Ruim 4 jaar geleden berekenden twee economen van de universiteit van Oxford in een geruchtmakende studie dat ruim 47% van alle jobs door automatisering bedreigd werden. In een nieuw rapport van de OESO, een samenwerkingsverband van 35 rijke landen, wordt dat cijfer nu drastisch bijgesteld. De grootste bekommernis van de economen blijft de verdere polarisering van de arbeidsmarkt of de kloof tussen interessante, goedbetaalde jobs en relatief weinig interessante en slecht betaalde banen.
47% van de jobs zou verdwijnen
Robots zullen het komende decennium in steeds meer beroepen worden ingezet om menselijke arbeid te vervangen. Van chauffeurs en soldaten over schoonmakers en vertalers tot barmannen en fabrieksarbeiders: alle komen ze in het vizier van intelligente robotwerknemers. Twee economen van de Oxford University berekenden vier jaar geleden dat 47% van alle huidige jobs binnen de twintig jaar geautomatiseerd zouden worden.’
Op termijn zouden technologische innovatie en kapitaalintensivering wel voor nieuwe jobs, nieuwe producten en hogere lonen zorgen, doch op de korte termijn omvatten de problematische gevolgen van zo’n omwenteling op de arbeidsmarkt naast stijgende werkloosheid, ook maatschappelijke ontwrichting en zelfs politieke wervelwinden. Geen enkele overheid is hier vandaag goed op voorbereid, schreven de onderzoekers.
Volgens Maarten Goos, professor economie aan de KU Leuven, zouden computers en robots de volgende twintig jaar in Vlaanderen zelfs 1,4 miljoen traditionele banen doen verdwijnen. Bij winkelbedienden, boekhouders en telemarketeers zouden door de technologie volgens de professor meer dan negen op de tien arbeidsplaatsen worden geschrapt.
© Getty Images
Doemscenario was overdreven
Maar vier jaar blijkt in termen van technologie opnieuw een eeuwigheid en een nieuwe studie van de OESO schetst een minder apocalyptisch beeld van de nabije toekomst. De OESO ziet slechts 10% van alle jobs door automatisering volledig verdwijnen – een pak minder dan eerdere voorspellingen.
Toch is er weinig reden tot vreugde. Naast die 10% jobs die volledig zullen verdwijnen, zal 28% van de huidige jobs in die mate worden getransformeerd dat ze het aanleren van totaal nieuwe vaardigheden zullen vergen.
Wie zijn job zal willen houden zal daarvoor opnieuw getraind moeten worden. Opmerkelijk in dat verband is dat de studie aangeeft dat mensen met de minst automatiseerbare jobs de grootste bereidheid aan de dag leggen om nieuwe vaardigheden aan te leren, terwijl mensen wiens job echt gevaar loopt daar tot drie keer minder voor te vinden zijn.
© Getty Images
De verdere polarisering van de arbeidsmarkt
Uit het rapport blijkt dus dat de vrees voor ‘massale door technologische vooruitgang gedreven werkloosheid’ enigszins overdreven is. Eerder dan dat dreigt een verdere polarisering van de arbeidsmarkt, waarbij de kloof tussen interessante, goedbetaalde jobs en relatief weinig interessante en slecht betaalde jobs enkel uitbreidt. En het zijn net die jobs die de zogeheten ‘deeleconomie’ domineren. Denk daarbij aan bedrijven als Uber en Deliveroo.
Die vaststelling strookt met opmerkingen die recent door economen van het Brookings Institute werden gemaakt. Eerder dan te focussen op de jobs die verdwijnen, zegt het instituut dat beleidsmakers dringend moeten focussen op jobs die in de plaats komen, maar die mensen nog wel een aanvaardbare levensstandaard kunnen bieden.
Wat er uiteindelijk van deze voorspellingen zal komen valt nog af te wachten. Andrew McAfee, een onderzoekers aan het Massachussetts Institute of Technology (MIT) en co-auteur van het boek “The Second Machine Age”, is alvast niet onder de indruk. Volgens hem blijken deze studies al te vaak een slag in het water.
“Er zullen vele jobs verdwijnen en er zullen vele nieuwe jobs bijkomen. Dat is wat altijd gebeurd is tijdens periodes van grote technologische omwentelingen zoals we die vandaag meemaken.”