Een stukje toneel, zo wordt de communicatie van Paul Magnette (PS) afgedaan op andere hoofdkwartieren. De PS-voorzitter stelde intern dat met de N-VA onderhandelen zowat de enige optie is die rest. Maar haast niemand in de Wetstraat gelooft dat paars-geel er nu plots komt: het lijkt vooral een methode om Open Vld te laten plooien. Daar kregen ze via via hints dat zij ‘eraf liggen’, als ze niet instemmen met Vivaldi. Dat leidt tot ergernis.

In het nieuws: De socialistische voorzitters, Paul Magnette (PS) en Conner Rousseau (sp.a), briefen hun achterban over de gesprekken.

De details: Daarbij stellen beiden dat gesprekken met N-VA onvermijdelijk lijken.

• Maandag is de dag van partijbureaus in de Wetstraat: het moment waarop voorzitters terugkoppelen met de rest van hun partijtop. Bij sp.a en PS was het gisteren het moment om die bureaus een grondige update te geven over de stand van zaken.
• Magnette en Rousseau hebben er samen een rondje aftastende gesprekken op zitten, die zeker bij sommige voorzitters ver en diep gegaan zijn. Ze hebben de acht andere voorzitters (van N-VA, Open Vld, MR, CD&V, cdH, Ecolo, Groen en DéFI) nu twee keer gezien, en maakten elk dus een round-up.
• Bij de PS werd dat een behoorlijk verrassende meeting, die liefst drie uur duurde. Daaruit is geen bepaald ‘mandaat’ gekomen, of een beslissing genomen. Maar Magnette lichtte wel toe, en was daarbij scherp.
• De kans dat Vivaldi, de droomcoalitie voor de PS, kan lukken, is bijzonder klein, zo erkende Magnette aan de eigen troepen. ‘De prijs die de liberalen zetten, om zonder de N-VA te gaan, is gewoon veel te hoog’, zo omschreef de voorzitter het, stelt een partijbron.
• En zo kom je onvermijdelijk bij constructies met de N-VA uit, want alle andere scenario’s zijn door de crisis uitgesloten. ‘De voorzitter heeft dat allemaal toegelicht, de positie van de andere partijen overlopen, maar het is niet zo dat er keuzes gemaakt zijn’, zo onderstreept een aanwezige. ”Maar wat overschiet aan opties is beperkt, en zal vermoedelijk met N-VA zijn, of het worden verkiezingen.’
• Die boodschap, dat mét N-VA moet geregeerd worden, of dat er verkiezingen komen, leidde tot een lange discussie, die dus eerder onbeslecht bleef, volgens onze bronnen. Intern is de PS flink verdeeld: onder meer anciens als Elio Di Rupo (PS) en Laurette Onkelinx (PS) zouden voorstanders zijn, maar evengoed zijn er tegenstanders.
• Wel opvallend: de Franstalige pers, met onder meer Le Soir en LN24, gingen veel verder in hun interpretatie van de boodschap van Magnette: daarin doken stellingen op dat ‘Vivaldi dood was’ en dat het nu ‘of met N-VA of verkiezingen’ waren, komende van de PS.

Ondertussen bij de Vlaamse socialisten: De deur naar N-VA is ook open.

• Voor de sp.a was het een ‘positieve vergadering’, met veel eensgezindheid, zo bevestigen aanwezigen. De basislijn is dat Vivaldi (een paars-groene coalitie, aangevuld met CD&V) de ‘voorkeurscoalitie’ blijft, maar meteen kreeg Rousseau ook het mandaat om ‘hoe dan ook een regering te vormen’, met N-VA als het moet. ‘We moeten tonen dat het land bestuurbaar blijft’, zo is te horen.
• Er is bij de Vlaamse socialisten ook ergernis over de manier waarop de huidige restregering ‘zomaar wil verder doen‘. ‘Uiteraard willen Alexander De Croo (Open Vld) en Koen Geens (CD&V) dat hun partijen ‘vanuit de regering’ onderhandelen: dan is hun zitje verzekerd. Maar we moeten gewoon een heel nieuwe ploeg onderhandelen’, is bij de sp.a te horen.
• Rousseau pleitte voor z’n bureau ook voor ‘oprechte’ onderhandelingen: ‘Wij willen echt niet meer meedoen aan spelletjes: dat er eerst iets moet mislukken, zodat daarna een andere formule kan lukken? Sorry, dat hebben we nu meer dan een jaar gehad’, zo vatte een Vlaamse socialist samen. ‘Maar als Magnette nu ook zachtjes z’n troepen voorbereidt, is er een mogelijkheid.’
• Bij de PS hoor je ondertussen overigens dat het ‘echt niet de bedoeling is om eerst iets te laten mislukken, voor iets anders kan lukken‘. ‘Dat is goed om heel de sfeer weer compleet te vergallen’, zo stelt een hoge bron.

De essentie: Het wantrouwen tegen de PS-voorzitter is enorm.

• De socialisten mogen iedereen verzekeren dat het geen tactische zet is van Magnette om de deur naar N-VA te openen, maar dat is exact het gevoel dat leeft bij drie partijen: Open Vld, MR en N-VA.
• Bij de Vlaams-nationalisten was men intern niet mals voor de PS, nadat Magnette op zondag nog felle taal hanteerde aan het adres van de N-VA. Op ‘De Zevende Dag’ was de PS-voorzitter komen stellen ‘dat de N-VA ligt te smeken om in de regering te mogen‘ en ook nog eens te onderstrepen ‘dat de PS incontournable is, en de N-VA niet’.
• Die boodschap ging er niet bepaald lekker in bij Bart De Wever (N-VA) en de partijtop. Dat, in combinatie met een week aan voorstellen rond relance in de superkern, waarbij de N-VA niet anders kan dan vaststellen dat ze toch bijzonder ver van de PS staan, deden het enthousiasme bij De Wever en co niet bepaald toenemen, de afgelopen dagen.
• Bovendien is niemand vergeten dat Magnette al twee keer z’n woord brak, in vorige onderhandelingen met de N-VA. De scepsis is dus enorm: de boodschap van de PS dat er onderhandeld wordt met N-VA, is een doorzichtig schimmenspel, zo valt in de coulissen te horen. Officieel zal de N-VA dus netjes de uitgestoken hand van de PS aanvaarden, in werkelijkheid bekijkt men het met meer dan argwaan.

The big picture: De liberalen zijn even ‘nodig’ in constructies om een regering te maken als de socialisten. En die appreciëren de druk van de PS niet.

• Opvallend: net zoals bij N-VA hecht men bij Open Vld maar weinig geloof aan de zet van Magnette. Want de boodschap aan de liberalen is wel heel duidelijk: de PS kiest voor N-VA, en dus moeten de Vlaamse liberalen ophoepelen. De boodschap van Magnette is dus, meer dan een vredesgebaar aan De Wever, het mes op de keel van Egbert Lachaert (Open Vld).
• ‘Via via laat men ons weten dat we nu moeten kiezen. ‘Je weet toch wat dat wil zeggen, N-VA erbij is jullie eruit‘, is ons overgemaakt’, zo is bij de top van Open Vld te horen. Op de Melsensstraat leest men de hele communicatie dus als een zet, om net nogmaals Vivaldi erdoor te krijgen. Driebanden dus aan de Keizerslaan: het ene zeggen, om het andere te krijgen. ‘Zo doorzichtig.’
• Maar de Open Vld is onder Lachaert echt niet van plan om veel te bewegen. Ideologisch hebben zij net als N-VA met afgrijzen gekeken naar wat allemaal vanop de linkerkant kwam aanwaaien aan relancemaatregelen, in de aanloop naar de superkern. Een maatregel zoals de gratis treinritten, die is niet voor herhaling vatbaar voor Open Vld. ‘We gaan daar echt niet meer aan meedoen, aan zo’n rondje uitdelen.’
• De ergernis over Magnette z’n houding is dan ook groot: ‘Behalve de socialisten, is er niemand die enige sympathie heeft voor de aanpak van de socialisten op dit moment’, zo is bij Open Vld te horen. Daar merkt men ook fijntjes op dat Magnette en Rousseau ‘niet altijd op dezelfde lijn zitten, op z’n zachtst gezegd’.
• Nu in een Vivaldi meestappen, waar CD&V blijkbaar veel minder problemen mee heeft op dit moment, is voor Open Vld niet aan de orde. Te meer omdat blauwe broer MR ook niet van plan is te bewegen.
• Meer nog, Georges-Louis Bouchez (MR) ligt op ramkoers met de socialisten, na een robbertje vechten met Philippe Close, de PS-burgemeester van Brussel. En de MR-voorzitter wil maar één ding: een front vormen met de Open Vld, één en ondeelbaar.
• De liberalen hebben samen 26 zetels in de Kamer, nauwelijks minder dan de 28 van de socialisten. ‘Waarom zouden wij ons uit elkaar laten spelen‘, is daar te horen.

De grote vraag: Kan de PS echt wel bewegen?

• Met grote ogen wordt gekeken naar wat bij de FGTB gebeurt. Want de socialistische vakbond heeft aan Franstalige kant net een burgeroorlog meegemaakt, en de huidige kopman, Robert Vertenueil, is netjes naar het kapblok gevoerd.
• Dat de rode topman, een vertrouweling van Magnette, die op de lijn van de PS zat, werkelijk wordt afgezet omdat hij een dubbelinterview deed met Georges-Louis Bouchez (MR), gelooft geen kat: ‘Men zocht een stok om mee te slaan, maar het conflict zat veel breder dan dit incident’, zo bevestigt een insider.
• Feit is dat de PTB/PVDA steeds meer greep lijkt te krijgen op de socialistisch vakbond. De gedoodverfde opvolger van Verteneuil, Thierry Bodson, is een hardliner die als ‘nog linkser’ dan z’n voorganger wordt omschreven. Bodson was al ten tijde van de regering Di Rupo een groot tegenstander van de PS, toen hij verzet tegen sociale hervormingen aanvoerde, tegen een socialistische premier in.
• Hoe zo’n geradicaliseerde FGTB ooit kan instemmen met een coalitie met N-VA is een raadsel. Maar evengoed kunnen ze eigenlijk ook met Open Vld en blijkbaar zelfs MR nog nauwelijks door één deur. Alleen: zo maak je nooit nog een federale regering in dit land. Het verschil tussen sp.a en PS is op dat vlak wel voelbaar: terwijl Magnette heel de tijd achterom kijkt en z’n vakbondsvleugel constant ‘mee’ wil hebben, vaart men bij de Vlaamse socialisten echt wel een koers los van het ABVV.

En nu? Op naar de volgende superkern, nu vrijdag.

• Zowat iedereen in de Wetstraat verwacht niet dat met de verklaringen in het PS-partijbureau, nu plots de versnelling is ingezet. ‘Deze week ligt de focus hoe dan ook nog op de nieuwe relancemaatregelen’, is bij de socialisten te horen. ‘Volgende week is het dan tijd voor de regeringsvorming.’
• Maar die superkern belooft toch wel vuurwerk op te leveren. Of beter, de aanloop ernaar. Want de vorige episode, inclusief het gerommel over tien gratis treinritten achteraf, laat wat een kater. Zo vraagt men zich bij N-VA af, of het überhaupt veel zin heeft om in die oefening meegesleurd te worden.
• Maar ook bij andere is er onvrede: ‘Die methode van premier Sophie Wilmès (MR) is blijkbaar dat niet tegenspreken, aanvaarden is. Maar zo is er toch een en ander doorgekomen waar niemand op zat te wachten.’
• Feit is dat de Nationale Bank een niet mis te verstane waarschuwing uitstuurt: de overheidsuitgaven stijgen in één klap van 50,3 procent naar 58,9 procent van het bbp. Het begrotingstekort schiet van 1,9 procent in 2019 naar 10,6 procent in 2020. Maar ook in 2021 en 2022 zou dat tekort op 6 procent blijven hangen.
• Die cijfers tonen aan hoe diep en zwaar de crisis wordt. En de Nationale Bank waarschuwt: zo’n tekort van 6 procent is niet houdbaar. Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank, stelt dat zo’n nationaal relanceplan, zeker als dat erg groot zou zijn, ‘niet erg zinvol is‘. De staatskas nog verder leegmaken, heeft een groter negatief effect, dan geld uitgeven om uit de crisis te raken, zo stelt Wunsch.
• Vraag is dus echt hoe ‘de tien’ nog een groot tweede pakket kunnen vinden. Onzinnige verlagingen van btw, zoals in de horeca gebeurd zijn, lijken echt als water dat naar de zee gedragen wordt. Maar rolt men dat nu straks, bijna onvermijdelijk, ook uit naar andere sectoren?
• En ook heel het pakket vanuit het kabinet van Nathalie Muylle (CD&V), die als minister van Werk de agenda van Beweging.net lijkt te willen uitvoeren, raakt dat erdoor? Het zijn de klassieke linkse recepten: brugpensioen, arbeidsduurvermindering, tijdskrediet. Vraag is of de N-VA, die zelf net meer flexibiliteit wil op de arbeidsmarkt, maar ook de liberalen, daarin kunnen meegaan.
• Meer dan ooit lijkt, met die huidige economische vooruitzichten, de noodzaak op een regering huizenhoog. De methode van ‘de tien’ is net het omgekeerde van wat nuttig is: samen geld uitgeven is niet moeilijk, maar als straks de harde beslissingen moeten genomen worden, is een coalitie die aaneenhangt wel broodnodig. De vraag is of dat kan, met zoveel wantrouwen, zoals hierboven beschreven.

Opvallend: Vlaams Belang moet fake news rond betogingen tegen racisme rechtzetten.

• ‘Multicultureel = multicrimineel.’ Wie dacht dat het Vlaams Belang z’n toon softer gaat maken, vergist zich schromelijk. Want na de verschillende demonstraties tegen racisme, die in Brussel ook leidden tot forse rellen achteraf, ging voorzitter Tom Van Grieken (Vlaams Belang) in het offensief, met onder meer beelden van de relschoppers en bovenstaande slogan daarbij.
• Alleen, er is wel één en ander aan het gebeuren op Twitter. Het Amerikaanse socialemediaplatform neemt steeds scherper stelling in tegen de Amerikaanse president Donald Trump, waarbij foute informatie wordt voorzien van links, en tweets die haat oproepen worden onderdrukt.
• En kijk, ook Vlaams Belang is blijkbaar wakker geschoten. Want in een tweede tweet van Van Grieken over de rellen, beschuldigde hij Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) ervan ‘goedkeuring gegeven te hebben’ voor een betoging tegen racisme afgelopen zondag.
• Dat is manifest onjuist: in Antwerpen werd, net als in Gent, een dergelijke manifestatie expliciet verboden door de burgemeesters. Van Grieken zag zich na een hele reeks reacties van gebruikers op Twitter verplicht om te corrigeren: ‘Rechtzetting: Black Lives Matters was in Antwerpen wel degelijk verboden door Bart De Wever’, zo tweette hij plots.
• Het duidt op een verhoogde alertheid bij het Belang over fake news. Niet onlogisch, want in de politiek dringen steeds meer politici aan op actie tegen sociale media, die niets doen om foute informatie en haatpraat op hun platformen aan banden te leggen.
• Afgelopen weekend nog kondigde minister van Justitie Koen Geens (CD&V) aan dat hij nadenkt over een initiatief: ‘Het gebruik van de sociale media, heeft de zaken niet verbeterd. (…) Wat Twitter met Trump heeft gedaan, dat is formidabel. Wat dat betreft, zijn wij niet goed bezig en moeten we naar onszelf kijken.’ Geens wees erop dat het ‘een Europese kwestie is’, maar dat er met bedrijven als Facebook en Twitter zal gekeken worden ‘wat mogelijk is’.

Om te volgen: De politieke clash over de betoging tegen racisme in Brussel gaat verder.

• Vanmorgen om 9 uur ontving premier Sophie Wilmès (MR) de Brusselse burgemeester Philippe Close (PS). Bedoeling was om ‘overleg te plegen’ en te kijken hoe ‘spanningen in de toekomst zullen worden vermeden’. Aanleiding was de betoging van zondag tegen racisme, waar 10.000 mensen samen waren gekomen op het Poelaertplein in Brussel, aan het Justitiepaleis.
• Die meeting, waarop ook de korpschef Michel Goovaerts en minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) aanwezig waren, was een grote sof overigens: ‘Er werd aan herinnerd dat België nog steeds in een gezondheidscrisis zit, en dat de bescherming van de gezondheid van de mensen boven alles prioritair moet blijven. Alle verantwoordelijken die aanwezig waren, houden eraan om de bevolking te bedanken voor de inspanningen die ze heeft gedaan om de voorschriften te volgen, wat ervoor heeft gezorgd dat de gezondheidstoestand verbeterd is’, zo liet Wilmès na afloop weten. Wel beslist door Wilmès: voortaan is het de Nationale Veiligheidsraad die knopen doorhakt over betogingen.
• Hoewel volgens de maatregelen tegen corona dat soort bijeenkomsten streng verboden zijn, had de Brusselse burgemeester z’n steun verleend voor de protesten. Bovendien kwam er ook geen bevel om in te grijpen, toen rellen ontstonden, waarbij de politievakbonden met een dikke vinger naar Close wezen.
• Die neemt niets terug van z’n beslissing om de betoging te laten doorgaan, ondanks het massale schenden van de richtlijnen rond corona. Wat het niet ingrijpen betreft: de Brusselse korpschef schoot meteen z’n baas Close ter hulp. Op Twitter liet hij verstaan dat hij, en niemand anders, het bevel had gegeven die dag. ‘Ik ontken met klem dat de burgemeester dergelijk order om niet tussen te komen zou hebben gegeven. De beslissing om in te grijpen, de manier waarop en de uitvoering van de orders, komt van mezelf en ik draag de volle verantwoordelijkheid’, zo liet Michel Goovaerts, de korpschef, weten.
• Uiteraard is en blijft Close wel politiek verantwoordelijk voor de politie, naast uiteraard minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V). Die was erg actief in z’n communicatie tijdens de coronacrisis, als het op het verbieden van zaken aankwam. In heel de saga rond Brussel is hij doodstil gebleven tot nu toe.
• Overigens liet Close al weten dat de betoging op de superkern zaterdag uitgebreid besproken is, en dat De Crem dus helemaal op de hoogte was. Daar was toen al duidelijk dat liberalen en socialisten niet op dezelfde lijn zaten.
• De politievakbonden zijn hoe dan ook razend. Want uitgerekend op een betoging tegen politiegeweld op een zwarte man, in de VS, kwam het tot fors geweld tegen de politie.
• Bij de sp.a besliste men ondertussen dat de politici die voor hen meeliepen in de betoging, onder meer Vlaams sp.a-fractieleider Hannelore Goeman, in zelfquarantaine gaan gedurende twee weken. De partij wil niet dat de risico’s op een heropflakkering van corona geminimaliseerd worden.
• Ook Brussels minister Sven Gatz (Open Vld) was op de manifestatie aanwezig, en liep dus net als 10.000 anderen een verhoogd risico, door de coronavoorschriften naast zich neer te leggen. Maar Gatz beslist niet in quarantaine te gaan. ‘Hij stond tijdens de betoging heel de tijd op een hoek van het plein, op veilige afstand (1,5 meter) van iedereen, met mondmasker en de nodige handhygiëne voor en na de betoging’, zo laat z’n kabinet weten.