Door onder meer de vrees voor een recessie heeft de Europese langetermijnrente de afgelopen weken wat terrein verloren. De banken baseren zich op die rente om het prijskaartje van een woonlening te bepalen. Maar zijn die leningen effectief goedkoper geworden?
De jongste weken maken de beleggers zich zorgen dat de Europese economie afstevent op een recessie. Dat komt onder meer door de publicatie van de inkoopmanagersindex (PMI) van S&P Global, die als een goede graadmeter voor de economische gezondheid in de eurozone wordt beschouwd, in juli. Daaruit bleek dat die index is gekrompen van 52 punten in juni tot 49,4 punten vorige maand. Zodra die onder de 50 punten duikt, is er sprake krimp van de bedrijfsactiviteit.
Dalende langetermijnrente
De bezorgdheid over een nakende recessie duwt de Europese langetermijnrente naar beneden. In zo’n situatie is het voor de Europese Centrale Bank immers zo goed als onmogelijk om de rente te verhogen. Integendeel, een verlaging kan aan de orde zijn. Maar zover zijn we dus nog niet. Hoe dan ook bedraagt de tienjaarsrente op dit moment 1,53 procent. In juni kwam die op het hoogtepunt uit op 2,51 procent.
Een dalende langetermijnrente zou in principe de rente op de hypothecaire lening naar beneden moeten brengen, maar de rentebarometer van Immotheker toont aan dat de tarieven nauwelijks bewegen. De gemiddelde rente op een woonlening met een looptijd van 25 jaar en een quotiteit (de verhouding tussen het leenbedrag en de actuele waarde van de woning) van 80 procent of hoger bedraagt momenteel iets meer dan 2,55 procent. Dat ligt in lijn met het gemiddelde tarief van juli.
Waarom wordt een woonlening niet goedkoper?
Het is op dit moment ver van zeker dat de daling van de langetermijnrente duurzaam is. We mogen overigens niet vergeten dat de Europese Centrale Bank (ECB) vorige maand voor de eerste keer in elf de rente heeft opgetrokken. De toezichthouder opteerde toen voor een verhoging met 50 basispunten. De centrale bank heeft ook de netto-aankopen van schuldpapier stopgezet, wat een opwaartse impact heeft op de langetermijnrente.
Het is zeker niet uitgesloten dat langetermijnrente opnieuw zal stijgen als de ECB haar balans afbouwt. Maar dat zal nog even duren. De toezichthouder liet in juli weten dat het de aflossingen op effecten die zijn aangekocht in het kader van de opkoopprogramma’s nog voor een tijdje zal blijven herbeleggen. De langetermijnterente wordt ook beïnvloed door wat de beleggers verwachten van het ECB-beleid. Indien ze een strakker beleid voorspellen, eisen ze een hogere vergoeding voor het kapitaal dat ze uitlenen aan de staat of een bedrijf. Dat verklaart mee waarom de langetermijnrente tot voor kort in de lift zat.
Winstmarges verhogen
We mogen ook niet vergeten dat banken commerciële instellingen zijn. Ze willen de opgelopen langetermijnrente van de afgelopen maanden gebruiken om hun winstmarges te verhogen. Verschillende grootbanken hebben sinds de start van het soepele geldbeleid kritiek geuit op de minimale spaarrente (0,11 procent) in ons land omdat die hun traditionele winstmodel onder druk zet: het omzetten van kortlopende spaardeposito’s in langlopende kredieten. Dat verklaart meteen ook waarom we niet meteen hogere spaarvergoedingen moeten verwachten.
De kwartaalresultaten van KBC bevestigen de bovenstaande vaststelling. Door de stijgende rente kon die grootbank 14 procent meer rente-inkomsten opstrijken in vergelijking met een jaar eerder. Daar staat wel tegenover dat de tradinginkomsten uit de marktenzalen zijn gedaald en dat de aandelenportefeuille van de verzekeringstak minder goed heeft gepresteerd. Een daling van die inkomsten kan mee verklaren waarom de banken momenteel niet staan te springen om de rente op de woonleningen te verlagen.
Ook de andere grootbanken meldden al dat de rente-inkomsten dit jaar zijn gestegen. BNP Paribas liet bijvoorbeeld al weten dat die inkomsten de afgelopen zes maanden met ruim 11 procent zijn gestegen. Ook Belfius spreekt van hogere rentee-inkomsten.
(kg)
