In Moskou rijden metrostellen sinds begin dit jaar voor de allereerste keer in lange tijd ook opnieuw met vrouwelijke bestuurders rond. Dat heeft de directie van Moskovski Metropoliten, de uitbater van het metrostelsel in de Russische hoofdstad, gemeld. Tot eind vorig jaar was het beroep van metrobestuurder voor vrouwen nog altijd taboe. De Russische autoriteiten moesten een speciale wet uitvaardigen om daarin verandering te brengen.

Inmiddels heeft ook Rossiejskieje Zjeleznye Dorogi (RZD), de uitbater van het Russische spoorwegnet, aangekondigd dit jaar zijn eerste vrouwelijke treinbestuurders te zullen aanwerven.

Ondergronds

De metro van Moskou startte zijn activiteiten in de jaren dertig van de voorbije eeuw. De dienst deed daarbij ook beroep op vrouwelijke bestuurders, maar daaraan werd een veertigtal jaar geleden een einde gemaakt.

‘De directie vond het noodzakelijk om de Russische vrouwen tegen de zware arbeidsvoorwaarden – die immers ondergronds werk en variabele werkuren vereisten – in de metro te beschermen,’ aldus woordvoerders van het stadsbestuur. ‘Het beroep werd daarop opgenomen in het Russische register met functies die uitsluitend door mannen mochten worden uitgevoerd.’

De Russische arbeidswetgeving kent een hele reeks beroepen die nog altijd voor vrouwen compleet ontoegankelijk zijn. Dat register omvatte vorig jaar nog 456 functies die enkel door mannen mogen worden uitgevoerd. Er rees de voorbije jaren echter steeds meer kritiek op de praktijk. In september vorig jaar besliste het Russische ministerie van arbeid om in te grijpen en de lijst tot honderd beroepen af te slanken.

‘Het besturen van een metrostel kon misschien in het verleden wel een zware fysieke belasting hebben betekend, maar vele processen zijn inmiddels geautomatiseerd,’ aldus het Russische ministerie van transport. ‘Dat maakt het beroep veel minder belastend.’ Er is voor de vrouwelijke bestuurders ook een speciaal uniform ontworpen. De vrouwen mogen daarbij ook kiezen tussen een broek of rok. 

Aanwervingen

Bij de Moskovski Metropoliten werken ongeveer 62.000 mensen. Dat werknemersbestand bestaat voor 36 procent uit vrouwen. Een gedeelte van die vrouwen werkt als poetster, kassierster of liftbediende. Ook dit waren functies die met ondergronds werk gepaard gingen. Dit was eveneens een motief om het verbod op vrouwelijke metrobestuurders op te heffen.

Moskovski Metropoliten startte vorig jaar met een eerste opleiding voor vrouwelijke metrobestuurders. Die eerste klas bestond uit vijfentwintig kandidaten. Uiteindelijk rondden twaalf vrouwen de cursus met succes af. Volgend jaar wil het vervoerbedrijf minstens vijftig bijkomende vrouwelijke bestuurders aanstellen.

Het Russische register met exclusief mannelijke beroepen werd bij de eeuwwisseling een laatste keer aangepast. De lijst omvatte onder meer de functies van mijnwerker of metaalbewerker, maar ook voor buschauffeurs, matrozen, parachutisten, automechaniekers en zelfs bouwers van blaasinstrumenten kwamen alleen mannelijke kandidaten in aanmerking.