Viool spelen, kruiswoordraadsels oplossen en cartoons kijken. Het zijn slechts enkele taken die de neurochirurg Roberto Trignani zijn patiënten laat uitvoeren tijdens een operatie. Maar met zijn onorthodoxe methoden slaat de Italiaan steeds meer nieuwe wegen in: een piano in de operatiezaal of olijven vullen, alles kan.
Olijven vullen? Dat leest u goed. In juni bracht Trignani, diensthoofd neurochirurgie van het Riuniti ziekenhuis in Ancona, een operatie tot een goed einde waarbij een 60-jarige vrouw gevulde olijven bereidde terwijl hij een tumor uit haar linker temporale kwab verwijderde. De patiënte was een voormalige chef-kok en maakte 90 Ascoli-olijven, een culinaire specialiteit van de regio Marche, op minder dan een uur tijd.
Door de patiënt wakker te houden op de operatietafel en hem of haar complexe taken te laten uitvoeren, voorkomt Trignani dat hij gezond weefsel beschadigt in de gebieden van de hersenen die verantwoordelijk zijn voor spraak, zicht en beweging. In dit geval kon Trignani en zijn team een tumor verwijderen uit een hersengebied dat zowel de spraak als de rechterkant van het lichaam controleert.
‘We bestudeerden het leven van de patiënte, haar routines en lievelingsactiviteiten om te zien of er iets was dat nuttig kon zijn voor haar behandeling’, zei Trignani aan de Britse krant The Guardian. ‘In dit geval was de vrouw een goede kok en had ze vooral gewerkt in een gebied dat bekend staat om de Ascoli-olijven. We wisten dat je voor de bereiding van dergelijke olijven een aanzienlijke motorische vaardigheid nodig hebt, en dus dachten we dat het een manier zou zijn om haar de olijven te laten maken om het gebied van de hersenen waar we aan moesten werken te monitoren.’
Piano spelen
In november rolde Trignani en zijn team een piano binnen in de operatiezaal. Moleculair bioloog en musicus Emiliano Toso speelde piano met een frequentie die een therapeutisch effect heeft op het lichaam, tijdens een operatie om een dubbele tumor in het ruggenmerg van een 10-jarige jongen te verwijderen. Tegelijkertijd keken artsen naar veranderingen in de hersenactiviteit van de patiënt wanneer de muziek naast hem onderbroken werd.
‘We hebben geprobeerd de muziek te stoppen en vervolgens opnieuw op te starten, waarbij we de reactie van de patiënt opmerkten’, zei Toso na de 4 uur durende operatie. ‘Ondanks het feit dat hij onder volledige verdoving was, namen de hersenen de muziek waar en dit was erg spannend.’
Viool in de operatiezaal
Trignani is echter niet de enige chirurg die met wakkere operaties baanbrekend werk verricht. In januari bespeelde violoniste Dagmar Turner in het King’s College ziekenhuis in Londen haar instrument tijdens een operatie waarbij een tumor uit de hersenen moest verwijderd worden. Zo konden bepaalde cellen in de voorste rechter hersenlob gevrijwaard worden. Dat is een zone die vlak naast de geopereerde zone ligt, waarmee de controle over de linkerhand wordt uitgeoefend en die ook essentieel is voor het bespelen van het instrument.
‘Mijn hart brak bij de gedachte dat ik nooit meer zou kunnen vioolspelen’
De vrouw, lid van het Symfonisch Orkest van het eiland Wight, werd in 2013 gediagnosticeerd met een traaggroeiende tumor. ‘Mijn hart brak bij de gedachte dat ik nooit meer zou kunnen vioolspelen’, zei de muzikante na haar succesvolle operatie. ‘Dankzij deze artsen zal ik binnenkort weer kunnen meespelen in het orkest.’
‘We voeren zo’n 400 resecties (verwijderingen van tumoren, red.) uit per jaar, en daarbij worden wel vaker patiënten wakker gemaakt om taaltesten af te leggen’, aldus neurochirurg Keyoumars Ashkan, ‘maar dit was wel de eerste keer dat we iemand hebben laten viool spelen tijdens de operatie.’
