blijft Ecolo alvast met een kater achter. Vanmorgen herhaalde Ecolo-vicepremier Georges Gilkinet op de RTBF nog dat wat hem betreft “Haouach haar plaats had als regeringscommissaris”. “Dat ze moest aftreden betreur ik ten zeerste”, stelde hij.
• Het wijst erop dat Ecolo als een gekwetst dier verder moet. Niet bepaald goed nieuws voor andere symbooldossiers, zoals dat van de sans papiers. Het is allerminst toevallig dat Nollet dit uitgerekend vanmorgen nog eens aanhaalde.