De essentie: De opkomst van uitgesproken extremisten binnen de Russische overheid begint de elite schrik aan te jagen. 

• Het gaat om mensen als Yevgeny Prigozjin, ook wel bekend als “Poetins chef”, een naam die hij dankt aan zijn cateringbedrijven die de Russische overheid bedienen. In oktober bleek dat Prigozjin de geldschieter is van de beruchte Wagner Group, een privémilitie die bestaat uit veteranen van het Rusissche leger en de GROe, de militaire inlichtingendienst. 
• Prigozjin deed de voorbije maanden een aantal opvallende uitspraken. Zo riep hij op om “dringende Stalinistische onderdrukkingen” uit te voeren tegen zakenmensen die niet enthousiast genoeg zijn over de oorlog in Oekraïne. Dat leidt er nu toe dat sommige rijke Russen bang zijn voor hun eigen veiligheid en die van hun families, meldt Bloomberg.
• Ook zou hij steeds extremere manieren zoeken om soldaten te mobiliseren. Zo zou Prigozjin onder andere gevangenen gerekruteerd hebben om te vechten in Oekraïne. In gelekte video’s uit gevangenissen zou te zien zijn hoe de man gevangenen beloofde dat, indien ze zes maanden overleven aan het front, ze mogelijk vroeger zouden worden losgelaten. Indien ze zich zouden overgeven, dreigde de figuur in de video echter dat ze geëxecuteerd zullen worden.

Ook nog: Ook Ramzan Kadyrov is een steeds gevaarlijkere stem binnen Rusland.

• Kadyrov is de leider van Tsjetsjenië, een semi-autonome regio in de Noordelijke Kaukasus. Sinds februari worden zijn troepen ingezet in Oekraïne, waarbij zij beschuldigd worden van gruwelijke oorlogsmisdaden. De zogenaamde Kadyrovieten zouden onder andere deels verantwoordelijk zijn voor het Bloedbad van Boetsja.
• De Tsjetsjeense leider uit regelmatig kritiek op andere Russische leiders. Zo zou hij vaak met minister van Defensie Sergej Sjojgoe in de clinch gaan. Ook de stafchef van het Russische leger, Valeri Gerasimov, krijgt regelmatig kritiek over zich heen.
• Kadyrov is bovendien een van de stemmen binnen het Kremlin die zich als voorstander uitte van een aanval met kernwapens. Het Kremlin nam echter afstand van die uitspraak.

Maar: Of het Kremlin de uitspraken goedkeurt of niet, doet er niet toe. Het belangrijkste feit is dat Kadyrov een machtige man is binnen Rusland en dat hij bovendien goede vriendjes lijkt te zijn met Prigozjin.

• Enkele dagen geleden noemde hij Prigozjin nog een “krijger van bij de geboorte” en bestempelde hij de leden van de Wagner-militie als “angstloze patriotten van Rusland”. Prigozjin zelf zou daar op sociale media positief op hebben gereageerd.
• Dat de twee het goed kunnen vinden, is belangrijk voor Kadyrov. Volgens Andrei Kolesnikov van de onafhankelijke denktank Carnegie Endowment for International Peace, gedraagt Prigozjin zich immers steeds meer als “een parallele overheid”. Hij waarschuwt dat de man steeds machtiger wordt binnen Rusland.
• Dat lijkt ervoor te zorgen dat steeds meer draconische maatregelen worden genomen om de oorlog koste wat het kost te winnen. Vorig weekend zou Prigozjin bijvoorbeeld hebben aangekondigd dat Wagner meer mensen wil rekruteren in regio’s dicht bij de Oekraïense grens. In een bericht op Telegram zegt hij dat een kwart van de mannen in die streken naar “de loopgraven” moeten worden gestuurd.

Belangrijke kanttekening: Het is niet zeker of mensen als Prigozjin zich in Poetins binnenkring bevinden.

• Bloomberg bericht dat sommige insiders beweren dat Prigozjin nu vaker vergadert met de Russische dictator dan vroeger. Maar volgens sommigen zou hij nog geen lid zijn van de kleine groep onderknuppels die Poetins belangrijkste adviseurs zijn.
• Toch wordt er niet openlijk ontkend dat “Poetins chef” nu een van de belangrijkste vertrouwelingen van de Russische dictator is. Dmitry Peskov, woordvoerder van het Kremlin, liet enkel weten dat “er veel geruchten zijn over Prigozjin”, maar dat “we niet de intentie hebben om erop te reageren”.
• Prigozjin zelf ontkent dat hij met Poetin spreekt. Volgens Amerikaanse inlichtingendiensten klopt dat echter niet, berichtte Washington Post eind oktober. Prigozjin zou in detail aan Poetin hebben gezegd hoe het militaire leiderschap in Rusland de oorlog verkeerd beheert. Dat hij zich zo openlijk durft uit te spreken, zou een teken zijn dat hij steeds machtiger wordt binnen het Kremlin.
• Poetins binnenste kring is nog altijd zeer klein. Hij zou zich volgens insiders omringen door hardliners en ja-zeggers en zou geen afwijkende stemmen dulden. Maar nu de oorlog steeds slechter gaat voor Rusland, vrezen sommige insiders volgens Bloomberg dat de Russische dictator steeds harder zal optreden binnen eigen land, waarbij hij Sovjet-achtige zuiveringen en willekeurige arrestaties niet zal schuwen.